dinsdag, 07 juni 2011 13:30

Te weinig slapen is niet goed voor ons lichaam, maar het blijkt ook een invloed te hebben op het gedrag van onze kroost. Volgens een recente studie zou zelfs een kwart van de kinderen met ADHD een onderliggend slaapprobleem hebben.

Een studiegroep van de University of Michigan ging op zoek naar kinderen met bepaalde gedragsproblemen, om vervolgens hun slaappatronen te analyseren. Dit leverde een aantal interessante resultaten op.

Vermoeidheid
Van de 341 leerlingen die onder de loep genomen werden, bleek zo'n 32% een slaapprobleem te hebben. Voor onderzoeksleidster Louise O'Brien was het verrassendste resultaat "dat vermoeidheid overdag aan de basis ligt van agressief gedrag." Op voorhand dachten de wetenschappers "dat vooral snurken een drijvende kracht zou zijn, omdat de kwaliteit van de nachtrust er dan op achteruitgaat."

Tips
Jammer genoeg kon de studie niet vaststellen wat de oorzaak van die vermoeidheid is. Het kan zowel gaan om een gedragsprobleem, nefaste omgevingsfactoren of om echte slaapziektes. Volgens slaapdokter Michael Breus zijn er wel een aantal stappen die je als bezorgde ouder kan nemen om de nachtrust van je kinderen te garanderen.

Stap 1: Zorg ervoor dat je kind op tijd gaat slapen!
Kinderen van 1 tot 3 jaar hebben zo'n 12 à 14 uur slaap nodig per nacht, voor kleuters tussen 3 en 5 is dat 11 à 13 uur. Vanaf 6 jaar zou 10 à 11 uur moeten volstaan.

Stap 2: Zorg ervoor dat de slaapkamer van je kinderen bevorderlijk is voor hun nachtrust. Vermijd televisies en ander afleidend speelgoed en zorg voor een koele, donkere en stille kamer.

Stap 3: Als je denkt dat je kind een slaapprobleem heeft, aarzel dan niet om een kinderarts te raadplegen. Het is niet normaal als kinderen snurken, stoppen met ademhalen, wandelen of praten in hun slaap. Je mag dus niet denken dat ze 'er wel uit zullen groeien'.

Bron: hln.be

Diagnose

ICD-10 Reactieve en ontremde hechtingsstoornis op kinderleefijd.
De artikelen F94.1 (reactieve hechtingsstoornis) en F94.2 (ontremde hechtingsstoornis) zijn met schriftelijke toestemming overgenomen.
ICD-10 Classificatie van Psychische Stoornissen en Gedragsstoornissen, Klinische beschrijvingen en diagnostische richtlijnen.
Eindredactie Nederlandse vertaling: Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie prof. Dr. M.W. Hengeveld - ISBN 9026513305 - Uitg. SWETS & ZEITLINGER B.V.

F94.1 Reactieve hechtingsstoornis op kinderleeftijd.
Deze stoornis, die optreedt bij jonge kinderen, wordt gekenmerkt door blijvende afwijkingen in het patroon van sociale betrekkingen van het kind die samengaan met emotionele stoornissen en die ontstaan als reactie op veranderingen in zijn omstandigheden. Angst en overmatige waakzaamheid die niet reageren op troosten zijn kenmerkend, gebrekkige sociale relaties met leeftijdgenoten zijn typerend, agressie jegens zichzelf en anderen komt zeer vaak voor, verdriet is gebruikelijk, en in sommige gevallen treedt groeiachterstand op. Het syndroom ontstaat waarschijnlijk als gevolg van ernstige ouderlijke verwaarlozing of mishandeling. Het ontstaan van dit gedragspatroon wordt algemeen erkend en geaccepteerd, maar er blijft onzekerheid bestaan met betrekking tot de diagnostische criteria, de grenzen van het syndroom, en de vraag of het syndroom een valide nosologische entiteit vormt. De categorie is hier echter toch opgenomen, omdat het syndroom belangrijk is voor de gezondheidszorg, omdat er geen twijfel bestaat over haar bestaan, en omdat de gedragspatronen duidelijk niet passen bij de criteria van andere diagnostische categorieën.

Diagnostische richtlijnen
Het essentiële kenmerk is een afwijkend patroon van betrekkingen met verzorgers, dat is ontstaan voor de leeftijd van 5 jaar, waarbij sprake is van aanpassingsproblemen die gewoonlijk niet gezien worden bij normale kinderen, en dat aanhoudend is, maar toch reageert op voldoende duidelijke veranderingen in de opvoeding.

Jonge kinderen met dit syndroom vertonen sterk tegen strijdige of ambivalente sociale reacties, die het meest duidelijk kunnen zijn bij het nemen van afscheid of bij herenigingen. Het jonge kind kan toenadering zoeken met een afgewende blik, duidelijk wegstaren terwijl het wordt vastgehouden, of op verzorgers reageren met een mengsel van toenadering en vermijding, en verzet tegen laten troosten. De emotionele stoornis kan duidelijk zijn door een klaarblijkelijk verdriet, een gebrek aan emotionele reactiviteit, teruggetrokken reacties op hun eigen of andermans verdriet. In sommige gevallen komen vreesachtigheid en hypervigilantie (soms beschreven als ‘bevroren waakzaamheid’) voor die niet verdwijnen na troosten. In de meeste gevallen tonen de kinderen belangstelling voor de sociale interactie met leeftijdgenoten, maar het sociale spel wordt belemmerd door negatieve emotionele reacties. De hechtingsstoornis kan ook samengaan met groeistoornis of groeiachterstand (wat gecodeerd dient te worden met behulp van de geëigende somatische categorie (R62)).

