Harry Browne heeft er in totaal 16 van die “gouden” regels.  Stuk voor stuk bevatten ze stellingen die moeilijk te weerleggen zijn. Hier volgen zijn eerste negen regels:

Gouden regel nr.1

“Niet uw beleggingen maar uw professionele carrière zorgt voor uw welvaart.”

Het gros van de mensen verdient zijn inkomen met zijn beroep of zaak. Slechts weinigen maken een groot fortuin met beleggingen.  Niettegenstaande uw beleggingen uw toekomst zekerder kunnen maken of uw pensioen meer voorspoed bezorgen, zullen ze u maar zelden steenrijk maken. Daarom moet u zich er voor hoeden geen te grote risico’s te nemen om uw kapitaal te vermenigvuldigen.  Slechts weinigen zullen daarin slagen. Gebruik uw beleggingen vooral om uw kapitaal te beschermen tegen rampspoed.

Gouden regel nr.2

“Ga er niet automatisch vanuit dan je ten allentijde uw rijkdom kan vervangen”

Er is niets die u garandeert wanneer, u uw rijkdom bent verloren, deze zonder problemen terug kunt verwerven. Alles is aan verandering onderhevig: Markten veranderen, technologie verandert, wetten veranderen., m.a.w. de omstandigheden vandaag zullen aanzienlijk verschillen, dan waarin u uw rijkdom hebt opgebouwd. Naarmate de tijd verstrijkt, zal het moeilijker en moeilijker worden. Koester uw rijkdom als zodanig, alsof u het nooit nog eens opnieuw zou moeten verdienen en schuw dus het risico om uw rijkdom te verliezen.

Gouden regel nr.3

“Herken het verschil tussen investeren en speculeren”

Indien u investeert, dan aanvaardt u de normale rendementen die de markt u geeft. Indien u speculeert, verwacht u veel hogere rendementen dan de normale. Hierbij probeert u slimmer te zijn dan anderen door een slimme timing, een  goede voorspelling of een perfecte selectie van aandelen. Hier is niets op tegen, zolang u het doet met het spreekwoordelijke “geld dat u niet nodig hebt“. U doet het echter niet met geld dat u dierbaar is voor uw normale uitgaven of uw toekomstig pensioen.

Gouden regel nr.4

“Niemand kan de toekomst voorspellen.”

De gebeurtenissen die plaats vinden in de investeringsmarkten zijn het gevolg van beslissingen van miljoenen verschillende mensen. Financiële adviseurs hebben, in tegenstelling tot wat ze zelf beweren, niet meer vermogen om de toekomstige acties van de mens te voorspellen dan waarzeggers en helderzienden (al dan niet malafide). Zo zullen de gebeurtenissen zich nooit ontvouwen als waar we zo zeker van waren.

Gouden regel nr.5

“Niemand kan u met een juiste en winstgevende timing consistent in en uit investeringen leiden.”

U kent ze wel die beursgoeroes en adviseurs met een perfect track record. Op het ogenblik echter dat u zijn advies begint op te volgen, verliest hij zijn magische touch. Toch hebben deze mensen hun waarde:  Ze laten u de zaken beter begrijpen, vestigen uw aandacht op risico’s die u anders over het hoofd zou hebben gezien en houden u op de hoogte van innovaties. Maar niemand kan u de garantie bieden dat u altijd het juiste zult doen op ieder moment. Integendeel, deze pogingen kunnen zelfs fataal zijn voor uw persoonlijke portefeuille.

Gouden regel nr.6

“Geen enkel trading systeem zal even goed werken in de toekomst als het in het verleden heeft gewerkt.”

U zal veel trading systemen of indicatoren tegenkomen die altijd perfect lijken te voorspellen waarin uw geld zou moeten zitten, helaas blijkt dit nooit te werken op het moment dat uw geld daar daadwerkelijk zit.

Gouden regel nr.7

“Werk met cash geld en gebruik geen hefbomen.”

Wanneer er iemand totaal broke gaat, is het bijna altijd omdat hij/zij met geleend geld werkt. In veel gevallen was de persoon reeds behoorlijk rijk, maar wilde hij/zij zijn/haar fortuin verder uitbouwen met geleend geld.

Gebruik makend van margin accounts of van hypotheken (uitgezonderd voor het huis zelf),  loop je het risico om meer geld te verliezen dan uw oorspronkelijke investering.

