Op dit ogenblik staart de ganse wereld naar de pigs landen. Pigs is een afkorting die staat voor Portugal, Italië, Griekenland en Spanje, ook wel eens schertsend de club Méditerrané genoemd. Deze landen hebben hun begrotingen niet meer in de hand (10% of meer tekort van het BBP) en er duiken meer en meer berichten op van fraude om Europa te misleiden. Zo heeft Griekenland een extra schuld van 40 miljard Euro gewoon verzwegen.

Al lijken deze gegevens erg, de waarheid is nog veel rampzaliger. Hoewel de focus op de Pigs ligt, zit eigenlijk de ganse wereld in hetzelfde schuitje, met de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk op kop. Het lijkt wel een race om het grootste deficit en het wordt alleen maar erger. Wat is er aan de hand?

Door de bankencrisis is ook de economie in een zware dip gekomen. Hierdoor hebben alle overheden 2 taken op zich genomen en zo de uitgavenpost vergroot:

1. Ze hebben besloten om de failliete banken niet te laten omvallen, maar te redden, de zogenaamde bailouts. Men heeft  miljarden naar de banken geschoven om ze te herkapitaliseren, zodat ze opnieuw wat solvabeler worden. Helaas is dit een bodemloze put. Alle banken zijn in se altijd failliet. Geen enkele bank overleeft een “run on the bank” of met andere woorden, wanneer iedereen zijn geld afhaalt, moet iedere bank zijn deuren sluiten. De meeste banken hebben slechts een reserve van 10% (of minder). Dit betekent eenvoudigweg dat wanneer iedereen zijn geld opvraagt, ze slechts 10% van uw kapitaal kunnen teruggeven. Het is al eerder gebeurd in Rusland en Argentinië. In Argentinië stond men ’s morgens op en geen enkele bank was nog open. Toen ze maanden later terug opengingen was het geld met 90% gedevalueerd.

Bij sommige banken is de situatie nog schrijnender. Via allerhande derivaten- en buitenbalans constructies, zijn de deposito’s tot 40 keer uitgeleend. Als dus slechts een paar procent van deze leningen niet wordt terugbetaald, valt deze bank om. Om deze banken te ondersteunen, hebben sommige overheden bovenop de reeds toegestopte miljarden ook nog eens voor honderden miljarden aan waarborgen gegeven voor deze uitstaande kredieten. Je mag er niet aan denken dat ze deze waarborgen zouden moeten betalen. Zelfs overheden hebben hier hun hand overspeeld.

Naast deze waarborgen aan de banken, hebben overheden ook waarborgen aan de particuliere spaarder afgegeven. Zo wordt iedere rekening in België en Nederland gewaarborgd door de overheid voor 100.000 euro. Reken maar eens uit hoeveel ze zouden moeten uitbetalen als alle banken door het dominoeffect omvallen. Volgens bepaalde bronnen zijn er in België meer rekeningen dan er Belgen zijn ( alle gedekte rekeningen samen zou het toch al gauw oven 500 miljard euro gaan in België).

Conclusie: Alhoewel de rust is teruggekeerd zijn alle banken nog altijd failliet. Helaas zijn nu ook de overheden massa’s geld kwijt en zwellen de overheidsschulden dramatisch aan.

2. De overheden (gisteren 6/2/10 nog bevestigd door de G7) hebben gezamelijk beslist om de slabakkende economie te ondersteunen door allerhande stimuleringsprogramma’s. Dit kost bakken met geld natuurlijk. Iedereen ziet de economie verbeteren maar heeft te weinig door dat dit zowat volledig steunt op deze stimuleringsprogramma’s. De herstellende economie is dus fake, maar ondertussen lopen de begrotingstekorten gigantisch op en zullen als een boemerang terug in ons gezicht komen op het moment dat men beseft dat deze schulden moeten gesaneerd worden. Vandaar dat de eerste pogingen in de PIGS landen al bijna op voorhand aan het mislukken zijn. Massale betogingen en stakingen zijn er reeds gepland. Verdere sanering zal niet alleen leiden tot nog grotere onlusten maar gewoon onhaalbaar lijken.

Door de lagere bedrijfswinsten of verliezen en grotere werkloosheid zijn de inkomsten fel verminderd. Minder belastinginkomsten, minder BTW inkomsten, maar grotere uitgaven voor diezelfde werklozen is vanzelfsprekend noodlottig voor de reeds met grote schulden opgezadelde overheden.

Hoe erg de situatie is, kan men het best zien in de Verenigde Staten. Iedere maand meldt men daar dat er een groot banenverlies is. In de werkloosheidstatistieken  komt dit niet zo tot uiting omdat deze cijfers gemanipuleerd zijn. Er worden meer categorieën niet meegeteld dan wel. (Veel mensen geven zich niet meer op als werkzoekende omdat het hopeloos is, zo toont de officiële statistieken 9,7% werkloosheid, de echte bedraagt echter 18%).

Nu geeft men aan dat er voor de USA een begrotingstekort is van ongeveer 10% van het BBP. Dit is natuurlijk zand in de ogen strooien. 10% lijkt erg, maar aanvaardbaar, de werkelijkheid is volledig anders:

geschatte inkomsten voor 2010: 2500 miljard dollar

reeds geplande uitgaven voor 2010: 3800 miljard dollar.

2009 was een topjaar voor bedrijfsobligaties. Wegens de grote onzekerheid steeg de risicopremie voor bedrijfsobligaties tot 5,5%. Deze premie is het surplus dat betaald wordt bovenop de rente van een niet-risicodragende investering. Daar bedrijven vers kapitaal nodig hadden om te overleven en deze moeilijker bij de in problemen geraakte banken konden vinden, gingen ze rechtstreeks naar de markt via obligaties. Het waren niet van de minste bedrijven die om kapitaal verlegen zaten: ArcelorMittal, AB InBev en bv. Akzo Nobel. Rente’s van 7 à 9% waren geen uitzonderingen (AB Inbev 9,75%). Gaandeweg daalde echter de onzekerheid en hierdoor zakte ook de risicopremie weg tot 2%. De trend gaat verder richting 1%. Deze daling van de risicopremie bezorgde de kopers van deze obligaties een tweede voordeel. Door de dalende opbrengsten van nieuwe obligaties, stegen de 7% gevende obligaties in waarde. Bij verkoop ervan kan je een return halen van 15% mogelijks zelfs 20%. Wie nu obligaties koopt heeft de goede trein gemist. De opbrengsten zijn nog iets beter dan staatsobligaties, maar de kans dat de rente op termijn (2 jaar) terug zal stijgen, is groter dan een verdere daling. Zijn er dan nog interessante obligaties op de markt. Jazeker, indien u van een beetje risico houdt, kunt u misschien de Griekse staatsobligaties kopen. Die zijn op het ogenblik spotgoedkoop wegens hun grote begrotingsdeficit. De vrees voor een staatsfaillissement zit er goed in. De vraag is echter of het zover zal komen. De ECB heeft al laten weten dat Griekenland hun plan zal moeten trekken, maar je hebt nog altijd het IMF als ruggensteun. Het zou een unicum zijn dat een euroland failliet gaat, maar ik zou er mijn hand niet voor in het vuur willen steken.