Veel normale kinderen vertonen onzekerheid in het patroon van hun selectieve hechting aan de ene of ander ouder, maar dit dient niet verward te worden met de reactieve hechtingsstoornis die hier in verschillende, cruciale opzichten van verschilt. De stoornis wordt gekenmerkt door een afwijkende vorm van onzekerheid die aan het licht treedt door opvallende tegenstrijdige sociale reacties die gewoonlijk niet aangetroffen worden bij normale kinderen. De afwijkende reacties strekken zich uit over verschillende sociale situaties en zijn niet beperkt tot een tweezijdige relatie met een bepaalde verzorger; de reactie op troosten is gebrekkig; en er is sprake van een samengaande emotionele stoornis in de vorm van apathie, verdriet, of vreesachtigheid.

Deze toestand kan aan de hand van vijf belangrijke kenmerken onderscheiden worden van pervasieve ontwikkelingsstoornissen. In de eerste plaats hebben kinderen met een reactieve hechtingsstoornis een normaal vermogen tot sociale wederkerigheid en reactiviteit, terwijl kinderen met een pervasieve ontwikkelingsstoornis dat niet hebben. In de tweede plaats is het afwijkende patroon van sociaal reageren bij een reactieve hechtingsstoornis aanvankelijk een algemeen kenmerk van het gedrag van het kind in een verscheidenheid van situaties, maar dit vermindert in een belangrijke mate indien het kind in een normale opvoedingssituatie wordt geplaatst, met een blijvende en goed op het kind reagerende verzorging. Dit treedt niet op bij pervasieve ontwikkelingsstoornissen. Ten derde kunnen kinderen met een reactieve hechtingsstoornis een achtergebleven taalontwikkeling vertonen (van het type dat beschreven is onder F80.1), maar zij vertonen niet de afwijkende kwaliteit van de communicatie die karakteristiek is voor autisme. In de vierde plaats gaat een reactieve hechtingsstoornis in tegenstelling tot autisme niet samen met aanhoudende en ernstige cognitieve gebreken, die niet goed merkbaar reageren op verandering in de omgeving. Ten vijfde zijn voortdurend beperkte, zich herhalende en stereotiepe gedragspatronen, interesses en bezigheden geen kenmerk van een reactieve hechtingsstoornis.

Reactieve hechtingsstoornissen ontstaan bijna altijd in samenhang met een ernstige tekortschietende verzorging van het kind. Dit kan in de vorm zijn van psychische mishandeling of verwaarlozing (zoals blijkt uit hardvochtig straffen, een aanhoudend falen om in te gaan op de toenaderingspogingen van het kind, of duidelijke onbekwame ouderlijke zorg), of van lichamelijke mishandeling en verwaarlozing (zoals blijkt uit de aanhoudende veronachtzaming van de basale lichamelijke behoeften van het kind, herhaaldelijke opzettelijke verwonding, of tekortschietende voedselvoorziening). Omdat er niet genoeg bekend is in hoeverre tekortschietende verzorging van het kind en de stoornis samenhangen, is de aanwezigheid van een verstoorde omgeving en ellende en gebrek geen vereiste voor de diagnose. Het stellen van de diagnose in de afwezigheid van bewijs voor mishandeling of verwaarlozing dient echter voorzichtig te gebeuren. Andersom dient de diagnose niet automatisch gesteld te worden bij aanwezigheid van mishandeling en verwaarlozing: niet alle mishandelde of verwaarloosde kinderen vertonen deze stoornis.

F94.2 Ontremde hechtingsstoornis op kinderleeftijd.
Een bepaald patroon van abnormaal sociaal functioneren dat ontstaat tijdens de eerste vijf levensjaren en dat, nadat het eenmaal is ontstaan, blijvend neigt te zijn ondanks belangrijke veranderingen in de omstandigheden. Rond de leeftijd van twee jaar komt dit doorgaans tot uitdrukking in het zich vastklampen en diffuus, niet selectief gericht hechtingsgedrag. Op de leeftijd van vier jaar is het diffuse hechtingsgedrag nog steeds aanwezig, maar het vastklampen zal in het algemeen vervangen zijn door aandacht vragen ongenuanceerde vriendelijkheid. In de middelste en latere kindertijd kunnen betrokkenen al dan niet selectieve hechtingen hebben ontwikkeld, maar het vragen om aandacht houdt vaak aan, slechte aanpassing in de omgang met leeftijdgenoten is gebruikelijk; en afhankelijk van de omstandigheden kan er ook sprake zijn van emotionele stoornissen of gedragsstoornissen. Dit syndroom is het duidelijkst aangetoond bij kinderen die van jongs af aan in instellingen zijn opgevoed, maar treedt ook op in andere situaties; aangenomen wordt dat het gedeeltelijk teweeggebracht wordt door het voortdurend ontbreken van gelegenheid tot selectieve hechting als een gevolg van de zeer regelmatige veranderingen van verzorgers. De conceptuele eenheid van het syndroom bestaat uit een vroeg begin van diffuus hechtingsgedrag, blijvende slechte sociale interacties en een ontbreken van specificiteit in situaties waarin het optreedt.