Indien u daarentegen enkel handelt met investeringen op een cash basis, is het virtueel onmogelijk om alles te verliezen, ongeacht wat er zou kunnen gebeuren in de wereld, en alleszins onmogelijk indien u al de hier vermelde gouden regels opvolgt.

Gouden regel nr.8

“Neem uw beslissingen zelf, laat niemand ze in uw plaats nemen.”

Veel mensen hebben hun fortuin verloren omdat ze iemand (financiële adviseur of  raadgever) de toestemming hebben gegeven om te beslissen in hun plaats of ze te laten handelen met hun geld. Deze adviseur kan oneerlijk zijn, onbekwaam of gewoon te veel risico’s nemen. Bovenal kan je van geen enkele adviseur verwachten dat hij uw geld met hetzelfde respect zal behandelen zoals u het zelf behandelt.

Je behoeft helemaal geen financieel manager. Investeren is enkel gecompliceerd en moeilijk indien je probeert de markt te verslaan. Het is mogelijk om uw vermogen te beschermen met een minimum aan investering en kennis. In principe kan je op 1 dag een geschikte portfolio opzetten, en dan er slechts 1 dag per jaar naar kijken.

In ieder geval, geef nooit iemand een getekende toestemming over het geld dat u zeer dierbaar is, hoogstens doe je dit met geld dat je kan veroorloven te verliezen.

Gouden regel nr.9

“Doe nooit iets wat je niet begrijpt.”

Onderneem geen investering, speculatie of investeringsprogramma, dat je niet begrijpt. Indien u het toch doet, kun je later risico’s tegenkomen waar u zich niet van bewust was. Laat je nooit overtuigen tot een investering alleen omdat je schoonbroer, beste vriend of  adviseur er laaiend enthousiast over is. Het is niet hun geld dat je riskeert. Begrijp je het niet, doe het dan niet.

Op dit ogenblik staart de ganse wereld naar de pigs landen. Pigs is een afkorting die staat voor Portugal, Italië, Griekenland en Spanje, ook wel eens schertsend de club Méditerrané genoemd. Deze landen hebben hun begrotingen niet meer in de hand (10% of meer tekort van het BBP) en er duiken meer en meer berichten op van fraude om Europa te misleiden. Zo heeft Griekenland een extra schuld van 40 miljard Euro gewoon verzwegen.

Al lijken deze gegevens erg, de waarheid is nog veel rampzaliger. Hoewel de focus op de Pigs ligt, zit eigenlijk de ganse wereld in hetzelfde schuitje, met de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk op kop. Het lijkt wel een race om het grootste deficit en het wordt alleen maar erger. Wat is er aan de hand?

Door de bankencrisis is ook de economie in een zware dip gekomen. Hierdoor hebben alle overheden 2 taken op zich genomen en zo de uitgavenpost vergroot:

1. Ze hebben besloten om de failliete banken niet te laten omvallen, maar te redden, de zogenaamde bailouts. Men heeft  miljarden naar de banken geschoven om ze te herkapitaliseren, zodat ze opnieuw wat solvabeler worden. Helaas is dit een bodemloze put. Alle banken zijn in se altijd failliet. Geen enkele bank overleeft een “run on the bank” of met andere woorden, wanneer iedereen zijn geld afhaalt, moet iedere bank zijn deuren sluiten. De meeste banken hebben slechts een reserve van 10% (of minder). Dit betekent eenvoudigweg dat wanneer iedereen zijn geld opvraagt, ze slechts 10% van uw kapitaal kunnen teruggeven. Het is al eerder gebeurd in Rusland en Argentinië. In Argentinië stond men ’s morgens op en geen enkele bank was nog open. Toen ze maanden later terug opengingen was het geld met 90% gedevalueerd.

Bij sommige banken is de situatie nog schrijnender. Via allerhande derivaten- en buitenbalans constructies, zijn de deposito’s tot 40 keer uitgeleend. Als dus slechts een paar procent van deze leningen niet wordt terugbetaald, valt deze bank om. Om deze banken te ondersteunen, hebben sommige overheden bovenop de reeds toegestopte miljarden ook nog eens voor honderden miljarden aan waarborgen gegeven voor deze uitstaande kredieten. Je mag er niet aan denken dat ze deze waarborgen zouden moeten betalen. Zelfs overheden hebben hier hun hand overspeeld.

