Vanmiddag weer bij mijn moeder op bezoek geweest in het verzorgingstehuis. Eerder deze week kreeg ik al een mailtje dat ze deze week ziek en misselijk was geweest. Braken en veel in bed liggen, en ook was zij weer afgevallen tot slechts 42 kilo.
Wij troffen haar aan in wat men daar de 'huiskamer' pleegt te noemen. Een stuk of 8 'cliënten' waren daar volstrekt nutteloos aanwezig, zaten niets te doen, op een uitzondering na; een mevrouw die een boek aan het lezen was. De radio stond aan. Maar, er zong niemand mee. Als je de huiskamer binnenkomt, zit iedereen je appelig aan te kijken. Geen emotie, geen groet, geen blijk van herkenning. Niemand zegt wat.
Nou een begroeting aan mijn moeder, was het eerste wat ze zei:"Kun je die radio niet afzetten, ik word er gek van". Ik vertelde haar dat ik hier te gast was en niet zomaar de radio uit ga zetten, andere mensen vinden het misschien wel gezellig als die radio aan staat. Nog voordat ik klaar was met mijn antwoord, zei ze: "Ze moeten me hier niet, ze treiteren me de hele dag!" Een zuster kwam binnen, gelijk begonnen bewoners klagend om hulp te roepen!
"Ik wil naar mijn bed",zei er een om half twee in de middag, "Ik wil naar de WC", riep een volgende. "Kun je mij even naar mijn kamer rijden". De zuster reageerde helemaal niet op al die verzoeken en liep stoïcijns door. Ze was al met andere zaken bezig. Toen de zuster weg was begonnen de bewoners weer te mopperen dat de zuster nooit iets deed wat ze vroegen.
We namen mijn moeder mee naar beneden, naar het restaurant. je moet dan je moeder in een rolstoel zetten en dan met de lift naar beneden. Ik duw de stoel dan altijd naar voren en mijn vrouw loopt er meestal naast. Geheel in paniek roept ze dan altijd:"Waar is Peter nou?" "Is Peter niet meegegaan?" Hoe vaak wij al vertelt hebben dat de rolstoel niet vanzelf gaat rijden zonder dat iemand dat ding vooruit duwt, weet ik niet, maar in het ontbindende brein van mijn moeder, is het niet meer mogelijk om dat soort verbindingen te leggen.
Dat afbrekende proces, de aftakeling, het ontwaarden van het leven is daar schrijnend tastbaar. Als je om je heen kijkt dan zie je bewoners in een nog veel hogere graad van ontbinding verkeren. Dan komen de kinderen of andere familieleden, slepen pa of moe naar beneden, en die ligt vervolgens in een rolstoel te slapen, koppie naar beneden, oogjes dicht en de familie zit 'gezellig' met elkaar te 'beppen'...
Je ziet het elke week weer, je forceert jezelf om het 'gewoon' te vinden wat je hier ziet en wat je hier mee maakt. Maar het is niet gewoon. Het is afschuwelijk, en het is mensonterend, denigrerend! Dit gun je niemand. Maar wat is het alternatief?
In de afgelopen maanden zijn er diverse bewoners doorgestroomd naar hun allerlaatste rustplaats. Het is de enige mogelijkheid om verder leed te beëindigen.
De meeste van ons zullen ooit een moment meemaken dat ook wij in zo'n situatie terecht zullen komen. Laten we NU met zijn allen eens bedenken hoe die laatste fase wat menswaardiger kan zijn, hoe we dat kwalitatief kunnen verbeteren. Als je eenmaal in zo'n huis terecht bent gekomen dan heb je niets meer te vertellen. Nu kunnen we nog invloed hebben op processen door actief te zijn...