Diagnostische richtlijnen
De diagnose dient gebaseerd te zijn op bewijs dat het kind een ongewone mate van diffuusheid vertoont bij de selectieve hechting in de eerste vijf jaar en dat deze samengaat met aanklampend gedrag in de eerste levensjaren en/of ongenuanceerd vriendelijk en aandachtzoekend gedrag in de vroeg of middelste kindertijd. Doorgaans bestaan er moeilijkheden bij het aangaan van hechte, vertrouwde relaties met leeftijdgenoten. Er kan al dan niet sprake zijn van samengaande emotionele stoornissen en gedragsstoornissen (dit is gedeeltelijk afhankelijk van de huidige omstandigheden waarin het kind verkeert). In de meeste gevallen zal er een duidelijke voorgeschiedenis zijn waarbij de opvoeding van het kind in de eerste jaren gekenmerkt werd door een opvallend gebrek aan continuïteit in de verzorgers of door talrijke veranderingen in gezinsplaatsing (zoals bij plaatsing in steeds andere pleeggezinnen).

ICD-10
De tiende editie van de International Classification of Diseases (ICD-10) is de internationale standaard voor het classificeren van ziekten, gebreken en andere gezondheidsproblemen, ontwilleld door de World Health Organization. Dit boek is de Nederlandse vertaling van een uitgebreide handleiding bij hoofdstuk V van de ICD-10 en bevat een classificatie van meer dan 300 psychische stoornissen en gedragsstoornissen. Het is bedoeld voor de algemene klinische praktijk, het onderwijs en de hulpverlening. Voor iedere stoornis worden de belangrijkste klinische symptomen beschreven, aangevuld met enkele minder specifieke kenmerken. Daarna volgen de diagnostische richtlijnen die een indruk geven van het aantal en de ernst van de symptomen, nodig voor een betrouwbare diagnose. Bij veel stoornissen wordt tevens kort ingegaan op de verschillen met andere, gelijksoortige stoornissen. Het boek bevat een uitgebreide alfabetische index en een bijlage met andere stoornissen uit de ICD-10, die vaak met een psychische en gedragsstoornissen worden geassocieerd.
Dank zij de grote hoeveelheid internationaal onderzoek die aan deze publicaties vooraf is gegaan, vormt dit boek een goede afspiegeling van de opvattingen van de meeste tradities en scholen in de psychiatrie.
Deze vertaling is tot stand gekomen in samenwerking met verschillende instanties: de World Health Organization (WHO), de Vaste Commissie voor Classificatie en Definities (WCC), de Nederlandse Werkgroep Classificatie en Documentatie in de Kinder- en Jeugdpsychiatrie en de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (eindredactie).

Ga voor meer informatie naar: www.deknoop.org

Wij zijn ons brein (3)

Opstelten nagelt blowende scholieren aan schandpaal

DEN HAAG - Minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten (VVD) wil de naam van leerlingen die drugs gebruiken bekendmaken bij ouders, leraren en medescholieren. Hij heeft geen moeite met het aan de schandpaal nagelen van blowende kinderen.

Jeugdpsychiatrie Sophia 'over hele linie uitstekend'

Opvoedingshulp via school

14-6-2010

Opvoedingsondersteuning moet via scholen worden aangeboden aan allochtone ouders.

Tot die conclusie komt Ibrahim Yerden, hij deed onderzoek naar de opvoedingspraktijk in Turkse en Marokkaanse migrantengezinnen. Allochtone ouders en kinderen maken nauwelijks gebruik van preventieve opvoedingsondersteuning, terwijl dezelfde groep oververtegenwoordigd is in de verplichte hulpverlening door Jeugdzorg en in de justitiële jeugdinstellingen.

In zijn recent gepubliceerde boek, Schaamte en strategisch handelen. Opvoeding in Marokkaanse en Turkse gezinnen, schetst Ibrahim Yerden, cultureel antropoloog van Turkse afkomst, wat voor problemen allochtone ouders ervaren. Yerden werkt bij adviescentrum Primo NH en is verbonden aan het onderzoeksinstituut IMES.

Volgens van Yerden kunnen allochtone ouders door hun migratieachtergrond nauwelijks teruggrijpen op hun eigen opvoeding. Dit gecombineerd met een gebrek aan kennis van de Nederlandse samenleving maakt het opvoeden voor sommigen tot een uiterst moeilijke taak.

Bron: Binnenlands bestuur

Hoe kunnen gemeenten de jeugdzorg het beste organiseren? ‘Loes’, het zogenoemde opvoedloket van Enschede, vindt ook in buurgemeenten steeds vruchtbaarder grond.

“Wij doen telkens weer ons best om plannen dicht bij de ouders te krijgen”, zegt Pim van Hulst, senior adviseur maatschappelijke ontwikkeling in Enschede. “Dat is de grootste uitdaging. Altijd vanuit de ouders denken en laten zien dat je er bent. Wij doen bijvoorbeeld peilingen om te zien hoe het met onze naamsbekendheid is gesteld. Om die te vergroten proberen we steeds meer burgers via de website en de media te interesseren voor onze dienstverlening.”

De ervaringen in Enschede zijn extra relevant geworden. Het demissionaire kabinet Balkenende IV adviseert dat gemeenten een sleutelrol moeten spelen in de jeugdzorg. Hulp bij opvoedingsvragen, of aan kinderen die worden verwaarloosd, kan volgens het kabinet veel beter worden georganiseerd op het lokale niveau. De provincie moet buitenspel staan, want de jeugdzorg is momenteel te bureaucratisch.