Naast deze waarborgen aan de banken, hebben overheden ook waarborgen aan de particuliere spaarder afgegeven. Zo wordt iedere rekening in België en Nederland gewaarborgd door de overheid voor 100.000 euro. Reken maar eens uit hoeveel ze zouden moeten uitbetalen als alle banken door het dominoeffect omvallen. Volgens bepaalde bronnen zijn er in België meer rekeningen dan er Belgen zijn ( alle gedekte rekeningen samen zou het toch al gauw oven 500 miljard euro gaan in België).

Conclusie: Alhoewel de rust is teruggekeerd zijn alle banken nog altijd failliet. Helaas zijn nu ook de overheden massa’s geld kwijt en zwellen de overheidsschulden dramatisch aan.

2. De overheden (gisteren 6/2/10 nog bevestigd door de G7) hebben gezamelijk beslist om de slabakkende economie te ondersteunen door allerhande stimuleringsprogramma’s. Dit kost bakken met geld natuurlijk. Iedereen ziet de economie verbeteren maar heeft te weinig door dat dit zowat volledig steunt op deze stimuleringsprogramma’s. De herstellende economie is dus fake, maar ondertussen lopen de begrotingstekorten gigantisch op en zullen als een boemerang terug in ons gezicht komen op het moment dat men beseft dat deze schulden moeten gesaneerd worden. Vandaar dat de eerste pogingen in de PIGS landen al bijna op voorhand aan het mislukken zijn. Massale betogingen en stakingen zijn er reeds gepland. Verdere sanering zal niet alleen leiden tot nog grotere onlusten maar gewoon onhaalbaar lijken.

Door de lagere bedrijfswinsten of verliezen en grotere werkloosheid zijn de inkomsten fel verminderd. Minder belastinginkomsten, minder BTW inkomsten, maar grotere uitgaven voor diezelfde werklozen is vanzelfsprekend noodlottig voor de reeds met grote schulden opgezadelde overheden.

Hoe erg de situatie is, kan men het best zien in de Verenigde Staten. Iedere maand meldt men daar dat er een groot banenverlies is. In de werkloosheidstatistieken  komt dit niet zo tot uiting omdat deze cijfers gemanipuleerd zijn. Er worden meer categorieën niet meegeteld dan wel. (Veel mensen geven zich niet meer op als werkzoekende omdat het hopeloos is, zo toont de officiële statistieken 9,7% werkloosheid, de echte bedraagt echter 18%).

Nu geeft men aan dat er voor de USA een begrotingstekort is van ongeveer 10% van het BBP. Dit is natuurlijk zand in de ogen strooien. 10% lijkt erg, maar aanvaardbaar, de werkelijkheid is volledig anders:

geschatte inkomsten voor 2010: 2500 miljard dollar

reeds geplande uitgaven voor 2010: 3800 miljard dollar.

2009 was een topjaar voor bedrijfsobligaties. Wegens de grote onzekerheid steeg de risicopremie voor bedrijfsobligaties tot 5,5%. Deze premie is het surplus dat betaald wordt bovenop de rente van een niet-risicodragende investering. Daar bedrijven vers kapitaal nodig hadden om te overleven en deze moeilijker bij de in problemen geraakte banken konden vinden, gingen ze rechtstreeks naar de markt via obligaties. Het waren niet van de minste bedrijven die om kapitaal verlegen zaten: ArcelorMittal, AB InBev en bv. Akzo Nobel. Rente’s van 7 à 9% waren geen uitzonderingen (AB Inbev 9,75%). Gaandeweg daalde echter de onzekerheid en hierdoor zakte ook de risicopremie weg tot 2%. De trend gaat verder richting 1%. Deze daling van de risicopremie bezorgde de kopers van deze obligaties een tweede voordeel. Door de dalende opbrengsten van nieuwe obligaties, stegen de 7% gevende obligaties in waarde. Bij verkoop ervan kan je een return halen van 15% mogelijks zelfs 20%. Wie nu obligaties koopt heeft de goede trein gemist. De opbrengsten zijn nog iets beter dan staatsobligaties, maar de kans dat de rente op termijn (2 jaar) terug zal stijgen, is groter dan een verdere daling. Zijn er dan nog interessante obligaties op de markt. Jazeker, indien u van een beetje risico houdt, kunt u misschien de Griekse staatsobligaties kopen. Die zijn op het ogenblik spotgoedkoop wegens hun grote begrotingsdeficit. De vrees voor een staatsfaillissement zit er goed in. De vraag is echter of het zover zal komen. De ECB heeft al laten weten dat Griekenland hun plan zal moeten trekken, maar je hebt nog altijd het IMF als ruggensteun. Het zou een unicum zijn dat een euroland failliet gaat, maar ik zou er mijn hand niet voor in het vuur willen steken.