Betalen we niet teveel als we meer dan 1000 dollar neertellen voor een ounce goud? Is dit geen gekkenwerk? Nog nooit  in de geschiedenis van de euro of dollar is zoveel betaald voor iets redelijk “waardeloos” als goud! Ik wil hier een kleine berekening maken wat eigenlijk de juiste waardeverhouding zou moeten zijn.

Vooraf een aantal afspraken. Het heeft geen zin om hier de perfect juiste cijfers te hebben, op het eind zal duidelijk worden waarom. U moet ook weten wat de definitie van geld is, namelijk een handig tussenruilmiddel om 2 verschillende goederen te ruilen. Hoeveel levende schapen u moet ruilen tegen een auto is nogal moeilijk. Daarom gaan we eerst de waarde bepalen van de auto en daarna van een levend schaap. Daarvoor hebben we een rekeneenheid nodig. Dit kan een tel-eenheid zijn (muntstukken, briefjes met een cijfer erop), gewichtseenheden (goudgrammen) of zelfs volume-eenheden, als het maar berekenbaar is.

Zo stellen we vast dat een auto bvb. 100 eenheden waard is en een schaap 8. Hier duikt al onmiddellijk een nieuw probleem op. Ofwel moeten we 12, ofwel 13 levende schapen geven voor 1 auto. Een half levend schaap ruilen, is nogal moeilijk. Daarom gaan we de schapen eerst ruilen tegen een tussenruilmiddel van GELIJKE waarde. Dit ruilmiddel kan dan weer tegen GELIJKE waarde worden geruild tegen een auto. Een tussenruilmiddel moet dus dezelfde waarde kunnen aannemen als de te ruilen goederen. Lange tijd is dit   goud en zilver geweest, omdat hun gewicht een perfecte rekeneenheid was en deze metalen relatief gemakkelijk te verdelen zijn. Slimmeriken hebben uiteindelijk goud en zilver vervangen door geldpapier met cijfertjes erop. Papier zelf heeft natuurlijk nauwelijks waarde, het krijgt slechts zijn waarde als het gedekt wordt door een tegenwaarde.

Deze tegenwaarde kan van alles zijn. Zo hebben aandelen als tegenwaarde een stukje van een onderneming, obligaties zijn dan schuldbewijzen van een leningen en zo was 1 dollar niets anders dan een wissel die recht gaf op 1/20,67 ste ounce goud. Dit laatste is redelijk belangrijk: de waarde van de dollar hing dus volledig af van goud of anders gezegd iedere dollar werd/wordt gedekt door goud. In verschillende stappen heeft men de vaste verhouding van dollar en goud losgelaten en kon de dollar aan zijn onophoudelijke inflatie-rit beginnen.

Waar staan we vandaag?

Men kan eenvoudig de M2 van de dollar afzetten tegen de dekking in goud.

(M2= al het chartaal en giraal geld + korte termijn deposito’s in een bepaalde munt). Waarom M2?  Omdat het de enige cijfers zijn die nog gepubliceerd worden door de Federal Reserve).

Een korte berekening leert ons het volgende:

M2: 8391 miljard dollar, goud in bezit: 8133 ton

8,4.10 (macht 12) dollar : 8,1.10 (macht 9) gram goud is ongeveer 1030 dollar voor 1 gram goud of 32.000 dollar/ounce goud.

We kunnen iets gelijkaardigs doen voor de euro:

M2: 8213 miljard euro, goud in bezit: 10484 ton

8,21.10 (macht 12) euro : 10,48.10 (macht 9) gram goud is ongeveer  780 euro voor 1 gram goud of 24.000 euro/ounce goud.

(1 ounce= 31,103 g)

Hierbij een aantal belangrijke opmerkingen:

1. Bovenop de M2 is er nog veel meer aan papieren rommel uitgegeven, zodat deze uitkomst slechts een minimum is, maar de echte verhouding ligt wellicht nog een factor hoger (2 maal?, 5 maal?????)
2. Dit betekent dat de dollar en de euro  minstens 30x overgewaardeerd zijn.
3. Een eigenaardigheid is dat de verhouding euro/dollar in deze berekening nauwelijks verschilt met de huidige verhouding van de overgewaardeerde waarde. Een bewust spelletje van de centrale banken om gelijklopend te inflateren? Met andere woorden: door gelijke tred te houden, ondersteunen ze eigenlijk elkaar, waardoor er een soort labiel evenwicht is.
4. De veranderende hoeveelheid goud in de wereld heeft slechts een beperkte invloed op deze cijfers, alsook de waarde van goud ten opzichte van andere goederen.  Het grootste verschil zit hem in de stijgende geldhoeveelheid zonder dekking.

Conclusie: Ik geloof dus helemaal niet dat de dollar in zijn eentje zal crashen (geleidelijke en tijdelijke waardedalingen of stijgingen tussen de munten onderling kan natuurlijk wel).  De enige mogelijkheid is een crash van het volledige geld fiatsysteem. Tot dan wordt  de dollar-euro-yenfiatgeld wellicht de grootste zeepbel aller tijden.

Volgens mijn kennis wordt goud minder waard bij een deflatie-scenario en meer waard bij een inflatie-scenario. Deflatie betekent immer letterlijk dat  geld meer waard wordt t.o.v. goederen (zoals goud) en inflatie het omgekeerde.

Nu hebben er in een goede week tijd 2 belangrijke gebeurtenissen plaatsgevonden. Eerst was er het Dubai debacle en laatst de “goede” werkloosheidscijfers in Amerika. Na het bekend maken van beide berichten kreeg de goudprijs een klap van jewelste.

Eerst Dubai. Daar is eigenlijk hetzelfde gebeurd als in Amerika de laatste 2 jaar. Je ziet dan een kredietcontractie ontstaan, waardoor we in een deflatoire periode terechtkomen. Volkomen terecht dat de goudprijs hierdoor van zijn pluimen moet laten. Twee dagen later was men dit wel al vergeten en koerste goud op recordhoogte.

Dan de werkloosheidscijfers. Die wijzen op een economisch herstel. Wie zegt economisch herstel, zegt meer inflatie. (en later hogere rentevoeten want lager kan niet meer).  Hebben we daarnet niet gezien dat inflatie de goudprijs doet stijgen? En toch kreeg de goudprijs een klap.

Waar is de logica dan? Nergens. Een zoveelste bewijs dat beleggers maar wat doen en dat beleggen van dag tot dag waanzin is. Wie een te korte termijn visie heeft, raakt constant in de knoop. Je kan heus wel andere redenen vinden om te verklaren waarom iets wel of niet gebeurt. Zoals de goudprijs daalt omdat de dollar stijgt. Logisch, maar waarom daalt de goudprijs dan ten opzichte van alle ander munten?