Wachttijden

“Dat vind ik ook”, meldt Van Hulst. “Die wachttijden zijn een probleem. Een maand is al lang voor een kind met problemen. De crux is het constante indiceren; er moet altijd weer een nieuwe indicatie worden gemaakt om de hulpverlening te verantwoorden. Dit terwijl wij ad rem willen reageren om zo veel problemen te kunnen voorkomen.”

De toekomst van de jeugdzorg ligt vooral bij de gemeentelijke centra voor Jeugd en Gezin, hoopt ook Van Hulst. Het indiceren van de hulpvraag wordt dan gedaan door een gemeenteambtenaar. Deze bepaalt welke pedagogische hulp een kind nodig heeft. Lichte hulp gebeurt meteen en ter plekke; zwaardere hulp blijft bij de Bureaus Jeugdzorg. “Onze mensen kunnen al heel veel doen, maar in zwaardere gevallen zijn de lijnen met onze backoffice erg kort.

Kleine gemeenten

Minister André Rouvoet van Jeugd en Gezin vindt niet alle gemeenten groot genoeg om de jeugdzorg te kunnen aanbieden. Daarom is een regionale samenwerking nodig, vindt Rouvoet. Gedwongen hulp, bepaald door de raad voor de kinderbescherming of een Bureau Jeugdzorg moet buiten de centra voor Jeugd en Gezin. “Gelukkig is Rouvoet op dit punt voorzichtig. Zeker de gedwongen hulpverlening moet niet aan Loes worden gekoppeld. Wij willen laagdrempelig zijn en een positieve uitstraling hebben.”

Naast Enschede zijn er nog zes Twentse gemeenten bezig met een soortgelijk loket. Ook hun onderlinge samenwerking krijgt steeds meer vorm. Het gaat om zeven van de veertien gemeenten in de regio, maar ook in de rest van Nederland ziet Van Hulst een steeds grotere interesse in het loket.

Daarnaast horen de medewerkers ook positieve geluiden aan de balie. “Na anderhalf jaar kent de helft van Enschede ons loket en de reacties zijn vaak positief. Wij krijgen ook meer grootouders met vragen aan het loket, die hun rol proberen te vinden in de opvoeding van hun kleinkinderen.” Er wordt gedacht over een Loes-loket voor pubers. Ook deze groep moet geen drempel zien om hulp te vragen. “Het is helemaal niet gek soms om hulp of advies te vragen.”

http://www.gemeente.nu/web/Actueel/Actueel-home/Artikel/Nieuw-opvoedloket-wint-terrein-in-jeugdzorg.htm

Waar kan ik terecht met wat ik zie mislopen?

Van op afstand ben ik getuige van hoe het in een gezin fout lijkt te lopen: de ouders voeren ofwel oorlog, ofwel leven ze naast elkaar. Ze blijven samen voor hun kinderen (10 en 12), maar die zijn de laatste tijd heel stil en teruggetrokken. Ze trekken hun haren uit, doen opnieuw in hun broek, weigeren te eten, vechten met elkaar en hebben vaak bang. De oudste moet bijvoorbeeld onder narcose voor een simpele tandverzorging. Ik denk dat dit gezin hulp nodig heeft, kan ik iets doen?

Spreek de ouders aan op een positieve manier. Lukt dat niet, probeer het dan bij een buurman of huisarts

Vaak zijn ouders op zoek naar de beste weg om hulp te krijgen voor zichzelf of hun gezin. In het algemeen is de huisarts de beste start. Die kan mee evalueren of je terecht moet bij hulpverlening die zich richt op de ouders als koppel, dan wel iemand die de kinderen onderzoekt of iemand die hulp brengt voor het héle gezin. Een andere insteek is het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB), dat heeft heel wat ervaring met het netwerk van jeugd- en gezinshulpverlening in de regio, ook zij kunnen je helpen de weg te wijzen.

Waar kom je nadien terecht? Voor de meeste organisaties is de hulpverlening vrijwillig en vertrouwelijk. De Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) hebben een lage drempel. Ze hebben ervaring met relatieproblemen zoals jij er een beschrijft. Zij hebben ook ervaring met crisisproblemen. Is het al duidelijk dat er nood is aan een specifieke vorm van therapie, dan kan verwezen worden naar een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG). Maar nogmaals: voor de meeste diensten is het belangrijk dat ouders zich vrijwillig aanbieden. Dat wil zeggen dat mensen geacht worden er minimaal mee akkoord te gaan dat er een probleem is waarvoor ze graag advies, steun of hulp zouden krijgen.

In jouw verhaal lijkt dit niet meteen het geval te zijn. Je maakt je zorgen over een ander gezin. Je vraag is een teken van goed burgerschap. Je zorgen durven te maken over kinderen die om welke reden dan ook niet de nodige emotionele of opvoedkundige zorg krijgen van hun ouders, is soms levensreddend. In ieder geval geeft het een kans aan die kinderen om de kwaliteit van hun leven tijdig een betere wending te geven. De eerste vraag is dan of je zelf een beetje huisarts kunt zijn voor hen, of je de ouders kunt aanspreken op een positieve manier en motiveren om zich te laten helpen. Dat loopt niet altijd vlot, een probleem in deze tijd is dat mensen veel minder openstaan om zich door anderen advies te laten geven voor wat niet goed loopt.