Betalen we niet teveel als we meer dan 1000 dollar neertellen voor een ounce goud? Is dit geen gekkenwerk? Nog nooit  in de geschiedenis van de euro of dollar is zoveel betaald voor iets redelijk “waardeloos” als goud! Ik wil hier een kleine berekening maken wat eigenlijk de juiste waardeverhouding zou moeten zijn.

Vooraf een aantal afspraken. Het heeft geen zin om hier de perfect juiste cijfers te hebben, op het eind zal duidelijk worden waarom. U moet ook weten wat de definitie van geld is, namelijk een handig tussenruilmiddel om 2 verschillende goederen te ruilen. Hoeveel levende schapen u moet ruilen tegen een auto is nogal moeilijk. Daarom gaan we eerst de waarde bepalen van de auto en daarna van een levend schaap. Daarvoor hebben we een rekeneenheid nodig. Dit kan een tel-eenheid zijn (muntstukken, briefjes met een cijfer erop), gewichtseenheden (goudgrammen) of zelfs volume-eenheden, als het maar berekenbaar is.

Zo stellen we vast dat een auto bvb. 100 eenheden waard is en een schaap 8. Hier duikt al onmiddellijk een nieuw probleem op. Ofwel moeten we 12, ofwel 13 levende schapen geven voor 1 auto. Een half levend schaap ruilen, is nogal moeilijk. Daarom gaan we de schapen eerst ruilen tegen een tussenruilmiddel van GELIJKE waarde. Dit ruilmiddel kan dan weer tegen GELIJKE waarde worden geruild tegen een auto. Een tussenruilmiddel moet dus dezelfde waarde kunnen aannemen als de te ruilen goederen. Lange tijd is dit   goud en zilver geweest, omdat hun gewicht een perfecte rekeneenheid was en deze metalen relatief gemakkelijk te verdelen zijn. Slimmeriken hebben uiteindelijk goud en zilver vervangen door geldpapier met cijfertjes erop. Papier zelf heeft natuurlijk nauwelijks waarde, het krijgt slechts zijn waarde als het gedekt wordt door een tegenwaarde.

Deze tegenwaarde kan van alles zijn. Zo hebben aandelen als tegenwaarde een stukje van een onderneming, obligaties zijn dan schuldbewijzen van een leningen en zo was 1 dollar niets anders dan een wissel die recht gaf op 1/20,67 ste ounce goud. Dit laatste is redelijk belangrijk: de waarde van de dollar hing dus volledig af van goud of anders gezegd iedere dollar werd/wordt gedekt door goud. In verschillende stappen heeft men de vaste verhouding van dollar en goud losgelaten en kon de dollar aan zijn onophoudelijke inflatie-rit beginnen.

Waar staan we vandaag?

Men kan eenvoudig de M2 van de dollar afzetten tegen de dekking in goud.

(M2= al het chartaal en giraal geld + korte termijn deposito’s in een bepaalde munt). Waarom M2?  Omdat het de enige cijfers zijn die nog gepubliceerd worden door de Federal Reserve).

Een korte berekening leert ons het volgende:

M2: 8391 miljard dollar, goud in bezit: 8133 ton

8,4.10 (macht 12) dollar : 8,1.10 (macht 9) gram goud is ongeveer 1030 dollar voor 1 gram goud of 32.000 dollar/ounce goud.

We kunnen iets gelijkaardigs doen voor de euro:

M2: 8213 miljard euro, goud in bezit: 10484 ton

8,21.10 (macht 12) euro : 10,48.10 (macht 9) gram goud is ongeveer  780 euro voor 1 gram goud of 24.000 euro/ounce goud.

