|
De huid en huidverzorging.
De huid vormt de buitenlaag van het lichaam en bedekt zelfs de oogbol,alhoewel de huid die daarover ligt , zo doorzichtig is ,en zo dun,dat men er toch goed kan door kijken.De opperhuid heeft een gemiddelde dikte van 0,1 mm en is gehecht op een huid van 2 tot 3 mm dik .Op de grens tussen opperhuid en huid vinden voortdurend celdelingen plaats ,waardoor de opperhuid steeds wordt vernieuwd .Op vele plaatsen van het lichaam varieert de dikte van de huid tussen 0,4 mm en 3 mm . Waar de meeste slijtage kan optreden , zoals op de voetzolen , is de huid het dikst, 4 mm , eveneens in de handpalmen . Ook op de ellebogen en de knieën is de huid dikker , omdat daar het meeste gevaar bestaat voor schaafwonden . De huid is samengesteld uit een vijftal lagen ,waarvan men alleen de bovenste kan zien , die bestaat uit dode , vlakgeworden huidcellen ("hoorn"), die regelmatig afschilferen. De buitenste laag gaat nooit verloren omdat de huidcellen voortdurend vervangen worden. Ze groeien in de onderste laag en worden van daar naar boven gestuwd. Van zodra ze aan de oppervlakte komen ,sterven ze af , verharden en vormen een vlak beschermend laagje. Desondanks blijft de vingerafdruk van elke mens als identiek en uniek behouden tussen miljarden andere mensen op aarde , en kan dienen als personen- identificatie ,eventueel bij politie-onderzoekingen . Een volledige celvernieuwing , die niet alleen de huid betreft , heeft om de 28 dagen plaats onder de invloed van de maan. Dit is de tijd , voordat een cel die in de onderste laag van de opperhuid is ontstaan, als hoornschilfer aan de bovenste huidoppervlakte ,wordt afgestoten . De maancyclus van 28 dagen zorgt ook voor de menstruatie-cyclus van elke vrouw , die een ‘normale’ periode van 28 dagen heeft. De maan blijkt dus , behalve het produceren van ebbe en vloed aan de zee , een kolossale rol in het leven van elke mens te spelen , iets wat bijna niemand schijnt te beseffen .
De huid beschermt ons tegen schadelijke micro-organismen door deze buiten te houden , en wanneer deze er toch in slagen het lichaam binnen te dringen ,doorheen bijvoorbeeld open , niet ontsmette wonden , kunnen daardoor infecties ontstaan.
Veel bacterieën leven op en in huisdieren . Vooral honden , die gehouden worden door 34 procent van alle families in Vlaanderen , zijn een echte bacterieën-fabriek , een gevaar voor de Volksgezondheid , zeer schadelijk voor kleine kinderen , die er ook door kunnen gebeten worden ,met levenslange huidbeschadiging en littekens tot gevolg, asthma-lijders ,en allergischen.Geluidsoverlast door urenlang hondengeblaf maakt bovendien honderden families in een straal van honderden meters ,zenuwziek.
De huid is ook het belangrijkste orgaan ,dat het lichaam op een temperatuur van iets minder dan 37 graden Celsius houdt . Op warme dagen voeren veel haarfijne bloedvaatjes in de huid de warmte af ,waarbij deze afkoeling ondersteund wordt door de verdamping van het zweet bovenop de huid. Afvalstoffen uit het lichaam , worden met het zweet meeverdampt ,of in een bad of onder een douche verwijderd. Op koude dagen trekken de bloedvaatjes de huid dicht , en conserveren de warmte , hierbij geholpen door de haren waarmee de huid begroeid is , en die de lucht daartussen vasthouden. Vetcellen in de diepere huidlagen beschermen ook tegen de koude van buiten. In de huid komen veel zenuwcellen en tastorganen voor , ook kliertjes. Door die zenuw-uiteinden , zijn we in staat om hitte , koude , druk en pijn te voelen . Behalve zweetkliertjes bevat de huid nog huidsmeerkliertjes , die een olie-achtig vet afscheiden , de talg , die de huid soepel houdt .Feromonen uit de talg-klieren , veroorzaken door hun reuk , een sensuele aantrekkingskracht op het andere geslacht .Aanraken en aaien als niet-verbaal communicatie-middel , spelen daarbij een belangrijke rol in menselijke relaties. Door de grote oppervlakte van de huid ,wordt vrij veel water door de zweetporieën afgescheiden , en op deze manier wordt aan de organen veel overtollige lichaamswarmte onttrokken ,vooral op warme dagen , of in een sauna . Nochtans bestaat een belangrijke functie van de huid erin , het lichaam te beschermen tegen het verlies van lichaamsvochten , waarin voor het lichaam belangrijke mineralen opgelost