Lukt dat niet, zoek dan of je een andere vertrouwenspersoon van dit gezin kent: een buurman, een huisarts. Je kunt hen informeren en vragen of zij iets kunnen doen voor de kinderen. Kan dat niet of heb je het gevoel dat je met je bezorgdheid niet echt goed onthaald wordt, dan kan je het steeds melden aan een Vertrouwenscentrum Kindermishandeling. Daar kan je eventueel ook anoniem terecht. Kies de weg waar je je zelf het beste bij voelt. Er is maar één ding dat je niet mag doen: stoppen met je zorgen te maken over deze kinderen. Als meer mensen jouw houding overnemen, zal het aantal dramatische krantenkoppen dalen.

Voor adressen kijk op www.belgium.be/nl in de rubriek Familie --{gt} Koppel --{gt} Gezinsproblemen en op www.wvg.vlaanderen.be/welzijnengezondheid

In 'De Opvoedingsdokter' gaat de bekende kinder- en jeugdpsychiater Peter Adriaenssens wekelijks in op een lezersvraag over opvoeden. Peter Adriaenssens is de auteur van verscheidene klassiekers over het opvoeden van kinderen.
http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=GVJ27P2RM&kanaalid=1225

Docenten: Jolien Zevalkink & Lisette Daenen

Datum: 2 en 16 juni 2010
Tijd: 10:00-17:00 uur
Locatie: Olympiaplein 4, 1076 AB Amsterdam

Inleiding:
Na doorlopen van de eerste module Gehechtheid & Psychotherapie biedt deze cursus de mogelijkheid de kennis over de klinische toepassingsmogelijkheden van kennis over gehechtheid verder uit te diepen. Dit zal gedaan worden door enerzijds in te gaan op recente onderzoeksresultaten over gehechtheidspatronen en psychiatrische ziektebeelden en anderzijds verder te oefenen in het toepassen van kennis over gehechtheidspatronen in de klinische praktijk. Daarbij zal aandacht worden besteed aan gehechtheidsproblematiek in verschillende levensfasen (ouder-kind, adolescentie, volwassenen). Aandacht voor de verschillende levensfasen geeft inzicht in de werking en vorming van werkmodellen gedurende de hele levensloop. Deze kennis van stagnaties in verschillende levensfasen is toepasbaar voor elke doelgroep.

Via rollenspelen kunnen deelnemers problematiek van één van hun patiënten inbrengen, waarbij de interactie tussen gehechtheidspatronen en psychiatrische problematiek van de betrokken persoon aan de orde komt. Tevens zullen de therapeutische vaardigheden bij een patiënt met desorganisatie aan de orde komen, waarbij onderscheid zal worden gemaakt tussen desorganisatie/ autonoom en desorganisatie/ onveilig.

Algemene Doelstelling: Kennis over gehechtheidspatronen toe kunnen passen in therapeutische relaties in verschillende levensfasen, met inachtneming van de interactie met psychiatrische problematiek.

Leerdoel dag 1:
- zicht op de relatie (of het ontbreken van een relatie) tussen gehechtheidspatronen en DSM-classificaties
- kennis over prevalenties in algemene bevolking en patiëntenpopulaties ten behoeve van diagnostiek
- inzicht in werking van gehechtheidspatronen onder stress

Leerdoel dag 2:
- leren toepassen van de kennis in de vorm van therapeutische interventies
- verder inzicht in de patiënts interpretaties van therapeutische interventies vanuit een bepaald werkmodel

Competenties voor psychiaters:
1. Medisch handelen                                     40%
2. Communicatie                                          50%
6. Kennis en wetenschap                               10%

Werkwijze- Programma dag 1:
- 10.00 uur inleiding en uitleg workshop
- 10:15 kennismaking
- 10:30 bespreking literatuur
- 11:15 pauze
- 11:30 oefening 1: 'Relationship functioning under stressful conditions'
- 12:45 Lunch
- 13:45 bespreking literatuur
- 14:30 oefening 2: Obsessieve compulsieve stoornis tijdens adolescentie
- 15:45 pauze
- 16:00 oefening 3: PTSS bij een vrouw met geschiedenis van vroege mishandeling
- 16:45 evaluatie
- 17:00 einde

Werkwijze- Programma dag 2:
- 10.00 uur bespreking literatuur
- 10:30 oefening 1: Postnatale depressie
- 11:15 pauze
- 11:30 oefening 2: Angstige gehechtheid en depressie
- 12:45 Lunch
- 13:45 bespreking literatuur
- 14:30 oefening 3a: Gedesorganiseerd/autonoom
- 15:45 pauze
- 16:00 oefening 3b: Gedesorganiseerd/angstig
- 16:45 evaluatie en einde

Literatuur:
Toegestuurd:
Dag 1
1.         Van IJzendoorn, M.H., & Bakermans-Kranenburg, M.J. (2008).  The distribution of adult attachment representations in clinical groups: A meta-analytic search for patterns of attachment in 105 AAI studies. In H. Steele & M. Steele (Eds.),  Clinical applications of the Adult Attachment Interview. (pp. 69-96).  New York:  The Guilford Press.

2.         Feeney, J.A. (2004).  Adult attachment and relationship functioning under stressful conditions: Understanding partners' responses to conflict and challenge. In W. S. Rholes & J. A. Simpson (Eds.),  Adult attachment: Theory, research, and clinical implications. (pp. 339-364).  New York:  The Guilford Press.