Ik heb een goeie 10% in fysiek goud en zilver zitten, strategisch gekocht als BUY and HOLD. Het is natuurlijk leuk als je dagelijks de waarde daarvan ziet stijgen. Alhoewel. Misschien betekent het wel dat de waarde van de rest (90%) daalt. Dan zit ik verkeerd door slechts 10% in fysiek edelmetaal aan te houden.

De beste methode om in goud te beleggen is periodiek aankopen. Jaarlijks, per kwartaal of één keer in de maand, hoe regelmatiger hoe beter. Je koopt wel telkens voor hetzelfde bedrag op hetzelfde tijdstip (bv. de 16de). Je koopt dus onafhankelijk van de prijs. Hieruit volgt automatisch dat u weinig ounces zult hebben als het goud duur staat en veel (of meer) als het lager staat. Hierdoor zal u goed zitten met uw gemiddelde. Weeral een reden minder om bezorgd te zijn over de dagelijkse zottigheden op de beurs.

Wanneer verkopen? Nooit! Hopelijk nooit!

Tenzij het financiële systeem instort: morgen, volgend jaar of over twintig jaar.

Tenzij de overheid niet meer in staat is om later een degelijk pensioen te betalen.(In België staat dit zo goed als vast)

Beide scenario’s vind ik zeer waarschijnlijk en mocht ik het toch verkeerd hebben: Mijn drie kinderen zullen deze buit met dank aanvaarden.

Goud is niet zoals een andere grondstof.  Het  kost enorm veel om het uit de grond te halen. Het kost nog meer om het puur te maken, om het te bewaren en dit alles om het weer onder de grond te steken waar het al vandaan kwam, maar nu in kluizen. Het enige ander nut is het om rond uw nek of aan uw oren te hangen. Kortom nuttelozer kan niet meer. Dit is niet mijn mening maar die van Willem Buiter, professor van Europese politieke economie en vooral adviseur van internationale organisaties, centrale banken, overheden en private financiële instellingen.

Deze zeepbel kan gerust nog 6000 jaar meegaan, goud kan zelfs stijgen tot 5000$ per ounce, daarom heeft het geen zin om ertegen in te gaan, maar het blijft een zeepbel die ooit gaat uiteenspatten, sluit Buiter zijn betoog af.

Ja, nu is het begrijpelijk waarom het financieel systeem op springen staat. Als dit soort mensen de adviseurs van het systeem zijn of zijn ze eerder de uithangborden van het “systeem”? Met zo’n redenering is alles een zeepbel. Ook de mensheid en zelfs de aarde is een zeepbel, want ooit komt ook daaraan een einde. Deze mens begrijpt blijkbaar (of doet alleszins een poging) zelfs de basis niet van economie.

Economie ontstaat vanaf het moment dat 2 mensen door middel van ruilhandel hun beider situatie kunnen verbeteren. Zo zal een visser zijn overschot aan vissen die hij zelf niet kan consumeren, ruilen voor kleren met een kleermaker, voor hout met een houthakker, enz. . De sleutel tot succes is dat de visser meer waarde hecht aan de kleren dan zijn teveel aan vissen en dat de kleermaker meer waarde hecht aan vissen dan aan zijn teveel aan kledingstoffen. Dit is de enige voorwaarde voor de ruil.

Gaandeweg heeft men ondervonden dat rechtstreekse ruil niet altijd interessant is of zelfs onmogelijk. Diezelfde visser kan moeilijk zijn te bouwen huis volledig betalen met vissen. De aannemer, de architect, de metser zullen dit immers geen goede ruil vinden. Ziedaar de geboorte van een tussenruilmiddel. De visser verkoopt zijn vissen voor dit tussenruilmiddel, waarmee hij de aannemer, architect en metser zal betalen. Het is duidelijk: Alleen een tussenruilmiddel die door IEDEREEN interessant en aanvaardbaar is, zal een kans op slagen maken.

Het heeft duizenden jaren geduurd tot men eindelijk het perfecte tussenruilmiddel had gevonden: GOUD en ZILVER. Ontelbare andere ruilmiddelen zijn hen vooraf gegaan, maar allen hebben ze het onderspit moeten delven.  De voordelen die beide hadden waren te uitgesproken.

Het ruilmiddel moet éénduidig en homogeen zijn. Zowel goud als zilver voldoen aan die voorwaarde, dit in tegenstelling tot bvb. een krentenbrood. De waarde daarvan zal afhangen of er 200 krenten in zitten of slechts 1.

Een tweede zeer belangrijke eigenschap voor een perfect ruilmiddel is schaarste. Zand zal nooit werken, maar ook het gratis ongebreideld scheppen van papiergeld door een beperkte  groep, zal ervoor zorgen dat dit een slecht ruilmiddel wordt. Ongedekt papiergeld is immers niet schaars.

Een derde eigenschap is stabiliteit van het ruilmiddel. Chocolade of ijs die smelten in de zomer, ons krentenbrood die oudbakken wordt, of schelpen die verbrijzeld kunnen worden, zullen nooit een perfect ruilmiddel zijn. Goud en zilver zijn relatief zeer inerte metalen en zijn dus uitstekend geschikt voor hun functie om zelfs duizenden jaren opgeslagen te kunnen worden.

Het ruilmiddel moet ook te meten zijn (rekeneenheid). Een gewicht is uiterst geschikt. Zijn het nu munten van 1 ounce, staafjes van 100 gram of blokken van 1 of 14 kg, het maakt niet uit. Men kan ermee rekenen en zo waardeverhoudingen bepalen ten opzichte van andere goederen of diensten.

Ten slotte is compactheid ook een voordeel. Piepschuim of pluimen zijn nogal onhandig om zaken mee te doen. Het ruilmiddel moet voor zo weinig mogelijk last zorgen voor de ruilhandel. Al voldoet goud en zilver relatief goed aan deze voorwaarde, het heeft hier zijn meerdere moeten erkennen in papieren substituten. Aanvankelijk was dit geen probleem, de wissels of het papieren geld waren alleen de vertegenwoordigers van het onderliggend goud of zilver.

Jammer genoeg liep het hier telkens mis. Iedere keer opnieuw vergat men geleidelijk aan dat dit papier een dekking nodig had. Steeds opnieuw in de geschiedenis begon het papieren geld zijn eigen leven te leiden en vergat men hoe het ontstaan was. Telkens opnieuw liep het verkeerd af. Ook deze keer zal het opnieuw verkeerd aflopen.  Toen Milton Friedman, Nobelprijswinnaar en de architect van het huidige vlottende fiatgeld systeem, de oplossing aanbood om het toenmalig geldsysteem weer uit het moeras te trekken, had hij 1 grote waarschuwing: creëer nooit meer geld dan nodig voor de economische transacties (m.a.w. de geldhoeveelheid mag niet sneller groeien dan de economische productie groeit). Wellicht had hij toen al een vermoeden dat de centrale banken en overheden zich daar niet zouden aan houden en hiermee het financiële systeem van het fiatgeld op de helling zetten.