zijn . Als zweet verdampt ,vervluchtigt vooral het water , maar zouten blijven op de huid achter , aangevuld door stof dat aan de talg- vetlaag blijft kleven . In deze laag afvalproducten van zouten en stof ,kunnen zich schimmels ontwikkelen die de huid beschadigen of irriteren zodat in dit laatste geval jeuk ontstaat .Wanneer men de huid dan met de vingernagels openkrabt , gaat het van kwaad naar erger . Vuil onder de vingernagels zit vaak erg diep en moet met een borstel verwijderd worden. Een dagelijkse lichaams-hygiëne van zich wassen en baden met water , dringt zich op ,waarbij zeep een goede oplosser van vetten is, en het water een schoonmaakmiddel voor de andere soorten vuil .Het water mag niet te heet zijn , omdat de lichaamstemperatuur daardoor te sterk stijgt en alle huidporieën wijd opengaan .Teveel zeep verschraalt de huid en droogt ze uit , doordat de beschermende natuurlijke huidvetten worden verwijderd. De normale zuurgraad van de huid wordt verstoord , en de huid wordt kwetsbaarder voor infecties, zodat het gebruikte middel erger is dan de kwaal. Daarom heeft het lichaam meer behoefte aan spoelen , douchen en baden ,dan aan het veel en vaak gebruik van zeep .Een douche heeft hier enkele voordelen boven een bad : de huid droogt er minder van uit , vuil en micro-organismen worden sneller weggespoeld zonder de rest van het lichaam te kunnen besmetten ,en een douche kost minder tijd dan een bad en er is minder water bij nodig .Bij de dagelijkse wasbeurt ,noodzakelijk voor het behoud van een goede gezondheid , dient vooral veel aandacht besteed te worden aan plaatsen waar twee huidoppervlakken elkaar raken ,zoals tussen de tenen , de schaamdelen en de oksels. Daar bevinden zich de meeste zweetklieren en het is belangrijk dat men zich daar goed afdroogt omdat ziektekiemen goed gedijen in een vochtig-warme omgeving. Sommigen vinden dat de oksels en de geslachtsdelen ruiken , en scheren het haar weg om de geur kwijt te raken , liever dan deodorants te gebruiken , alhoewel sommigen daarvan ontsmettingsmiddelen bevatten . Het is ook raadzaam vóor elke maaltijd de handen te wassen , omdat anders bacterieën met het eten in ons lichaam terechtkomen , om nog niet te spreken over chemicalieën waar de handen bij het verrichten van allerlei soorten arbeid , mee in aanraking zijn gekomen. Het wassen van de handen is ook na elke toiletgang beslist noodzakelijk . Het is belangrijk geregeld de kleren te wassen om ze te reinigen van vuil en zweet ,en regelmatig schoon ondergoed en propere kousen , panty’s of sokken aan te trekken . Personen, die thuis in de keuken , of in voedingsmiddelen-verwerkende bedrijven aan de slag gaan , moeten vrij zijn van salmonellen , die ook kunnen voorkomen in zeewater , en verwekkers zijn van tyfus en maag - en darm-ontstekingen . De huid beschermt niet alleen de inwendige organen van het lichaam tegen aanrakingen door allerlei ongewenste voorwerpen , maar ook tegen stralingen van buiten .Nochtans maakt de huid , onder de prikkel van de zonnestraling , door de invloed van UV-B-straling, in ons lichaam vitamine D aan , tegen multiple-sclerose en met een gunstige uitwerking op de aanmaak van bot , de botdichtheid , de opname van calcium , en een verhoogde vitaliteit .Zonlicht doodt bacteriën op de huid en vooral patiënten met eczeem of psoriasis hebben daar baat bij .Psoriasis is een erfelijke huidziekte die wordt gekenmerkt door het bestaan van scherp begrensde , rood tot roze gekleurde plekken op de huid , die een kaarsvet-achtige schilfering vertonen. Deze plekken komen vooral voor op de ellebogen , de knieën en de hoofdhuid .Bij de behandeling gebruikt men reinigende koolteer-oplossing, dithranol en corticosteroiden.Ook blootstelling aan kunstmatig ultra-violet licht ,dat dus de zonne-energie vervangt . Zonne-vitamine D speelt eveneens een rol in verdedigings- mechanismen die ons immuun maken tegen allerlei kwalen . Een bijzondere soort cellen , bevat ook een pigment-kleurstof ,waardoor onze huid min of meer donker gekleurd is .Onder invloed van het zonlicht kan de hoeveelheid pigment toenemen, waardoor men ‘bruint ‘.In de huid komt ook collageen voor , dat is een eiwit dat men ook vindt in pezen en weefsels, zoals andere eiwitten voorkomen in haar en nagels (keratine) , in de