Het belangrijkste tijdens de behandeling is de bejegening;
hoe de hulpverlener en de cliënt met elkaar omgaan etc.

Wederzijds vertrouwen  

Maak het bespreekbaar als het niet klikt, en/of als het vertrouwen beschadigd is, verandering van hulpverlener is dan (eventueel) wenselijk en mogelijk.

Respectvolle bejegening

Dat de cliënt met zijn/haar problematiek serieus genomen wordt als persoon, en zeker niet gezien wordt als een wandelende diagnose

Gelijkwaardige houding

Biedt overleg & samenwerking

Maakt het mogelijk meningsverschillen op te lossen en elkaar feedback te geven, ook een hulpverlener kan fouten maken en zich kwetsbaar opstellen, dit toegeven

Sluit macht uit en voorkomt betutteling (behandeld worden als een kind).

Erkenning & begrip

Voor de bijwerkingen van de gestelde diagnose, de ervaren problemen en de kwetsbaarheid

Voorcliënten die het moeilijk vinden hun problemen (pijn) te uiten, meer doorvragen is gewenst

Luisterend oor

Voorkomt bij de cliënt het idee dat hij/zij zeurt, en een nummer is.

Het non-verbale gedrag van de hulpverlener is belangrijk. Vaak op de klok kijken, telefoontjes aannemen, of andere dingen doen, wekt bij de cliënt de indruk dat er geen interesse is en werkt niet motiverend voor de cliënt om zijn verhaal te doen.

Voldoende informatie en keuze uit mogelijkheden van behandeling

De cliënt heeft baat bij voldoende informatie, uitleg en evaluatie over diverse soorten behandelingen. Inzicht krijgen in de problematiek en deskundig advies over het op een andere manier omgaan met de problemen. Te vaak wordt tijd verspilt aan koetjes en kalfjes.

Eigen verantwoordelijkheid

Het kan gestimuleerd worden, maar met inzicht in de mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. Er kan een appèl op worden gedaan, maar er wordt ook rekening gehouden met (tijdelijk) onvermogen.

Betrokkenen

Als de cliënt daarvoor toestemming geeft is hij/zij erbij gebaat als betrokkenen inzicht krijgen in de situatie van de cliënt en hoe daar het beste mee omgegaan kan worden.

Ook het ondersteunen van betrokkenen is van belang.

Actieve ondersteuning

"Je moet leuke dingen gaan doen" is een veel gehoord (deskundig?) advies. De cliënt had het al eerder bedacht dat hij/zij daar niet meer toe kwam. De cliënt is gebaat bij (tijdelijke) ondersteuning bij het zoeken naar activiteiten t/m de activiteit.

Continuïteit van de zorg

Het soms (vaak) moeten wisselen van hulpverlener draagt niet bij aan het herstel, geeft onrust, vertrouwen moet weer worden opgebouwd, met alle risico's voor de cliënt.

Bij opname

Verpleegkundigen op de afdeling (niet elders of in het aquarium) biedt veiligheid voor cliënten en de mogelijkheid tot een gesprek als de cliënt dat nodig heeft.

Mogelijkheid tot gesprek

Veel cliënten vinden het moeilijk een gesprek te vragen, zeker als de indruk gewekt wordt dat de verpleegkundige zodoende een "gunst" verleent. Aanbod van de mogelijkheid van een gesprek is wenselijk, bv. ook als de cliënt medicatie vraagt die "zo nodig" is voorgeschreven.

Nazorg

Na een opname of behandeling is het spannend of het goed blijft gaan. Bespreek welke nazorg ondersteuning biedt. Maak heldere afspraken tussen cliënt en hulpverlener, zodat terugval voorkomen kan worden.

Herkent u iets van het bovengenoemde en vindt u het niet prettig?

Bespreek dit met uw hulpverlener!

De kwaliteit van hulpverlening

vanuit het perspectief van cliënten

• Verlies van rollen

Trefwoorden uit ervaringen van cliënten

Machteloosheid

Geen eigen beslissingen meer kunnen nemen

Verlies van eigenwaarde

Alleen als cliënt gezien worden

Gelijkwaardigheid

Het realiseren en in stand houden van een hulpverleningsrelatie is gebaseerd op gelijkwaardigheid. In een hulpverleningsproces hebben zowel hulpverleners als cliënten een aandeel. Beide hebben een eigen rol en verantwoordelijkheid. Om die beide rollen tot hun recht te laten komen is respect voor elkaars verantwoordelijkheden en kennis van elkaars leefwereld nodig.