3.         Ivarson, T. (2008).  Obsessive-compulsive disorder in adolescence: An AAI perspective. In H. Steele & M. Steele (Eds.),  Clinical applications of the Adult Attachment Interview. (pp. 213-235).  New York:  The Guilford Press.

4.         Stovall-McClough, K.C., Cloitre, M., &  McClough, J.F. (2008).  Adult attachment and posttraumatic stress disorder in women with histories of childhood abuse. In H. Steele & M. Steele (Eds.),  Clinical applications of the Adult Attachment Interview. (pp. 320-340).  New York:  The Guilford Press.

Dag 2

1.         Moran, G., Bailey, H.N., Gleason, K., DeOliviera, C.A., & Pederson, D.R. (2008).  Exploring the mind behind unresolved attachment: Lessons from and for attachment-based interventions with infants and their traumatized mothers. In H. Steele & M. Steele (Eds.),  Clinical applications of the Adult Attachment Interview. (pp. 371-398).  New York:  The Guilford Press.

2.         Toth, S.L., Rogosch, F.A., & Cicchetti, D. (2008).  Attachment-theory-informed intervention and reflective functioning in depressed mothers. In H. Steele & M. Steele (Eds.),  Clinical applications of the Adult Attachment Interview. (pp. 154-172).  New York:  The Guilford Press.

3.         Simpson, J.A., & Rholes, W.S. (2004).  Anxious attachment and depressive symptoms: An interpersonal perspective. In W. S. Rholes & J. A. Simpson (Eds.),  Adult attachment: Theory, research, and clinical implications. (pp. 408-437).  New York:  The Guilford Press.

4.         Jacobvitz, D. (2008).  Afterword: Reflections on clinical applications of the Adult Attachment Interview. In H. Steele & M. Steele (Eds.),  Clinical applications of the Adult Attachment Interview. (pp. 471-486).  New York:  The Guilford Press.

Tijdens de cursus wordt uitgereikt:
- handouts
- oefeningen

Aantal cursisten: 20 max en min 10.

Docenten:
Jolien Zevalkink is psycholoog en antropoloog, hoofd afdeling Onderzoek en Kwaliteitszorg bij het NPI,
Lisette Daenen is kinder en jeugdpsychiater, psychoanalyticus in opleiding en werkzaam bij het NPI.

Wijze van toetsing: Geen, wel schriftelijke evaluatie.

Accreditatie aangevraagd bij: de NVvP en de FGZP tbv herregistratie klinisch psychologen (de FGZP heeft 13 punten toegekend voor het totaal, de NVvP 12)

Meer Informatie: Afdeling Kennisoverdracht NPI, Femke Ceresa,  tel. 020 570 38 57, e-mail: kennisoverdracht@npsai.nl

Datum: woensdag 2 en woensdag 16 juni 2010
Tijd: 10.00 – 17.00 uur
Locatie: NPI, Olympiaplein 4, Amsterdam

Voor wie: voorwaarde voor deelname is dat de basiscursus Gehechtheid/de cursus Gehechtheid en Psychotherapie 1 is gevolgd
Prijs: € 450,-, inclusief lunch en literatuur
Inschrijving: via inschrijfformulier (word) of per e-mail: kennisoverdracht@npsai.nl. Klik hier voor onze algemene voorwaarden. Voorwaarde voor deelname is dat de cursus Gehechtheid en Psychotherapie 1 is gevolgd.
Informatie: Accreditatie is aangevraagd bij de NVvP en de FGZP tbv de herregistratie Klinisch Psychologen (De FGZP heeft 13 punten toegekend voor het totaal, de NVvP 12).
Afdeling Kennisoverdracht NPI, Femke Ceresa, locatie Amsterdam, tel. 020 570 38 57, e-mail: kennisoverdracht@npsai.nl
http://www.psychoanalytischinstituut.nl/kenniscentrum/agenda/scholing_en_training/cursus_gehechtheid_en_psychotherapie_2_voorjaar_2010.php

Een leven lang in de ban van jeugdzorg. Rond de tafel zitten drie mensen. Ze hebben hun eigen verhalen. Maar dat ene ding gemeen. Jeugdzorg is de rode draad in hun leven. Bart en Evelien hebben een zorgboerderij voor de opvang van onder meer kinderen en zelf drie pleegkinderen. Leen van der Hoek werd 63 jaar geleden uit huis geplaatst. Een aangrijpend verhaal over hun worstelingen.

Zie ook:
Verplaatsen slecht voor ontwikkeling kind
Kind tussen moordenaars en verkrachters

Leen van der Hoek (68) uit Lelystad staat er mee op en gaat er mee naar bed. Een leven lang jeugdzorg in z'n kop.

Nr. 151. Het nummer dat hij van de kinderbescherming kreeg nadat hij op 5-jarige leeftijd uit huis werd gehaald. Getraumatiseerd door de ellende uit zijn kinderjaren.

Hij zou er moeiteloos een boek over kunnen schrijven. Zover is hij nog niet. De eerste stap is al moeilijk genoeg en vooral emotioneel. Voor het eerst praat hij er openlijk over. Naar aanleiding van verhalen in deze krant. "Ik lees de verhalen over jeugdzorg werkelijk met tranen in de ogen. Voor mij is het 63 jaar geleden, maar wat zijn we eigenlijk opgeschoten?"