Zoals Greenspan de problemen heeft opgelost met nog meer krediet, zo heeft ook Bernanke het gedaan met nog veel meer geld. De grenzen lijken bereikt en we zitten in het end-game. Hopelijk komt het nieuwe boek van Middelkoop niet te laat … . In ieder geval lijkt het mij meer waarschijnlijk dat goud niet enkel nog 6000 jaar meegaat, het zal zelfs de bubble overleven die mensheid heet.

Dat goud het echte geld is, daar durf ik echt niet meer aan te twijfelen. Duizenden jaren van geschiedenis hebben het bewijs al meer dan eens geleverd. Interessant is dan om de aandelenindex uit te drukken in goud i.p.v. het nep papieren geld. Vooral de laatste weken zien we een gelijkopgaande beweging: goud en aandelenindices bewegen in dezelfde richting. Maar is dit altijd zo geweest? Laten we eens meer dan honderd jaar terugkijken.

Zoals op de figuur aangeduid zien we een trendkanaal die stijgend is. Was de gemiddelde verhouding begin vorige eeuw ver beneden de 10, dan is deze verhouding in de huidige eeuw daar reeds fors bovenuit gekomen. Je zou een eerste besluit kunnen trekken dat aandelen kopen en aanhouden voor de lange termijn zeer interessant is. Waar begin vorige eeuw de dow ongeveer 5 keer een ounce goud waard was, steeg dit tot een record van 43,7 keer 100 jaar later. Aandelen performden op dat moment dus tot 8X ten opzichte van het goud.

Wie telkens zijn aandelen inruilde voor goud (1929 voor de crash,1970 en 2000) op de toppen en vice versa zijn goud inruilde voor aandelen (1932,1975 en vooral 1980) op de bodems, tja die kan zich naast de Rotschilds zetten (of is er misschien 1). Vooral 1980 was zeer bizar:  Zowel de dow als het goud hadden dezelfde waarde (800 dollar)! 20 jaar later was het verschil gigantisch groot: De dow stond toen aan 11 000 (x13-14), het goud  met moeite aan 250 dollar (x0,3).

Op dit ogenblik zou de voorkeur moeten uitgaan naar aandelen daar de verhouding tussen beiden onder het gemiddelde zit. Maar wat ben je daarmee als we terugkeren naar de situatie van 1980? Dat zou betekenen dat beiden elkaar vinden bij …. 2000? 3000? vul zelf maar in.

Je kan eigenlijk niet anders concluderen dat beiden zeer volatiel (vooral sedert 1960) zijn ten opzichte van elkaar. De evolutie vandaag dat ze in dezelfde richting gaan, mag beschouwd worden als een zeer tijdelijk karakter.

Een veel gehoorde oplossing voor crisissen is het zwaarder belasten van de sterkste schouders. Geen vakbondsman die het zal ontkennen.  Als echter de rijken het zelf zeggen, dan fronst men toch op zijn minst de wenkbrauwen en toch …

A group of rich Germans has launched a petition calling for the government to make wealthy people pay higher taxes.

The group say they have more money than they need, and the extra revenue could fund economic and social programmes to aid Germany’s economic recovery.

Germany could raise 100bn euros (£91bn) if the richest people paid a 5% wealth tax for two years, they say.

The petition has 44 signatories so far, and will be presented to newly re-elected Chancellor Angela Merkel.

The group say the financial crisis is leading to an increase in unemployment, poverty and social inequality.

Simply donating money to deal with the problems is not enough, they want a change in the whole approach.

“The path out of the crisis must be paved with massive investment in ecology, education and social justice,” they say in the petition.

Those who had “made a fortune through inheritance, hard work, hard-working, successful entrepreneurship, or investment” should contribute by paying more to alleviate the crisis.

The man behind the petition, Dieter Lehmkuhl, told Berlin’s Tagesspiegel that there were 2.2 million people in Germany with a fortune of more than 500,000 euros.

If they all paid the tax for two years, Germany could raise 100bn euros to fund ecological programmes, education and social projects, said the retired doctor and heir to a brewery.

Signatory Peter Vollmer told AFP news agency he was supporting the proposal because he had inherited “a lot of money I do not need”.

He said the tax would be “a viable and socially acceptable way out of the flagrant budget crisis”.

The group held a demonstration in Berlin on Wednesday to draw attention to their plans, throwing fake banknotes into the air.

Mr Vollmer said it was “really strange that so few people came”.

BRON: BBC news.

Er zijn een aantal redenen waarom goud een "gouden" toekomst heeft. U moet weten dat goud al 5000 jaar als betaalmiddel bestaat. Het heeft altijd zijn waarde bewezen en zal ze altijd bewijzen. Als u daarentegen kijkt naar papiergeld, da overleeft dit meestal slechts een 70-tal jaar.
Ook het huidig papiergeld heeft deze ouderdom bereikt. Tot de jaren dertig werd geld gedekt door goud. Met andere woorden iedere dollar papiergeld vertegenwoordigde een vaste waarde ten opzichte van het goud. 1 dollar was ongeveer 1/20ste van een ounce goud. Sindsdien werd het losgekoppeld en werd de dekking hoe langer hoe kleiner. Vandaag moet je al meer dan 1000 dollar betalen voor diezelfde ounce goud. Wat een verschil met die 20 dollar. Het papieren geld inflateert dus ten opzichte van waardegoederen zoals goud en zal dit blijven doen. Omgekeerd betekent dit dus dat goud in waarde zal blijven stijgen. Hieronder geef ik enkele voorbeelden die dit ondersteunen:
1. De goudprijs is omgekeerd evenredig met de dollarprijs. In Europa betalen we natuurlijk met euro's. Het verleden heeft echter aangetoond hoe zwakker de dollar tegenover andere munten, hoe meer de goudprijs stijgt. Uit alle gegevens blijkt dat de dollar aan een val bezig is. De dollar als wereldmunt is tanende. Er worden meer en meer afspraken gemaakt tussen landen om de dollar buitenspel te zetten in onderlinge betalingen. Een dollar die minder gegeerd is, is een dollar die minder waard is.
2. Door de financiële en economische crisis zijn mensen bang geworden. Aandelen kunnen fel dalen, frauderende bankiers, politiekers die er niets van terecht brengen. kortom de toekomst ziet er onzekerder uit. Vorig jaar en begin dit jaar zien we dan dat goud en goudbeleggingen mooi stand houden tegenover dalende aandelen of mogelijk failliet gaande bedrijven. Goud is dus een veilige vluchthaven in rumoerige tijden.
3. Centrale banken van diverse landen geven het voorbeeld: ze kopen goud. Vooral China heeft in het geheim al een behoorlijke goudvoorraad aangelegd.
4. Goud zit in een stijgende trend. Wat stijgt trekt nieuwe kopers aan waardoor de trend nog versterkt zal worden.
5. In technische termen is er een doorbraak gekomen. Wie een beetje thuis is in de technische analyse weet dat dit een forse stijging kan teweegbrengen.
6. Goud is de ideale bescherming tegen de komende inflatie. Deze inflatie is niet te vermijden om er enorm veel geld wordt bijgedrukt om de crisis te bestrijden. Meer geld betekent minder waarde ten opzichte van goederen en dus inflatie.
7. Goud staat nu op een goeie 1000$. Dit is hoger dan de top in 1980. Als we echter de inflatie meerekenen dat moet goud tot 2271$ stijgen om diezelfde waarde te hebben. Velen menen dat goud nog veel verder kan doorstijgen. De stijging van goud is dus pas begonnen.