Aandacht voor andere rollen in het dagelijks leven van cliënten is een voorwaarde om de cliënt als mens te kunnen benaderen

Psychiatrisch ziek zijn gaat gepaard met het verlies van rollen.

Cliënten hebben de ervaring dat ze vanuit de hulpverlening vaak alleen als patiënt worden gezien. Er is geen of weinig aandacht voor de rollen die ze verloren zijn of die ze nu onder andere omstandigheden moeten vervullen, of het behoud van rollen (tijdens opname).

De nieuwe rol van cliënt zijn, brengt met zich mee dat gedrag snel wordt gekoppeld aan de diagnose van de cliënt ipv dit te zien als reactie op regels en bejegening.

•  Afhankelijke situaties

Trefwoorden uit ervaringen van cliënten

hokjes-denken

vast behandelstramien

verwarring over de regels

samen deskundig, ieder zijn eigen rol en verantwoordelijkheid

niet als individu gezien worden

niet serieus genomen worden

Samenspel tussen leiden en volgen.

Het realiseren en in stand houden van een hulpverleningsrelatie gebaseerd op gelijkwaardigheid vergt ruimte voor de eigen oplossingen en zeggenschap van cliënten.

In de praktijk lukt dit helaas niet altijd. Cliënten bevinden zich in een afhankelijke situatie waarin zeggenschap en keuzevrijheid makkelijk ondersneeuwt. In de hulpverlening verleer je daardoor het nemen van je eigen verantwoordelijkheid, doordat bepaald wordt hoe je je moet gedragen, wat je moet doen. De hulpverlening heeft de leiding en de cliënt moet volgen. Hierdoor kan je je eigenheid kwijt raken, kan het zijn dat je werkt aan problemen waar je niet voor kwam, of dat je focus verschuift van je probleem naar het goed houden van de relatie met je hulpverlener.

Vermindering van afhankelijkheid, een goede balans tussen leiden en volgen

Oplossingen waar je zelf achter staat werken het best.

Ruimte voor de eigenheid van cliënten: iedere cliënt is anders

De cliënt in de gelegenheid stellen de regels en gebruiken te leren kennen, te begrijpen en te leren hanteren.

Eigen keuzes kunnen maken, betekent zelf verantwoordelijkheid kunnen nemen. Dit versterkt je gevoel van eigenwaarde en verbreedt je perspectief. Je kunt je daardoor meer richten op de dingen waar je energie van opdoet.

Je veilig kunnen voelen voor het kunnen opbouwen van een vertrouwensband, die nodig is voor het hulpverleningsproces

Hulpverlening nodig hebben wil niet zeggen dat je niets meer kunt.

Door hokjes-denken pas je als cliënt vaak niet binnen het aanbod van de hulpverlening. Als cliënt ervaar je 2 mogelijkheden, je voegen naar het systeem of het gevecht aangaan. Uiteindelijk krijg je dan niet de hulp die past bij jouw probleem.

Weten wat ervan je verwacht wordt en wat je van de hulpverlener en instelling kan verwachten

Als cliënt en hulpverlener aan verschillende doelen werken, als er geen duidelijke afspraken zijn, gaat de cliënt of de hulpverlener een strijd aan.

Beiden reageren daarin verschillend en zo gaat kostbare tijd verloren!!

•  Vertrouwen en macht

Trefwoorden uit ervaringen van cliënten

Het niet mogen nemen van eigen verantwoordelijkheden

Controle kwijtraken over je eigen behandeling

Angst, (on)macht van hulpverleners

Verschuilen achter regels

Aanpassen of strijd aangaan

Gebrek aan informatie over het waarom van bijv. RM’s, gebruik van de separeer en andere machtsmiddelen

Een goed gebruik van macht kan alleen op basis van vertrouwen

Vertrouwen is een voorwaarde voor het kunnen realiseren en in stand houden van een gelijkwaardige relatie tussen cliënt en hulpverlener.

Het realiseren van een hulpverleningsproces dat gebaseerd is op gelijkwaardigheid vereist een gelijkwaardige benadering van de cliënt door de hulpverlener. Deze gelijkwaardige benadering komt in het geding bij het gebruik van dwang en drang. Het vertrouwen van de cliënt wordt geschaad en dit vertrouwen is nodig voor een goed hulpverleningsproces. Persoonlijke waarden en normen liggen vaak bij het gebruik van macht ten grondslag aan het handelen. Welke waarden en normen hanteert de hulpverlener en hoe verhouden die zich tot de waarden en normen van de cliënt?