Coalitiepartijen ‘laten elkaar heel’
Den Haag
Dat blijkt uit het tweede deel van de Algemene Politieke Beschouwingen, vrijdag. Rutte wil ‘niet hard ja of nee’ zeggen op de vragen van Lodewijk Asscher. Zijn PvdA heeft, samen met GroenLinks, een wetsvoorstel ingediend waardoor de abortuspil alsnog bij de huisarts te krijgen is. De coalitiepartijen besloten een soortgelijk wetsvoorstel van het vorige kabinet juist van tafel te halen.
Maar volgens Asscher deed de coalitie dat met ‘administratieve argumenten’: de Raad van State was kritisch, de huisartsen vreesden een grote administratieve plicht. ‘Maar als die bezwaren weggenomen zijn, worden liberale partijen dan door coalitiedruk gedwongen tegen te stemmen?’ Hiermee doelt Asscher op de ChristenUnie, die veel moeite heeft met het voorstel. De PvdA-leider zou zich zelfs kunnen voorstellen dat het wetsvoorstel ‘overeenkomt met de wensen van de christelijke partijen’: meer voorlichting en daardoor minder onbedoelde zwangerschappen.
Volgens Rutte moet het voorstel in de coalitie ‘stap voor stap’ behandeld worden. ‘Uit de kabinetsformatie en andere debatten weten we hoe gevoelig dit bij de ChristenUnie ligt.’
Rutte erkende dat de coalitiepartijen niet hard hebben afgesproken dat ze tegen het voorstel zullen stemmen. ‘Maar het is wel zo dat we elkaar heel laten, en dat het dus niet automatisch helemaal een vrije kwestie is. We hebben met elkaar rekening te houden.’ Overigens gebeurde dat in het vorige kabinet, met Asscher als vicepremier ook, aldus Rutte.
afwachtend
Tijdens het debat reageerden de coalitiepartijen afwachtend op de klimaatafspraken die het kabinet wil maken. Nederland heeft een hoge ambitie: de CO2-uitstoot moet in 2030 55 procent minder zijn dan in 1990. CDA-leider Sybrand Buma wil van Rutte horen of andere Europese landen die lat ook zo hoog leggen.
Die zijn er zeker, zegt Rutte, die ze echter niet wil noemen. Dat zou onderhandelingen ‘in de wielen rijden’. Zo is bekend dat Duitsland grote moeite heeft met de maatregelen.
Buma is er niet gerust op. ‘Ik had gehoopt dat uit de contacten van de afgelopen tijd veel duidelijker zou zijn geworden dat landen gewoon meedoen. Dat valt tegen en dat vind ik een zorg.’ De CDA-leider vreest dat Nederland in z’n eentje voorop gaat lopen. Ook VVD en D66 zouden dat niet graag zien gebeuren.
De coalitiepartijen dienden het voorstel in om in 2019 eenmalig 40 miljoen euro extra aan de publieke omroep te geven. Daarvoor moet de omroep wel een visie voor de lange termijn opstellen, en duidelijkheid geven over hoe het geld besteed wordt.
Premier Rutte heeft moeite met het te gemakkelijk trekken van de portemonnee. ‘Wat te vaak in het verleden is gebeurd – er was een probleem en we doen er nog wat geld bij – werkt niet.’ Door dalende reclameinkomsten moet de publieke omroep bezuinigen. Het tekort loopt volgend jaar op tot zo’n 60 miljoen euro.
Het kabinet onderzoekt of voorkomen kan worden dat winkeliers via huurcontracten gedwongen worden mee te doen aan koopzondagen. Ook komt er een overzicht van hoe vaak dit gebeurt. Die toezegging deed premier Mark Rutte vrijdag na vragen van SGP-leider Kees van der Staaij, die overigens bijval kreeg van Geert Wilders (PVV) en Alexander Pechtold (D66). Volgens hen is het risico groot dat winkeliers die niet op zondag open willen, uiteindelijk niet meer in winkelcentra terechtkunnen. Tot nu stelde Rutte dat de overheid niet moet ingrijpen in vrije contracten, zoals die tussen winkeliers en eigenaren van winkelcentra.
