De goalgetter van voetbalclub Zwartemeer

De naam Zwartemeer lijkt misschien een vage voetnoot in de geschiedenis van het betaald voetbal. Maar vijftig jaar geleden was het de enige betaaldvoetbalclub in Drenthe waar tijdens een wedstrijd tegen Alkmaar '54 meer dan tienduizend mensen op de tribune zaten of eigenlijk stonden - iets waar het huidige FC Emmen alleen van kan dromen. Publiekstrekker was Tonny Roosken, het grootste fenomeen uit de Tweede Divisie.

Hij zou voor Zwartemeer en het latere SC Drente (zonder h) 229 doelpunten scoren in de competitie, nog altijd een Tweede Divisierecord, de beker en nacompetie. Veelvuldig werd hij benaderd voor een transfer (DOS, Xerxes en Enschedese Boys kwamen langs), maar Roosken weigerde. Toen er geruchten waren dat hij naar Ajax zou gaan, brak zelfs een soort van supportersopstand los. Zijn zoon Marcel Roosken twijfelt of Ajax echt interesse had, maar weet wel dat Tonny toch niet was gegaan. 'Hij had zijn eigen zaak in Klazienaveen. En daarmee was meer geld te verdienen. In de jaren zestig waren de spelers in de eredivisie vaak nog semiprofs', zegt hij. Tonny Roosken verdiende zijn brood aanvankelijk door met een kar vol potten en pannen langs de huizen in Drenthe te gaan. Maar eind jaren vijftig kon hij zijn eigen zaak openen in Klazienaveen - een 'warenhuis' met luxe, huishoudelijke artikelen en speelgoed.

Tonny Roosken overleed 13 september op 82-jarige leeftijd. Een blaasontsteking werd hem fataal terwijl hij nog aan het revalideren was na een hartstilstand.

Op straat

Roosken was een van de vijf kinderen van een fietsenmaker uit Erica, zeven kilometer van Klazienaveen, waar vooral kanaalgravers en boekweitboeren woonden. Op jonge leeftijd werd hij lid van de dorpsclub. Maar hij speelde vooral veel op straat. Voormalig journalist Dirk van der Kaap van de Drenthse Courant, die hem als voetballer veel zag spelen. 'Hij vertelde mij een keer dat hij van school werd geschorst omdat hij een beeld omver had geschoten.'

Op zijn 22ste jaar kwam hij naar VV Zwartemeer, dat in het seizoen 1955-'56 tot het betaald voetbal toetrad. Hij werd de midvoor. In de jaren zestig vormde hij een fameus duo met zijn aangever Hans Kalter. Van der Kaap: 'Roosken was niet bijzonder groot. Maar hij kon uit alle standen hard schieten. Dat hij vanwege zijn winkel niet uit Klazienaveen wegging, lijkt mij een excuus. Hij had gewoon geen zin om ergens anders te gaan wonen.'

Oud zeer

In het seizoen 1965-'66 promoveerde Zwartemeer naar de Eerste Divisie. De betaalde tak werd ondergebracht in een nieuwe stichting, die de naam SC Drente kreeg. Vijf jaar zou Roosken er spelen, tot de grote saneringsoperatie van 1971 waarbij SC Drente verdween. Roosken keerde terug naar de amateurs van Zwartemeer, waar hij nog tot zijn 52ste zou blijven voetballen.

Daarna werd hij gevraagd voor bestuursfuncties bij Zwartemeer en later bij de nieuwe betaaldvoetbalorganisatie FC Emmen. 'Maar mijn vader was geen vergaderdier', zegt Marcel Roosken. 'Daarnaast was er nogal wat oud zeer. Ze zouden ze het in Klazienaveen niet op prijs hebben gesteld. Dat nu betaald voetbal in Emmen wordt gespeeld, wordt in Klazienaveen nog altijd als verraad beschouwd. Hij wilde niet dat de ruiten van zijn zaak zouden worden ingegooid.'

Hij kon dit jaar nog wel de prijs uitreiken aan zijn kleinzoon bij het toernooi dat al tien jaar zijn naam draagt.

Maar hij moest daarnaast nog net meemaken dat VV Zwartemeer als amateurclub ophield te bestaan. De club is dit seizoen opgegaan in de nieuwe vereniging FC Klazienaveen.