Het begin is pijnlijk. In het dorp van zijn jeugd, Maasdijk, van na de oorlog gonst het van de geruchten. Zijn vader zou NSB-er zijn, terwijl zijn moeder juist uit een verzetsfamilie kwam. Het gezin raakt verscheurd. De ouders kunnen niet meer voor de twee kinderen zorgen. Leen en z'n zusje worden uit huis gehaald. Leen gaat naar een weeshuis; z'n zusje naar een pleeggezin.

Leen ziet z'n ouders en z'n zusje nooit meer terug. De rest van de familie verdwijnt ook definitief uit beeld. Hij staat alleen op de wereld en moet zien te overleven in de mallemolen van tien pleeggezinnen, instellingen en tehuizen. Geen bezoek. Geen weekendverlof. Nooit visite op z'n verjaardag. Geen cadeautjes. Het grote niets. "Elke zondag stond ik te kijken. Komt er iemand op bezoek? Tegen beter weten in. Er kwam nooit iemand."

Hij kan pijnlijk gedetailleerd uitleggen waarom die periode hem zo heeft geraakt en ook gevormd. "In het eerste pleeggezin kreeg ik te horen dat er iets niet in orde was met mij. Maar in het gezin ging het mis. Gebeurden allerlei rare dingen. Daar ben ik door de politie weggehaald en vervolgens onderzocht in een paedalogisch instituut in Amsterdam. Pas tientallen jaren later heb ik kunnen lezen wat de conclusie was. Er mankeerde niets aan mij. Mijn gedrag was normaal. Tot de dag dat ik dat las, heeft altijd het idee in mij gewoekerd dat er iets niet met mij in orde was. Kinderbescherming heeft het me nooit verteld. Je wordt daardoor onzeker, terwijl je zeker moet zijn om overeind te blijven."

"In de tehuizen geldt het recht van de sterkste. Je gaat jezelf overstemmen om je te handhaven en belandt in een spiraal van opstandig gedrag en verzet tegen het gezag. Dan krijg je het stempel moeilijk opvoedbaar en zo beland je in een vicieuze cirkel. Je wordt hard. Ik had niets te verliezen. Straffen hielp niet. Wat moesten ze me afnemen. Het interesseerde me allemaal niets meer. Zelfs veertien dagen isoleercel niet."

Leen moet wachten tot hij achttien jaar is om eindelijk te ontsnappen aan de wereld waarin hij gevangen zit. Hij doet dat letterlijk. Hij gaat de zee op. Weg. Helemaal weg. "Ik wist niets van het leven. Niets van geld, van vrouwen van liefde. Ik had nooit heimwee. Niets om naar terug te verlangen."

De koopvaardij heeft hem gered, zegt hij terugblikkend. "Aan boord heerste discipline. En ik had voor het eerst een eigen hut, met eigen toilet en een eigen douche. Ik was de situatie met twintig jongens op een zaal gewend."

Leen werkte op de passagiervaart (Holland-Amerikalijn) en wilde vaart. Verdiende de kost als scheepstimmerman. Ging de hele wereld over. Per reis kreeg hij een beoordeling voor bekwaamheid, ijver en gedrag. "Wat was ik trots op m'n eerste beoordeling. Voor het eerst kreeg ik te horen dat ik deugde. Dat ik goed was. Dat vergeet ik nooit meer."

Terugblikken deed Leen niet meer. Hij verstopte de ellende uit zijn jeugd in hard werken, maar de pijn bleef. Als hij op 26-jarige leeftijd serieuze verkering en werk aan wal krijgt, gaat het mis. "Iedereen was aardig en lief voor me. Dat benauwde me vreselijk." Na twee maanden verbreekt hij halsoverkop de relatie en pakt z'n boeltje om terug te keren naar zee. Als snel krijgt hij spijt. Vijf dagen na vertrek vraagt hij zijn grote liefde via Radio Scheveningen ten huwelijk.

Leen van der Hoek heeft een zwaar leven achter de rug. Ellende en geluk wisselen elkaar af. Hij trouwt. Krijgt twee kinderen. Scheidt. Dat hij zijn kinderen een fijne jeugd heeft kunnen geven en dat ze dat zelf ook zeggen, is zijn grootste geschenk.


Op 57-jarige leeftijd stort zijn wereld weer in. De werkgever voor wie hij twintig jaar werkte, zet hem na een directiewisseling op straat. "Weer afgeschreven. Weer met lege handen, terwijl ik zo hard had geknokt om zover te komen. Werk had voor mij een heel andere waarde dan voor andere mensen. Ik was kapot. Ik kon het niet verwerken. Wilde niet meer leven, maar had niet de moed er zelf een einde aan te maken. Ik raakte aan de drank en belandde in een verslavingskliniek. Gelukkig hebben m'n kinderen me nooit laten vallen. Ik kreeg het advies te doen wat ik altijd had gedaan. Ga weer vechten. Doe waar je goed in bent." Dat leidde tot een rechtszaak tegen de werkgever die Leen glansrijk won.

De laatste jaren gaat het goed, maar op de achtergrond is het nooit weg. Zo kon het gebeuren dat hij in tranen uitbarstte toen hij het verhaal 'Kind tussen moordenaars en verkrachters' in deze krant las. Dat verhaal, van de 12-jarige Ricardo die uit huis werd geplaatst en in een jeugdgevangenis belandde, is ook zijn verhaal. "Wat zijn we opgeschoten in al die jaren. Er blijkt weinig veranderd, terwijl we nu toch echt beter zouden moeten weten."

