Hoe herken je slijtage aan een tandheelkundig hoekstuk?
Het
tandheelkundig hoekstuk is een essentieel instrument in elke praktijk. Of het
nu gaat om restauratieve behandelingen, endodontie of profylaxe – zonder goed
functionerende hoekstukken wordt efficiënt en comfortabel werken een uitdaging.
Helaas zijn hoekstukken, net als alle mechanische instrumenten, onderhevig aan
slijtage. Maar hoe herken je tijdig de tekenen van slijtage, voordat het leidt
tot storingen of zelfs behandelingsfouten?
1. Verlies van
vermogen of inconsistent toerental
Een van de
eerste signalen van slijtage is een merkbare afname in vermogen of een
onregelmatige rotatie. Waar het hoekstuk vroeger krachtig en soepel liep, kan
het nu stotteren, trager draaien of zelfs plotseling stoppen. Dit wijst vaak op
versleten lagers of interne mechanische problemen zoals tandwielslijtage.
2. Toegenomen
geluid of vibratie
Hoekstukken
horen geruisloos en stabiel te draaien. Een toenemend zoemend, piepend of
knarsend geluid is vaak een alarmsignaal. Ook vibraties die voelbaar zijn in de
hand of overgebracht worden naar de patiënt wijzen op onbalans of interne
schade. Dit kan niet alleen het comfort aantasten, maar ook de precisie van je
werk.
3.
Oververhitting tijdens gebruik
Wanneer een
hoekstuk tijdens normaal gebruik ongewoon warm wordt, kan dit duiden op interne
wrijving of gebrekkige smering. Warmteontwikkeling wijst vaak op slijtage van
lagers of ophoping van vuil in bewegende delen. Langdurige oververhitting kan
andere onderdelen beschadigen en zelfs brandwonden veroorzaken bij patiënten.
4. Verminderde
klemkracht van de boorkop
Een versleten
klemmechanisme in de kop van het hoekstuk kan ertoe leiden dat boortjes
losraken of niet goed vastzitten. Dit brengt risico’s met zich mee tijdens
behandelingen, vooral bij hoge toerentallen. Het controleren van de klemkracht
hoort daarom onderdeel te zijn van de dagelijkse controle.
5. Moeilijkheden
bij het reinigen of oliën
Wanneer je merkt
dat onderhoud (zoals het inbrengen van olie) niet meer soepel verloopt of dat
onderdelen verstopt zijn, kan dit wijzen op interne slijtage of afzettingen van
vuil en slijpsel. Hoekstukken die slecht te onderhouden zijn, slijten sneller
en vormen een risico op kruisbesmetting.
6. Visuele
tekenen: krassen, speling en corrosie
Hoewel veel
slijtage zich intern afspeelt, kunnen uiterlijke tekenen zoals scheurtjes,
corrosieplekken of speling tussen onderdelen ook zichtbaar worden. Dit is
vooral het geval bij oudere hoekstukken of exemplaren die niet regelmatig zijn
onderhouden.
Slijtage aan een
tandheelkundig hoekstuk is onvermijdelijk, maar vroegtijdige herkenning
voorkomt onverwachte uitval en bevordert patiëntveiligheid. Regelmatig
onderhoud, goede reiniging en een kritische blik bij elk gebruik maken een
groot verschil. Vertrouw niet alleen op gevoel: laat hoekstukken periodiek controleren
door een technicus. Zo behoud je de kwaliteit van je behandelingen én verleng
je de levensduur van je instrumenten.