Sedert de financiële crisis zitten we met een prangende vraag. Wat zal het gevolg zijn van al deze schulden met enerzijds geldpersen die op volle toeren draaien en anderzijds een krimpende economie met overschotten.

Een aantal vooraanstaande kenners hebben daar al frequent hun licht laten op schijnen, maar hun uitkomsten staan pal tegenover elkaar. De tweede vraag die zich stelt: hoe zal goud zich gedragen in deze wel zeer explosieve tijden. Een overzicht:

Bob Prechter, een amerikaans schrijver (vele bestsellers zoals: Verover de Crash) en oprichter van Elliot Wave International   is overtuigd van deflatie in de USA. Door werkloosheid en bankroeten vermindert de geldhoeveelheid in USA dollar, hierdoor zou de dollar (geld) schaarser en dus meer waard worden.

Peter Schiff, voorzitter van Euro Pacific Capital en voorspeller van de huizenbubble, kredietcrisis en de financiële meltdown, is het helemaal eens over de argumenten van Prechter. Maar het gevolg daarvan is geen deflatie maar inflatie. Omdat de dollar (fiat geld) nu geen deel meer uitmaakt van de goudstandaard.  In vergelijking met goud is er inderdaad deflatie (goederen en diensten worden goedkoper ten opzichte van goud). In vergelijking met de usa dollar (fiat geld) is er inflatie (goederen en diensten worden duurder ten opzichte van fiat geld). Schiff bestrijd ook het argument dat de geldpers de krimpende geldhoeveelheid niet kan bij houden.  Dollars zijn dan wel schaars in biljetten, maar niet giraal.

Een Nederlandse Warren Buffett fan beweert dan weer dat beleggen in goud (de staafjes opslaan achter uw boeken in de kast) een slechte investering is. Goud volgt hoogstens de inflatie en brengt geen dividend op. In vergelijking met aandelen (gemiddelde jaarlijkse return 8%) is goudbelegging maar povertjes, aldus deze Warren Buffett adept.

Een kennis van mij, Tom Lassing van TrendSpecialist ziet een heel andere rol weggelegd voor goud. Je moet goud niet enkel zien als een belegging, maar vooral als bescherming van uw vermogen. Papieren geld kan uit het niets gecreëerd worden en heeft al lang geen tegenwaarde meer. Op het moment dat iedereen dat door heeft, kan het wantrouwen in papieren geld snel groter worden. Het papieren geld verliest dan zeer snel waarde en dan kan je maar beter goud hebben dan cash.

Een prachtig artikel in de Wall Street Journal vertelt het verhaal omtrent de ondergang van investeringsbank Lehman Brothers en hoe die wellicht voorkomen had kunnen worden wanneer Warren Buffett (multi-miljardair van beroep ) had geweten hoe hij zijn voicemail moest gebruiken. Briljant!

Bloomberg news

In het bewuste weekend, zo’n jaar geleden, toen de financiele crisis uitbarstte en grote investerings maatschappijen en banken als AIG en Lehman Brothers wanhopig op zoek waren naar miljarden dollars om het hoofd boven water te houden kreeg Buffett vlak voordat hij naar een feestje moest een telefoontje van Bob Diamond van Barclays Capital.

Zeer goed. Dank u. De aandelen van GM verkopen nog altijd als zoete broodjes (sommige dagen meer dan 10 miljoen stuks!). De gemiddelde prijs schommelt al een paar maanden rond de 75 cent per aandeel.  Goedkoop? Zeer zeker, want wat heb je de dag van vandaag nog voor minder dan 1 dollar. Waanzin? Ik denk van wel.

Tijdens mijn vergelijkende studie tussen de aandelen GM en Renault (zowat een jaar geleden gestart), kon ik maar niet begrijpen dat er mensen aandelen GM kochten. Het faillissement was reeds vorig jaar zonneklaar, maar dit weerhield niet dat er nog voor miljarden dollars GM aandelen werden gekocht tot aan de faling.

Toen de faling een feit werd, verwachtte ik dat het aandeel snel naar nul zou dalen. Niet dus. Het noteert nog steeds aan 75 cent.

Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat er nog steeds verwarring is tussen het nieuwe GM en het oude. Nochtans is dit duidelijk. Het nieuwe GM is niet beursgenoteerd (in handen van de Amerikaanse overheid), terwijl het oude GM met ticker MTLQQ (Motors Liquidations) failliet is. Wie failliet zegt, weet dan dat er voor de aandeelhouders meestal geen waarde meer overschiet.

Dit wordt bevestigd op hun eigen website : http://www.motorsliquidation.com

Investor Alerts

None of the publicly owned stocks or bonds issued by the former General Motors Corporation, including its common stock formerly traded as “GM”, are or will become securities in the General Motors Company (”new GM”), which is an independent company. All of these securities relate to Motors Liquidation Company and will be treated in accordance with the provisions of the U.S. Bankruptcy Code and the rulings of the Bankruptcy Court.

Management continues to remind investors of its strong belief that there will be no value for the common stockholders in the bankruptcy liquidation process, even under the most optimistic of scenarios. Stockholders of a company in chapter 11 generally receive value only if all claims of the company’s secured and unsecured creditors are fully satisfied. In this case, management strongly believes all such claims will not be fully satisfied, leading to its conclusion that the common stock will have no value.

Hoe optimistisch moet men zijn om toch nog te geloven in waarde van dit aandeel. Ook de sec en Finra sturen dezelfde waarschuwing uit: http: //www.sec.gov /investor/alerts/bankruptcygmalert.htm

The SEC and FINRA are issuing this Alert because we believe there may be widespread misunderstanding by investors that stock in the “old” General Motors Corporation (now known as Motors Liquidation Company) is related to the “new” General Motors Company (new GM). FINRA halted trading in old GM (which had been using the GMGMQ trading symbol) on July 10, 2009, and has since issued a new ticker symbol for the old GM stock—MTLQQ—to avoid having it confused with the new GM, which currently has no publicly traded securities.

This Alert also reminds investors that holding shares of any company involved in bankruptcy, or buying shares in a bankrupt company in the hope that those shares will surge in value down the road, are highly risky courses of action.

Ik wil hier geen waardeoordeel vellen over andere aandelen, maar pennystocks, het blijft een aparte,  onbegrijpelijke wereld.

Hieronder vindt u 2 filmpjes. Het eerste filmpje (5 minuten) wil bewijzen waarom Amerikanen niet stom zijn.

Indien u het niet gelooft of niet overtuigd bent, raadt ik u aan het tweede filmpje (40 minuten) te bekijken. Dat zal u weten hoe dit komt!

