Nadat de groep – met Mijn Lief – bij Merlijn heeft gezeten, ga ik met de auto met Wijze-Vrouw-Die-Leidt mee terug naar haar huis van Schone-Kleine-Vrouw waar mijn fiets staat. Dan fiets ik terug richting Merlijn. Als ik linksaf wil slaan naar Grafwegen word ik ineens weer geroepen. Het lijkt uit de kerk te komen. Ik ben al linksaf afgeslagen, maar ga terug naar deze Sint Antoniuskerk. Ben er nooit binnen geweest. Mijn Lief moet nog maar even wachten: 'Wat zou er zijn?' 

Aan de buitenwand zie ik een plaquette met de Aartsengel Michael in gevecht met de draak. Het is een van de herdenkingsstenen voor Anthony Stefanich, van het 82ste Airborne Leger, die hier in de buurt gestorven is. 

Binnen zie ik niet veel bijzonders, een mooi smeedijzeren hek en een verroeste ijzeren lamp aan het plafond van de Mariakapel. Dan zie ik een poster hangen: op 6 mei is er ’s avonds een bijeenkomst van de Heemkundegroep in de Heilige Landstichting over de Tweede Wereldoorlog.

‘O,’ denk ik, ‘is het de bedoeling dat ik daar naar toe ga. Woensdagavond, dat is al vlug, maar Mijn Lief is dan naar het koor, ik kan dan gerust gaan.’

Buiten hangt een wat grof geboetseerd beeld van de heilige Antonius aan een hoek van het gebouw. Hij heft zijn rechterwijsvinger: ‘Goed opletten, goed luisteren.’

Ik lach en stap weer op de fiets. 

Later realiseer ik me dat de Treurige Gevoelens van het Begin niet van mij waren, maar van de Gedode Soldaten.

Hm, toen het me in het bos overviel heb ik de volgende zinnetjes niet toegepast:

Is het van mij laat het bestaan.

Is het niet van mij laat het weggaan.

Tja, misschien maar goed dat ik het me daar en toen niet realiseerde...

En die Boze Soldaten... zijn die in een hinderlaag gelopen? En vervolgens niet gevangen genomen maar gedood? Ik denk het.

Woensdagavond 6 mei leer ik in ’t Zaaltje in de Heilig Landstichting het nodige over de oorlog in Breedeweg. Na zondag 17 september 1944, de dag van de luchtlandingen bij Groesbeek, verloor 82d Army manschappen bij een tegenaanval van de Duitsers.

Tss, waarschijnlijk zijn de soldaten van het 82ste leger bij een terugtrekbeweging van de Duitsers in de loopgraven van het Ketelwald omsingeld en zijn ze daarop niet krijgsgevangen gemaakt, maar in de ontstane wanhoop, chaos en paniek gewoon doodgeschoten. 

Warrior Iadied 

Frans Geertsen, 5 De Tweede Wereldoorlog.

In: Barendsen, J., Boshouwers-Biessels, C., Bouwer, K., van der Brug-van der Plassche, T., Geertsen, F., Janssen, D. en de Nijs, P. (2000). Van Heilig Woud tot Heilig Land - De geschiedenis van Heilig Landstichting en omgeving. Utrecht: Stichting Matrijs