Het is de Chippewa-indiaan Sun Bear geweest die de oude heilige Steencirkel van zijn volk breder in de belangstelling heeft gezet, en volgens mij is het Desie Brons-Gerritsen van de School voor Sjamanisme die mij met het leggen van het Medicijnwiel heeft laten kennismaken. Van haar zou ook bijgaande tekening kunnen zijn, ik weet het niet zeker, ik heb de tekening al lang in mijn bezit. Misschien heeft Roger Quintens deze tekening gemaakt.

Wat de ceremonie betreft: in totaal worden er  36 stenen gelegd. Zestien in de buitencirkel, zeven in de binnencirkel, op het pad in elke windrichting drie (op de vier paden dus int totaal twaalf) en dan natuurlijk de centrale steen. Elke steen is gewijd aan een Bepaalde Kracht en het neerleggen van de stenen in een Medicijnwiel gebeurt rechtsom. Het is daarbij de bedoeling om op de cirkels en paden te blijven. Terug, tegen de richting in, lopen is uit den boze.

Hm, een pad kun je verderop in de goede richting wel tegen de richting in lopen anders kom je niet buiten het Wiel terecht.

Met de studenten ga ik eerst in een grote kring staan en samen bepalen we de vier windrichtingen. Elke student heeft stenen bij zich die gelegd kunnen worden. De opdracht luidt, als een Kracht je aantrekt, leg daar dan een steen. Draag de steen op aan Groot Mysterie boven je (steen in beide handen boven het hoofd houden), draag de steen op aan Moeder Aarde onder je (steen in beide handen naar de aarde brengen) en dan aan de Kracht van je Hart (steen voor je borst houden) daarna vertel je waarvoor je dankbaar bent (en dat met de specifieke Kracht van die Plek in het Medicijnwiel te maken heeft) aan wie je die Kracht eventueel opdraagt en wat je die persoon of groep (en daarmee ook jezelf) toewenst. Sluit af met 'Mitakuye Oyasin'.

Eerst wordt de Buitencirkel gelegd, te beginnen in het Oosten of Noordoosten. Soms als eerste de vier stenen van de Vier Windrichtingen! Vervolgens de Binnencirkel, bestaande uit de stenen met de namen: Moeder Aarde, Vader Zon, Grootmoeder Maan, Aarde (Schildpad), Water (Kikker), Vuur (Donderdvogel) en Lucht (Vlinder). De stenen worden in de genoemde volgorde gelegd en de studenten lopen erbij over de nog niet belegde paden. 

Daarna leggen we de Paden te beginnen in het Oosten met de steen Helderheid, dan Wijsheid, dan Inzicht, enzovoort naar het Pad in het Zuiden: Vertrouwen, Groei, Liefde. Als laatste leg ik de steen in het Midden waaraan meerdere namen worden toegekend: Creator, Schepper, Great Spirit of bijvoorbeeld Groot Mysterie.

Als het Medicijnwiel gelegd is, lopen we met zijn allen rond het Wiel om het te laten draaien en om de Krachten weg te sturen en bij de gewenste persoon en groep te laten aankomen. Dit draaien levert vaak bijzondere ervaringen op.

Oh ja, 'Mitakuye Oyasin' is een groet en betekent zoveel als 'Al mijn Relaties'. Met 'Mitakuye Oyasin' wordt de band onderkend die er is tussen alle wezens op aarde.

Warrior Iadied

Penterman, Thea - Warrior (2006). Het Verhaal van de Steen. Utrecht: Uitgeverij Gopher.

Sun Bear & Wabun (1983). Het medicijnwiel - Aarde-Astrologie. Den Haag: Mirananda uitgevers.

Wilson, Roy I. (1995). Indiaanse medicijnwielen - Oude rituelen voor een nieuwe tijd. Den Haag: Mirananda uitgevers.

Wat heb ik eigenlijk te zoeken in het Hoge Noorden? Ik weet het niet: 'Ga ik zomaar? Onvoorbereid?' Het laatste voelt niet goed aan en daarom besluit ik de andere werelden te raadplegen.

Het is kort dag, maar gelukkig kan het nog. Op de eerstvolgende open meditatieavond in de Nebo, op 19 december 2000, stel ik al drummend de vraag: 'Wat heb ik nodig in Lapland?'

Ik drum en de drum zingt achtspiralen. Dan hoor ik dolfijnen en meteen zie ik dolfijnen. Ik ben verbaasd. Eén dolfijn maakt dolfijngeluiden. Ik ben blij dat ik dolfijnen zie omdat ik die nog nooit gezien heb.Ik zeg: Akkoord ik heb jullie, jullie energie, nodig in het Noorden. Het is goed, ik neem jullie mee. Ik vraag: Wat zeg je precies.