Test uzelf vooraf:

Noem een land die begint met een U (in het engels)?

Welke godsdienst hebben ze in Israel?

Wie was de eerste man op de maan?

….

Eerste filmpje: Americans are not stupid (klik hier)

Tweede filmpje: Why Americans are stupid(klik hier)

Zelfs voor Amerikanen was dit laatste filmpje een eyeopener!

Geen enkel goed heeft meer aantrekkingskracht op de mens uitgeoefend als GOUD. Reeds in de Oudheid hadden de Egyptenaren en Babyloniers  de koorts goed te pakken. Menig Farao maakte indruk op de andere heersers door te pronken met zijn “gouden” paleizen. De talrijke goudmijnen in Nubië (zuidelijk Egypte) legden de Farao geen windeieren. De naam van de streek betekent letterlijk goudgebied (nub= goud in het arabisch). Dit Egyptisch goud was zo gegeerd door de naburige landen dat die letterlijk bereid waren hun mooiste koningsdochters te reserveren voor de Farao in ruil voor goud.

Toen het goud zo’n 4 à 5 duizend jaar geleden algemeen aanvaard werd als betaalmiddel kon de Farao zijn pret niet meer op. Hij hoefde het slechts door zijn slaven te mijnen en verzekerde zich daardoor van een voortdurende bron van inkomsten. De overvloed aan goud was zodanig dat ze er grote hoeveelheden van meenamen in hun graf. Het verhaal van Toetanchamon is overbekend. In de duizenden jaren die erop volgden, werd het plunderen van de graven een nationale sport waar zelfs de doodstraf niet tegen bestand was. Wie erin slaagde een koningsgraf te vinden, was op slag steenrijk.

Maar ook de Farao’s zelf waren niet altijd zuiver op de graat. Tussen de Farao en de Babylonische Majesteit bestond er een levendige correspondentie. Egyptenaren waren niet zo’n vechtersbazen en kochten de vrede meestal af met goud. De Babyloniers waren zich daar terdege van bewust. Ze schreven de Farao aan om hem hun koningsdochter aan te bieden. Ze zouden haar schenken voor ZOVEEL GOUD als dat de Farao missen kon. Hoe meer goud, hoe groter de achting van de Babyloniers voor de Farao zou zijn. Tussen de lijnen door ging het natuurlijk om veel meer dan de koningsdochter. De volledige relatie tussen beide landen stond op het spel. Menig keer waren de Babyloniers niet tevreden omdat het goud te laat kwam of er te weinig van gestuurd werd. Dit was een grove belediging voor hen en er kon geen sprake zijn om op die manier hun koningsdochter aan de Farao te schenken. Uiteindelijk kwam er meestal een deal waarbij beide partijen tevreden waren.

Toch was het soms kantje boord. Vooral als de zending goud van de Farao DE PROEF IN DE SMELTOVEN niet had doorstaan. Het goud bleek soms maar 1/4de van de aangegeven waarde te hebben. De zwaar verontwaardigde Babyloniers schreven terug dat ze maar niet konden geloven dat hun broeder hun vriendschap zo minachtte.

Deze feiten die zich duizenden jaren geleden afspeelden, zouden zich nog ontelbare keren herhalen. Toen in West-Europa gouden munten werden geslagen, bevatten deze munten steeds minder goud en steeds meer minderwaardige metalen. Zo had de dinar (uitgegeven door de Saracenen in Spanje) oorspronkelijk 4,2 gram goud. Enkele eeuwen later was dat voor dezelfde dinar nog slechts 0,9 gram. Wie dacht dat vervalsen en inflatie een recent verschijnsel is…

Ook de dollar heeft (had) een gouden randje. De naam dollar was de oorspronkelijke naam voor een ounce zilver. Deze munten werden uitgegeven door graaf Schlick uit het Joachimsthal. Deze waren van een uitzondelijke goede kwaliteit en waren gekend onder de naam Joachims thalers (uiteindelijk vervormd tot dollar). Later werd de Amerikaanse dollar gelijkgesteld aan een gewichtseenheid: 1/20,67ste van een ounce goud, net zoals een pound 1/4de was van een ounce goud. Daarom is het verkeerdelijk te stellen dat een ounce goud 20,67 dollar waard was, enkel het omgekeerde is juist. Deze verhouding bleef officieel geldig tot de Gold Reserve Act van 1934. Toen het papieren dollargeld losgekoppeld werd van het goud, weten we allemaal wat er gebeurd is. 75 jaar later is  de papieren dollar nog slechts 1/900ste van een ounce goud waard, een inflatie van maar liefst 4500%.

De Babyloniers zouden zich hier niet laten aan vangen hebben. Zij wilden niets minder dan goud, PUUR GOUD.

“Hoe word je rijk?

Sta vroeg op,

werk laat en…

vind olie”

(Jean-Paul Getty)

Jean-Paul Getty was een Amerikaanse industrieel (1892-1976) die Getty Oil oprichtte. Getty was ooit de rijkste mens op aarde (1957) en slaagde erin als één van de eerste dollar-miljardair te worden.

Hij kon zichzelf best relativeren door te stellen dat hij eigenlijk een gelukzak was. In zijn autobiografisch boek schrijft  hij zijn succes toe aan het feit dat hij rijk geboren werd. In het begin van zijn carriere was zijn vader een groot sponsor van hem en er zou nooit sprake van een “getty empire” zijn, mocht hij niet de succesvolle olie-onderneming van zijn vader kunnen overnemen hebben, aldus Getty zelf.

Hij maakte echter ook minder geslaagde citaten:

“Een blijvende relatie met een vrouw is alleen mogelijk als je een zakelijke mislukkeling bent.”

Hij trouwde … vijf keer, vandaar zo’n uitspraak.

Er bestaat nog steeds een Getty museum waar zijn indrukwekkende kunstcollectie te zien is:  http://www.getty.edu

Dit lijkt wel een sprookje en wie wil deze aandelen niet? Toch bestaan ze volgens de banken en ze hebben ze al heel lang  in hun fondsen met kapitaalbescherming  zitten. Met andere woorden ze bieden een portefeuille aan met aandelen die niet kunnen dalen. Als particulier kan je net hetzelfde doen, maar dan veel goedkoper en je hebt er niet eens aandelen voor nodig.

Banken zijn gespecialiseerd in onwetende mensen een rad voor de ogen te draaien. Ze gaan daarbij soms zo ver dat ze zelfs een rad voor hun eigen ogen hebben gedraaid . Hier in dit geval is de uitleg echter simpel. Wie zo een beleggingsfonds heeft, bezit contradictorisch geen enkel aandeel. Mocht dit zo zijn, dan zou je die kapitaalsgarantie nooit krijgen, zo gek zijn die banken niet. Wat zit er dan wel in: obligaties en callopties.

Het systeem is zo eenvoudig dat je dat als particulier beter zelf doet. Je koopt obligaties van een kwaliteitsbedrijf (geen banken dus ). Met de rente die je krijgt of gaat krijgen, koop je callopties at the money van hetzelfde bedrijf met dezelfde looptijd (of resterende looptijd) als de obligaties.