De ellende blijkt bovendien nooit ver weg. Leen is kind aan huis bij Bart (55) en Evelien (54) in Lelystad. Als - op latere leeftijd - gediplomeerd goudsmid leert hij hun oudste zoon sieraden maken van edelstenen en -metalen. Bart en Evelien hebben vier kinderen (drie zonen en een dochter) en drie pleegkinderen, uit een gezin. Ze wonen met hun gezin bij een zorgboerderij, waar kinderen en volwassenen worden opgevangen. Evelien heeft de dagelijkse leiding over een heel team van medewerkers.

Hoewel instellingen voor jeugdzorg elk jaar een honderdtal kinderen op de boerderij plaatsen, kon het toch gebeuren dat Bart en Evelien keihard in conflict kwamen met jeugdzorg over een van hun pleegkinderen.

Na negen jaren dreigde het jochie van twaalf namelijk uit huis te worden gehaald. „Dat wilden we echt niet laten gebeuren. Dan zou hij van crisisopvang naar crisisopvang gaan en uiteindelijk in een tehuis belanden. We weten dat hij hulp nodig heeft. Hij heeft een hechtingsstoornis. Daarom vragen we ook al jaren om hulp, maar die kwam maar niet. Daar mag het kind toch niet de dupe van worden.”

Het verzet van het echtpaar heeft succes. Hun klachten worden gegrond verklaard, maar de relatie met jeugdzorg verbetert daar niet mee. Eind vorig jaar komt het tot een uitbarsting. Hun pleegzoon wordt toch weggehaald. „Dat was echt een drama. Iedereen in tranen. Onze pleegzoon heeft heel veel gehuild. Terwijl we net een nieuw traject hadden ingezet en het echt de goede kant op ging.”

Van 11 december tot 19 januari mag hij niet bij het pleeggezin komen. Volgens de rapporten van jeugdzorg is het kind beter af in een residentiële setting, een min of meer gesloten huis dus. Opnieuw tekent het echtpaar protest aan en opnieuw krijgen ze gelijk.

Om herhaling te voorkomen, hebben ze een eigenkrachtconferentie bedongen. Om een sterk netwerk te creëren om het kind en te voorkomen dat hij weg moet.

„We voelen ons niet meer veilig bij jeugdzorg. Ze onderzoeken niet. Ze overleggen niet, maar vinden wel heel veel. Als je leest hoe al die jaren pleegzorg en jeugdzorg bij ons opeens werden afgeschreven, gaat dat door merg en been. De hulpverlening schakelt je uit en dat gaat ten koste van het kind.”

Leen heeft het van nabij zien gebeuren. „Te veel gestudeerd, te weinig praktijk”, is zijn analyse. „En wat niemand lijkt te beseffen is dat de schade vaak onherstelbaar is. Het kind wordt bang, wantrouwend. Zeker als het van hot naar her wordt gesleept. Ik heb het allemaal meegemaakt.”

Evelien heeft daar ook de meeste moeite mee. „Onze pleegzoon heeft zeven jaar onder toezicht gestaan. Al die tijd bleef de onzekerheid. Mag ik blijven, ga ik terug naar mijn ouders, ga ik naar een ander pleeggezin. Dat vreet aan kinderen.”

Nr. 151. Leen van der Hoek komt het nummer steeds weer tegen. Hij heeft nooit op nummer 151 willen wonen. Hij is niet de enige die nog steeds rondloopt met de erfenis van jeugdzorg. Eind vorig jaar was er een reünie van een van de kindertehuizen waar hij heeft gezeten, Nieuw Voordorp in Voorschoten. „Veel mensen hebben last van traumaproblemen. En dat zou toch eens te denken moeten geven, zodat we met meer verstand en begrip in deze tijd ingrijpende maatregelen nemen die werkelijk in het belang van het kind zijn.”

Leen heeft het graf van zijn vader gevonden. Dat bezoekt hij af en toe. De tekst op de steen doet hem pijn. ‘Zijn leven was geven’. „Ik heb alleen niets van hem gehad.”

De namen van Bart en Evelien zijn op hun verzoek gefingeerd. Ze willen daarmee voorkomen dat hun pleegzoon de dupe wordt van hun frustraties over instanties.

www.destentor.nl/jeugdzorg
Link

Op dinsdag 30 maart 2010 organiseert Medilex de studiebijeenkomst 'Gezin in de knel - (On)vrijwillig ingrijpen in gezinnen'. U kunt zich inschrijven voor de ochtend, middag of hele dag.

• Signaleren - wanneer is er sprake van een probleem in een gezin?
• Hoe zorgt u voor de juiste hulp bij het juiste gezin?
• Het ZAT-team Flevoland - de praktijk
• Wie coördineert de samenwerking en de takenverdeling binnen het team?
• Gespreksvoorbereiding - hoe 'open minded' moet u starten? En wat moet u vooral wél en niet doen?

Middag - onvrijwillige hulp aan gezinnen:
Wees goed geïnformeerd over welke stappen genomen kunnen worden en wie welke verantwoordelijkheid daarin heeft. Daarnaast deelt u ervaringen vanuit de praktijk over de samenwerking binnen het team en hoe u als hulpverlener dicht bij de ouders blijft staan.
In de middag krijgt u onder andere antwoord op de volgende vragen:

• Dwang en drang in multiproblem gezinnen - hoe doorbreekt u de weerstand?
• Wat zijn precies de taken en verantwoordelijkheden van de gezinsvoogd?
• Hoe helpt u ouders wanneer hun kind uit huis is geplaatst?