(1 ounce= 31,103 g)

Hierbij een aantal belangrijke opmerkingen:

1. Bovenop de M2 is er nog veel meer aan papieren rommel uitgegeven, zodat deze uitkomst slechts een minimum is, maar de echte verhouding ligt wellicht nog een factor hoger (2 maal?, 5 maal?????)
2. Dit betekent dat de dollar en de euro  minstens 30x overgewaardeerd zijn.
3. Een eigenaardigheid is dat de verhouding euro/dollar in deze berekening nauwelijks verschilt met de huidige verhouding van de overgewaardeerde waarde. Een bewust spelletje van de centrale banken om gelijklopend te inflateren? Met andere woorden: door gelijke tred te houden, ondersteunen ze eigenlijk elkaar, waardoor er een soort labiel evenwicht is.
4. De veranderende hoeveelheid goud in de wereld heeft slechts een beperkte invloed op deze cijfers, alsook de waarde van goud ten opzichte van andere goederen.  Het grootste verschil zit hem in de stijgende geldhoeveelheid zonder dekking.

Conclusie: Ik geloof dus helemaal niet dat de dollar in zijn eentje zal crashen (geleidelijke en tijdelijke waardedalingen of stijgingen tussen de munten onderling kan natuurlijk wel).  De enige mogelijkheid is een crash van het volledige geld fiatsysteem. Tot dan wordt  de dollar-euro-yenfiatgeld wellicht de grootste zeepbel aller tijden.

Volgens mijn kennis wordt goud minder waard bij een deflatie-scenario en meer waard bij een inflatie-scenario. Deflatie betekent immer letterlijk dat  geld meer waard wordt t.o.v. goederen (zoals goud) en inflatie het omgekeerde.

Nu hebben er in een goede week tijd 2 belangrijke gebeurtenissen plaatsgevonden. Eerst was er het Dubai debacle en laatst de “goede” werkloosheidscijfers in Amerika. Na het bekend maken van beide berichten kreeg de goudprijs een klap van jewelste.

Eerst Dubai. Daar is eigenlijk hetzelfde gebeurd als in Amerika de laatste 2 jaar. Je ziet dan een kredietcontractie ontstaan, waardoor we in een deflatoire periode terechtkomen. Volkomen terecht dat de goudprijs hierdoor van zijn pluimen moet laten. Twee dagen later was men dit wel al vergeten en koerste goud op recordhoogte.

Dan de werkloosheidscijfers. Die wijzen op een economisch herstel. Wie zegt economisch herstel, zegt meer inflatie. (en later hogere rentevoeten want lager kan niet meer).  Hebben we daarnet niet gezien dat inflatie de goudprijs doet stijgen? En toch kreeg de goudprijs een klap.

Waar is de logica dan? Nergens. Een zoveelste bewijs dat beleggers maar wat doen en dat beleggen van dag tot dag waanzin is. Wie een te korte termijn visie heeft, raakt constant in de knoop. Je kan heus wel andere redenen vinden om te verklaren waarom iets wel of niet gebeurt. Zoals de goudprijs daalt omdat de dollar stijgt. Logisch, maar waarom daalt de goudprijs dan ten opzichte van alle ander munten?

Ik heb een goeie 10% in fysiek goud en zilver zitten, strategisch gekocht als BUY and HOLD. Het is natuurlijk leuk als je dagelijks de waarde daarvan ziet stijgen. Alhoewel. Misschien betekent het wel dat de waarde van de rest (90%) daalt. Dan zit ik verkeerd door slechts 10% in fysiek edelmetaal aan te houden.

De beste methode om in goud te beleggen is periodiek aankopen. Jaarlijks, per kwartaal of één keer in de maand, hoe regelmatiger hoe beter. Je koopt wel telkens voor hetzelfde bedrag op hetzelfde tijdstip (bv. de 16de). Je koopt dus onafhankelijk van de prijs. Hieruit volgt automatisch dat u weinig ounces zult hebben als het goud duur staat en veel (of meer) als het lager staat. Hierdoor zal u goed zitten met uw gemiddelde. Weeral een reden minder om bezorgd te zijn over de dagelijkse zottigheden op de beurs.

Wanneer verkopen? Nooit! Hopelijk nooit!

Tenzij het financiële systeem instort: morgen, volgend jaar of over twintig jaar.

Tenzij de overheid niet meer in staat is om later een degelijk pensioen te betalen.(In België staat dit zo goed als vast)

Beide scenario’s vind ik zeer waarschijnlijk en mocht ik het toch verkeerd hebben: Mijn drie kinderen zullen deze buit met dank aanvaarden.