spieren (myosine) , samen met de enzymen , dit zijn speciale moleculen die de chemische reacties in diverse cellen regelen . " Zweetvoeten " komen vrij algemeen voor , zijn ook hinderlijk voor anderen in de omgeving , en ze vormen bovendien een bron van infecties . Om transpiratie tegen te gaan , worden afwisselend warme en koude voetbaden aangeraden en niet knellende schoenen . Deze laatsten veroorzaken trouwens ingegroeide nagels , blaren, eeltknobbels , likdoorns en hamertenen door het afknellen van de bloedtoevoer . Wie last heeft van eelt of pijnlijke voeten kan zich regelmatig door een pedicure laten behandelen ,dat kost niet overdreven veel . Zelf kan men natuurlijk ook al veel doen op gebied van de verzorging van de nagels , door ze regelmatig schoon te maken en te knippen , waardoor de groei van bacterieën tegengegaan wordt . Voor de vingernagels idem , maar hier komen we op het specialisatie-gebied van de manicure , zoals we met de schoonheidsverzorging van het gelaat op het gebied van de gezichts-crémes verzeilen , de ontrimpeling , de ontharing en de diepgaande reiniging van de huid , soms gepaard gaande met epileren .
Het bestrijden van enkele huidaandoeningen.
Aandoeningen van de huid zijn vaak voor iedereen zichtbaar en ontsierend .Acné of jeugdpuistjes, wordt veroorzaakt door ophoping van talg in de afvoerkanaaltjes van de talgklieren.Wanneer de opening van het afvoerkanaal sterk is verwijd ,treedt een zwarte verkleuring van de talg op , en ziet men op de huid "mee-eters " ontstaan, die men door hard knijpen van de huid op die plaats ,tussen de nagels van twee vingers ,er voor een groot gedeelte kan uitpersen . Tegen acné , vooral in het gezicht ,wast men zich met warm water en een schurende zeep zoals ‘marmerzeep ‘.Anderen gebruiken een wassing met een lotion die zwavel , kalkwater en kamfer bevat ,ook benzolperoxide.Tegen acné wordt het innemen van vitamine A -tabletten aangeraden . Roos is een schilfering van de huid onder het hoofdhaar. Het tegengaan van roos wordt bewerkstelligt door het haar te wassen met een lotion of shampoo die teer bevat . Ook wassen met cetrimide (cetavlon) ,met seleensulfide (selsun). De meeste van die stoffen veroorzaken een heftige irritatie van de ogen , die dus tijdens het haarbewerken goed moeten afgedekt worden . Ook steeds goed naspoelen met veel lauw water . Overmatige zweetafscheiding met rode ontsteking van de huid ,wordt behandeld met een geconcentreerde oplossing van aluminiumchloride in alcohol ,plaatselijk aangebracht , bijvoorbeeld onder de oksels . Wratten zijn besmettelijk en worden veroorzaakt door een virus . Ze kunnen weggebrand worden met een hoogfrekwent - apparaat dat er een vonk naar trekt ,bij een dokter. Soms verwijdert deze , wratten met vloeibare stikstof op min 195 graden celsius . Men kan ze thuis ook wegbranden door er verschillende dagen na elkaar een zalf op te strijken , waarin podofylline zit , dit is echter een giftige stof , dus voorzichtig om mee om te gaan .
Bij de behandeling van huidziekten zijn er geneesmiddelen die via de mond worden ingenomen ,andere ingespoten , nog andere opgebracht onder de vorm van crémes,zalven en lotions . Corticosteroiden behoren tot een van deze categorieën.
Teer : wordt sinds mensenheugenis toegepast om vrij grote huidplekken waaronder zich kleine zweren hebben ontwikkeld , door enkele inwrijvingen van teer uit een tube , te verwijderen en te laten genezen. Houtteer (pix liquida) wordt verkregen door de droge distillatie van stammen en wortels van verschillende soorten dennen.Het is een dikke , taaie , donkerbruine tot zwarte vloeistof met een scherpe ,branderige geur . Op dezelfde wijze kan men berketeer uit berken verkrijgen. Droge distillatie van steenkool ,levert steenkoolteer op . Fossiele visresten bevatten ook teer.Teer is een ingewikkeld mengsel van koolwaterstoffen zoals benzeen ,tolueen en xyleen ,naftaleen (vroeger in mottebollen:te hangen binnen klederen aan kapstokken) , paraffine en fenol. Aan de koolwaterstoffen wordt een ontstekingsremmende en anti-exzeem-werking toegeschreven ,terwijl fenol jeukstillend ,anti-bacterieel en anti-schimmels werkt .Typisch gebruik van teer : tegen psoriasis . Nooit op een gezonde huid gebruiken ,want veroorzaakt acute ontsteking en gekleurde urine.