Het eenvoudigste systeem is een nulcouponobligatie. Je hebt bvb. 10000€ te beleggen. Neem nu zo’n nulcouponobligaties die  een waarde zullen hebben van 10000€ na de looptijd van 3 jaar. Bij aankoop hoef je dan bvb. slechts 8400€ (6% rente) te betalen. Hierdoor ben je verzekerd dat je na drie jaar uw 10000€ terug hebt=kapitaalbescherming. Hoe hoger de rente op dat ogenblik, hoe minder je zal moeten betalen om de obligaties te kopen. Met de rest van je belegging, 1600€ in dit geval, koop  je callopties.

Indien het aandeel daalt, ben je beter af met dit systeem daar je nog altijd kunt beschikken over je beginkapitaal,  zonder enig verlies. De callopties lopen dan waardeloos af.

Indien het aandeel gelijk blijft, is de constructie neutraal. In beide gevallen heb je winst noch verlies.

Indien het aandeel stijgt, profiteert  u tenvolle van het hefboomeffect van de callopties. Die waren namelijk at the money, dus leveren ze winst op. De hoogte van de winst ten opzichte van het aandeel, zal vooral afhangen van de premie (lucht in dit geval) van de opties bij aankoop. De callopties worden best voor expiratie verkocht, op het moment dat je denkt dat je winst maximaal zal zijn.

Voor veel mensen is dit laatste echter van minder belang. Niet de maximalisatie van de winst is belangrijk, maar de zekerheid dat men geen geld verliest. Op dit psychologisch feit spelen de banken gretig in.

Er zijn diverse constructies mogelijk om tot dit resultaat te komen. Zo kan je ook langlopende obligaties kopen en telkens met de jaarlijks ontvangen rente callopties van 1 jaar kopen. Je kan nog extra winst genereren door obligaties onder pari te kopen op de secundaire markt.

Er zijn 2 nadelen aan deze synthetische convertible: Uw kapitaal is niet beschermd tegen inflatie en tegen een faillissement van de onderneming. Daarom is het van belang om enkel obligaties van goede ondernemingen te kopen.

Sommige bedrijven geven ook zelf convertibles uit (echte dan!) i.p.v. gewone obligaties. Het systeem is hetzelfde: Je krijgt samen met de obligatie een calloptie, wat ten koste gaat van de rente op de obligatie. Het voordeel is dat je hier, in tegenstelling tot de dure verpakte producten van de banken, weet wat je koopt.

In de advertenties spreken de banken uitsluitend van “onderliggende waarde” van de fondsen, hierdoor omzeilen ze de woorden aandelen, obligaties en callopties. Tja, herverpakte producten, remember!

Bij het oprichten van het Europees Systeem (zie deel 2) werden er een aantal richtlijnen opgesteld in het Verdrag van Maastricht. De belangrijkste taak van de ECB is de prijsstabiliteit. De ECB heeft zichzelf opgelegd om de inflatie onder de 2% te houden. Hiertoe hielden ze 2 belangrijke parameters in het oog: de consumenteninflatie en de geldhoeveelheid (M3-inflatieindicator op langere termijn). Dit hadden ze geleerd van de Duitse bundesbank. Verder hadden ze uitgerekend dat een maximale geldgroei van 4,5% goed is om de inflatie onder de 2% te houden.

Je mag je al de vraag stellen of dit klopt? Kan het niet zijn dat er een evenredig verband is tussen de geldgroei en de inflatie? Laten we eerst de cijfers van de laatste jaren bekijken:

De geldhoeveelheid op 31/12/2008: (de drie opeenvolgende cijfers zijn de veranderingen in 2006,2007 en 2008)

chartaal geld= 711 miljard euro (+11%,+8,1%,+13,4%): oktober 2008 alleen was goed voor een stijging van 5%.

M3=9372 miljard euro (+10%,+11,5%,+7,3%)

Conclusies van deze cijfers:

1. Chartaal geld (munten en biljetten) maakt minder dan 10% uit van de totale liquiditeitenmassa (M3).
2. De stijging van de M3 is veel forser dan de gepubliceerde inflatie (zijn deze juist?)

Je mag meteen concluderen dat de ECB zich niet aan de afspraak van maximale groei van 4,5% gehouden heeft (de eerste jaren zaten ze gemiddeld aan 7%). Terwijl dit voor de Duitse bundesbank pijler nr.1 was, heeft de ECB blijkbaar (en zeker de laatste jaren) de andere kant opgekeken. De ECB heeft zich vooral gefocust op de consumenteninflatie, die laag is door vooral de goedkope import uit Azië. Je mag er echter vanuit gaan dat de hoge groei van de geldhoeveelheid zich ooit zal vertalen in inflatie. Het is nu éénmaal bewezen dat geldgroei leidt tot kredietgroei en inflatie.

De dollar:

Bovenstaande grafiek toont de groei van de geldhoeveelheid gepubliceerd van dollars. U ziet dat het blauw gebied eindigt in 2006. Dit betekent enkel dat de Fed gestopt is met het publiceren van de M3, wegens niet meer relevant. Zo los je natuurlijk ook een probleem op (geleerd van de struisvogels). Het is duidelijk dat het probleem in Amerika vele malen groter is dan in Europa. Het is juist de M3 die aantoont hoeveel krediet er verleend is en is dat nu niet het grote probleem in Amerika? Van zodra ook de ECB stopt met publicatie weet je hoe laat het is. (grafiek van de euro vindt u terug in deel 1)

In deel 1 werden 2 groepen voorgesteld: het publiek en de groep van de scheppers, deze laatste zijn best eens nader te onderzoeken. Zij bepalen immers hoeveel geld er in omloop is. Vooral omdat ze geld uit het niets kunnen scheppen, maakt hen verantwoordelijk voor de m3 (totale liquiditeitenmassa) of de hoeveelheid geld.

ECB Tower in Frankfurt

In het eerste deel kon u lezen dat men spreekt over primaire en secundaire banken.

De secundaire banken (veel spaar- en hypotheekbanken) kunnen nooit meer geld uitlenen dan dat zij zelf hebben gekregen van ander publiek via ingelegd spaargeld (spaarbanken) of via verkochte pandbrieven* (hypotheekbanken). Deze banken doen enkel aan kredietbemiddeling.

De primaire banken (b.v. KBC, DEXIA, ABN/AMRO, RABO, ING, SNS) zijn de geldscheppende banken, dat wil zeggen dat zij met een zekere kas een grotere girale geldhoeveelheid dan deze kas kunnen maken, via girale kredietverlening. Zij weten namelijk uit ervaring dat de rekeninghouders slechts een klein deel van hun geld in chartale (biljetten of munten) vorm komen opeisen en hebben dus geld ‘over’, waarmee ze een girale “zeepbel” kunnen opblazen, die echter ook niet te groot mag worden in verband met de vereiste liquiditeit ( een bank kan failliet gaan omdat zij niet aan de opvragingen van het publiek kan voldoen).

