 |
|
|
| Voor mij, om gelukkig te zijn, en voor geïnteresseerden! |
|
|
| 30-01-2013 |
 The End of Drum-Time |
Tijdens mijn zoektocht in het Hoge Noorden lees ik in de vrije uurtjes het boek 'The End of Drum-Time' van Håkon Rydving.
Het boek gaat over de religieuze veranderingen bij de Lule Saami tussen 1670 en 1740. In het boek wordt het overgangsproces van het inheemse sjamanistische geloof naar het Lutheraanse Christendom beschreven. Pressie en verzet zijn belangrijke thema's in het boek.
Tja, Lapland is een groot land, was schaars bevolkt, de Saami waren ongeletterd en er bestond geen centraal geleid religieus instituut. Het inheemse geloof was in tijd en plaats dus niet uniform en statisch!
Om het Christendom ingang te laten vinden, werden oudste jongens, zo nodig met geweld, in kostscholen geplaatst zodat de familiecultuur minder gemakkelijk aan hen kon worden doorgegeven.
Divinatiedrums werden vernietigd en offerplaatsen ontheiligd. Vanaf de preekstoel werd er gedreigd en vernederd. In rechtszalen werden boetes geheven bij het in bezit hebben van een drum of bij onvoldoende kerkbezoek. Als de beoogde overtreder armoedig was, kon deze rekenen op een portie zweepslagen.
O, over die vernederingen. Missionaris Pehr Högström wist het in het midden van de achttiende eeuw mooi tegen de Saami te zeggen: "Would you like to be the only ones among your people and among all the peoples on the whole earth, who want to worship stones and trees, and by doing so make yourselves a curse before God, and a laughingstock of everybody?"
Vertaling van mijn hand: "Willen jullie, als de enigen van je volk en binnen alle volkeren van de hele wereld, diegenen zijn die stenen en bomen vereren, en daardoor jezelf als een vloek voor God's aanschijn presenteren, en bespottelijke personen voor alle anderen zijn?"
Tja, doordat de Saami er een nomadische leefwijze op na hielden, waren ze moeilijk te controleren. Het opgeven van een leefwijze, die eeuwenlang van ouderen op jongeren was overgedragen, bleek niet eenvoudig; de ouderen hadden het goed gedaan, waarom nu anders?
Daarnaast speelde de praktijk van de droom-visioenen waarin overledenen verschenen een belangrijke rol. De Saami hadden geen overdreven hang naar 'de andere kant'; ze leefden prima in de gewone wereld, maar ze zagen 'de andere kant' en de gewone wereld niet als gescheiden maar beschouwden het geheel als een familie-eenheid en de overledenen, die onder het aardoppervlak verbleven, konden, zogezegd als Spirits, invloed op Aarde uitoefenen: ze konden ziekte en ellende brengen, maar ook rendieren en kinderen bewaken en in dromen verschijnen.
Saami raadpleegden de overledenen bijvoorbeeld bij de naamgeving van een kind, en kinderen kregen vaak de naam van succesvolle voorouders. Bijvoorbeeld van een uitmuntende rendierhoeder, visser of jager, of van de vrouw die gemakkelijk kinderen kreeg. Met de naam kon hun succes een kenmerk van de identiteit van het kind zijn.
Naamhantering blijkt trouwens een verhaal apart. Saami konden van naam wisselen en daarmee een nieuwe persoonlijke identiteit creëren. Ging het niet goed met een kind, dan kon het zijn dat het een verkeerde naam had en dus kreeg het kind een nieuwe beter passende naam. Niet dat dit schering en inslag was, maar toch het gebeurde.
Aangezien de Saami bij de kolonisatie van het gebied een Lapse en een Scandinavische naam kregen, konden ze wat ze als Saami deden afschermen van wat ze 'in de Scandinavische wereld' en daarmee in die van de christlijke religie deden. De dubbele identiteit was een middel in het verzet.
Maar de onderdrukking, pressie en voortgaande civilisatie zorgden ervoor dat de Saami christenen werden. Al met al konden na 1700 de drums niet meer gehanteerd worden.
Warrior Iadied
Rydving Håkan (1993) 1995, The End of Drum-Time. Religious Change among the Lule Saami, 1670s-1740s. Acta Universitatis Upsaliensis. Historia Religionum 12. Uppsala (Citaat van Högström, pg.90).
|
|
|
|
|
Reacties op bericht (0)
|