Zwavel : van oudsher gekend voor zwavelbaden , waarin kinderen met een rode huiduitslag met lelijke rode vlekken en pukkels worden ondergedompeld in een houten kuip met lauw water en daarin opgeloste sulfur praecipitatum = een zwavel-verbinding . De zwavel wordt in aanraking met de huid omgezet in polythionzuur , dat bacterieën en schimmels elimineert , de huid-hoornlaag zachter maakt , en jeuken stopt . Bij overdreven , bijvoorbeeld dagelijks zwavel- baden , kan zwavel in de bloedbaan opgenomen worden , en vergiftigingsverschijnselen veroorzaken.
Zinkoxide , krijt en boorzuur .
Zinkoxide uit poeders en zalven heeft een dekkende en afkoelende werking en versterkt de huid . Krijt of calciumcarbonaat neemt vocht op als poeder of zalf.Het zit ook verwerkt in tandpasta . Boorzuur in spoelvloeistoffen ,oogdruppels en boorzalf (met borax) bestrijdt schimmels en bacterieën ,mijten op de wimpers en op andere plaatsen ,waar ze leven in haarzakjes en talgklieren. Mijten zijn 0,3 mm lang , onschadelijk met een doorzichtig lichaam ,een voorlijf met vier poten en een larve-achtig achterlijf .Aan de wimpers veroorzaken ze schilfers .
Salicylzuur : (zit ook in aspro en aspirine ) wordt in zalven gebruikt tegen een afschilferende huid ,en tegen schimmels .Ook tegen eelt , eksterogen ,likdoorns en wratten . Eksterogen zijn verdikkingen van de hoornlaag van de huid die pijnlijk kunnen zijn en ontstaan door het dragen van te nauwe schoenen. Door de druk weg te nemen met ruim zittende schoenen ,genezen eksterogen meestal vanzelf .
De lagen van de huid .
De onderste laag van de huid heet ‘stratum basale ‘, en ze bevat kubusvormige , zich voortdurend delende cellen ,die zich via de 4 bovenliggende lagen verplaatsen naar het oppervlak.De volgende laag is het ‘stratum spinosum ‘ met veelkantige cellen die zich ook nog kunnen delen . Daarboven ligt het ‘stratum granulosum ‘ ,dat zijn cellen die zich niet meer delen . Deze laag bevat keratohyaline ,dat wordt omgezet in een waterdicht materiaal , hyaline. Vervolgens komt ,vooral in de dikke huid van voetzolen en handpalmen ,het ‘stratum lucidum ‘ dat grotendeels doorzichtig is . Op met haarbegroeide plaatsen ontbreekt deze laag . Tenslotte volgt het ‘stratum corneum ‘ dunne laagjes platte dode cellen die voortdurend afschilferen en vervangen worden . Onder het epiderm ,dat is de niet-doorbloede, ongevoelige opperhuid ,of bovenlaag van de huid ,bevindt zich de dermis , dat is een bindweefsel dat een sterk vezelig eiwit , het collageen bevat ,dat opgebouwd is uit aminozuren ,en elastische vezels die zorgen voor elasticiteit van de huid , samentrekkingsvermogen en sterkte .Het dermis is het dikst op de handpalmen en voetzolen en het dunst op de oogbollen. In de dermis liggen er bloedvaten ,zenuwuiteinden , haarfollikels ,talg-en zweetkliertjes . Wanneer haarfollikels afsterven op de huid bovenaan het hoofd ,wordt men kaal . De mannelijke hormonen hebben daarmee iets te maken (behandeld in een volgende bespreking over hormonen en weefsels ) .Kaal worden is niet altijd een uiting van verouderen . Dit laatste kan men wel proberen tegen te gaan met "anti-aging" en "anti-cellulitis" -behandelingen. Een natuurlijke lifting voor het gelaat, de hals en het decolleté maakt de huid strakker en vervaagt oppervlakkige rimpels . Huidverjonging gebeurt met een huidversteviging , door de aanmaak van collageen en elastine , onderhuids te stimuleren (voor soepelheid, elasticiteit en stevigheid). In erge gevallen van brandwonden , voert men een huid- transplantatie uit .
|