De primaire banken willen natuurlijk zoveel mogelijk giraal krediet verlenen om zoveel mogelijk rentewinst te maken. De Centrale Banken houden hen wel in de gaten (blijkbaar zitten er wel veel gaten in die gaten) dat ze niet teveel geld scheppen, in verband met inflatiegevaar. Dit systeem leidt tot fractioneel bankieren: door keer op keer verder uit te lenen op nieuw gecreëerd geld, kan men tot 9X meer geld scheppen dan er oorspronkelijk bestond. Dit geeft te denken hoe de m3 kan aangroeien en hoe onstabiel dit systeem is.

Een tweede schepper zijn de overheden. In de euro landen is overeengekomen dat elk land zelf zijn munten mag slaan (niet de centrale banken!). De hoeveelheid hangt af van de grootte van het land. Men mag dan ook verwachten dat in België en Nederland na verloop van tijd meer franse en duitse munten te vinden zullen zijn, gewoonweg omdat er van die laatste landen veel meer munten zijn. De totale waarde van deze munten schommelt rond de 20 miljard euro (2008). Munten maken slechts een heel klein gedeelte uit van de M3 en zijn te verwaarlozen.

De derde schepper zijn dan de centrale banken. De centrale banken drukken de bankbiljetten. De centrale banken beschikken ook over een strategische voorraad van biljetten die nog niet in omloop zijn, maar gebruikt kunnen worden in tijden van nood. Eind 2008 is er ongeveer 763 miljard euro aan biljetten in omloop. Dit lijkt veel maar is slechts een fractie van de M3.

Eigenlijk moeten we hier spreken over het Euro systeem. Die bestaat uit de ECB en alle centrale banken van de landen die de euro voeren. Die nationale centrale banken zijn niet onbelangrijk. Het zijn deze banken (en niet de ECB) die de bankbiljetten drukken, het geld transporteren, de voorraden beheren en de banken van hun land controleren. Zo is de de NBB (nationale bank van België) verantwoordelijk voor de belgische banken Dexia en Fortis. De NBB heeft Fortis van het faillissement gered door meer dan 100 miljard aan Fortis te lenen, toen in oktober 2008 alle andere banken hun geld uit Fortis terugtrokken. De DNB (de Nederlandse Bank) heeft dezelfde functie voor alle Nederlandse banken. De ECB geeft wel de richtlijnen voor de centrale banken en neemt de eindbeslissing bij de uitgifte van de biljetten. De voornaamste taak van het Euro Systeem is prijsstabiliteit.

Om u al een idee te geven van de hoeveelheid geld (M3) in de eurozone: het benadert de 10.000 miljard euro. Dat deze stijgend is, is een open deur intrappen. Wat dat voor gevolgen heeft ziet u in deel 3.

*Een pandbrief is een obligatie die door een hypotheekbank is uitgegeven. De door de hypotheekbank verstrekte hypotheken vormen het on derpandvan de obligatie. En die hypotheken zijn weer gedekt door hypothecair onderpand; vandaar de naam pandbrief.

Dit is niet zo eenvoudig te beschrijven. Eerst en vooral moeten  we onderscheid maken in de soorten geld die er bestaan. Tevens komen er een aantal begrippen bij kijken om alles te verklaren. Voor de euro worden drie termen gebruikt:M1,M2 en M3.

Vooraf moeten we een verschil maken tussen de groep die enkel geld kan verhandelen (gebruikers) en de groep die geld kan scheppen.

De tweede groep bestaat uit: centrale bankiers: deze kunnen bankbiljetten drukken (de beruchte geldpersen van de Fed en de ECB), de overheden (deze kunnen munten maken) en de primaire banken (deze kunnen giraal geld bijmaken).

De eerste groep bestaat uit al de rest: u en ik, bedrijven en zelfs secundaire banken zoals pure spaarbanken. Laten we de eerste groep het publiek (public) noemen (slachtoffers [ ]  kan ook) en de tweede groep de scheppers (fraudeurs [ ] zou ook gaan ).

M1 van de euro is dan al het giraal en chartaal euro geld die bij het publiek zit.

chartaal geld= alle euro bankbiljetten en euro munten.

giraal geld= het direct opeisbaar geld die op rekeningen bij banken staat en eigendom van het publiek is (dit zijn de lopende rekeningen waarover je beschikt=overnight deposits).

Als je de M1 van de EU wilt kennen moet je daar ook de vreemde valuta bijrekenen zoals dollar, CH frank, .... die bij banken gedeponeerd zijn en eigendom zijn van het publiek (cash vreemde valuta hoort daar niet bij, omdat dit niet gekend is).

Een tweede soort noemen we secundaire liquiditeiten, ook wel bijna-geld of schiergeld genoemd. Bijna-geld omdat je het zonder al te veel verlies kunt omzetten in geld zonder dat banken dit kunnen voorkomen. Hiertoe behoren:

deposito's met een opzegtermijn tot 3 maanden en  korte termijn deposito's met vaste looptijd tot en met 2 jaar  in het bezit van het publiek. M2 is deze laatste samengeteld bij M1.

M3 bestaat dan uit M2 met inbegrip van de overige secundaire liquiditeiten (MMF(Money market Fund) aandelen; schuldtitels tot 2 jaar; retrocessie-overeenkomsten).  Deze M3 vormt dan de totale liquiditeitenmassa van het publiek.

Even belangrijk is: wat behoort er niet tot de  euro M3?

1. Cash vreemde valuta bij het publiek
2. aandelen
3. obligaties en andere pandbrieven
4. vreemde valuta eigendom van de banken (scheppers)
5. lange termijn spaargeld (meer dan 2 jaar)
6. kasgeld bij een primaire bank (scheppers)

Bijkomende opmerkingen:

1. Sommige valuta kennen ook nog andere begrippen. Zo bestaat er ook M0 (dollar)=Het totaal van alle fysieke munt, plus rekeningen bij de centrale bank die kan worden uitgewisseld voor fysieke munt. M4 (India)=M3+Alle deposito's bij postkantoor spaarbanken (met uitzondering van Nationaal Spaarfonds Certificaten).
2. M1,M2 en M3 worden niet bij alle valuta  hetzelfde gedefinieerd. Dit maakt vergelijking tussen verschillende valuta niet gemakkelijk. Toch is dit minder belangrijk: het is vooral de verandering van de hoeveelheid binnen 1 valuta die van belang is (inflatie).
3. retrocessieovereenkomst(ook bekend als een repo): een kredietnemer kan gebruik  maken van een financiële zekerheid als onderpand voor een lening in contanten tegen een vaste rentevoet.
4. MMF: Dit is een type beleggingsfonds dat wettelijk verplicht is om te investeren in laag-risico effecten. In vergelijking met andere beleggingsfondsen is het risico dus laag en is het dividend dat betaald wordt min of meer gelijk aan de korte termijn rente.

In een tweede deel bekijken we wat de gevolgen zijn van veranderingen in de M3 (totale liquiditeitenmassa).