De dolfijn maakt opnieuw dolfijngeluiden, opnieuw met de bek rechtop boven water. Ik versta het niet, maar begrijp dat ik mijn derde gehoor dien te gebruiken in Lapland... dat ik daar goed naar moet luisteren.

Ik (ik-Adelaar) zweef hoog boven de oceaan en zie de dolfijn in een groep van drie zwemmen. Ze zwemmen in warm water en ik volg ze want ik denk dat ze me ergens naar toe brengen.

Dan is, in het drumlokaal, Coyote om me heen. Hij rolt over de grond, slap van het lachen: Ik ben gek... dolfijnen hebben warm water nodig en die wil ik meenemen naar het Noorden.

Ik grijns en zeg: Oké, jou neem ik ook mee naar het Noorden. Ik zal speels en ondeugend zijn.

Dan hoor ik olifantengetetter en ik neem waar hoe een kudde olifanten opgewonden door het oerwoud stormt. Het lijkt Afrika te zijn. Ik besef meteen dat ik de olifantenenergie en de olifantenkracht ook mee moet nemen. Tot twee keer hoor ik het getetter...

Dan hoor ik een hoge doordringende bel. Als in India, denk ik. Dan zie ik apen in India en tegelijkertijd neem ik waar hoe ze boven de olifanten in de hoge bomen spelen. Hun speelsheid en ondeugendheid moet ik dus ook meenemen, besef ik.

Even kom ik met mijn bewustzijn terug in lokaal 215.

Dan zie ik mezelf van boven af. Ik voer rendieren, buiten in de sneeuw. Ik besef dat ik dit in Lapland zal doen.

Dan ben ik in een houten tipi. Er brandt een vuur van grote blokken en dat vuur smeult roodgloeiend. Het is alsof ik vanuit de nok van de tipi naar beneden kijk. Van bovenaf zie ik een man in de tipi rond het vuur lopen, hij draagt donkere, blauwgrijze kledij. Het is alsof hij een jurk aanheeft, over een broek heen.

Ik kan zijn gezicht niet goed zien. Hij is actief met iets bezig, maar dan kijkt hij omhoog. Zijn gezicht komt groot naar mij toe. En nog groter en nog groter. Het herhaalt zich een paar keer. Het lijkt alsof zijn gezicht naar mij uitgezonden wordt. De oude man lacht. Hij heeft zeer gebrekkige tanden. Ik hoor een stem: Als je hem gevonden hebt en hem ziet, ben je in Lapland op de goede plaats aangekomen... dat weet je waarvoor...

De stem herhaalt de informatie een aantal keren.

Ik besef dat ik dan zal weten waarvoor ik naar Lapland diende te reizen.

Dan zit ik opeens als Thea naast de man op een laag, houten bankje. Hij is bezig met huishoudelijke zaken, het voorbereiden van eten of zo. Terwijl ik daar zit, besef ik dat ik cadeau's voor hem dien mee te nemen en vraag me af wat voor cadeau's. Als ik de vraag in mezelf gesteld heb, kom ik mede door een stem die ik hoor tot het volgende besef: een groot pak cafeïne koffie, tabak voor zijn, voor dé, pijp, en mijn groene zijden sjaal. Ik stribbel tegen: die groene sjaal wil ik houden. Waarom dien ik dingen die ik net heb en waar ik gek op ben af te geven?

Dezelfde stem maakt mij duidelijk dat de sjaal met rode, gele en blauwe blokken ook goed is. Iemand (het lijkt Coyote) plaagt me met de opsomming van cadeau's!

De oude man kijkt mij vriendelijk aan, hij praat met mij en legt mij iets uit.

Dan realiseer ik me dat ik mijn drum moet meenemen. Hij dient warm verpakt in het rendierbontje. Gedurende de kerst kan ik daar een tas van maken... maar hij kan ook met het vel in de blauwe tas van papa.

Dan zie ik hoe ik afscheid dien te nemen van de man, als ik hem ontmoet heb. Ik heb papier nodig om te communiceren, want wij, de man en ik, spreken niet dezelfde taal. Ik zie mezelf de zon tekenen en wijzen op het feit dat de zon nu niet te zien is en dan teken ik de zon hoog aan de hemel. Hij vindt het jammer dat ik wegga en moppert wat, maar begrijpt wel dat ik in de zomer terugkom... met de auto en Aad. Hij dreigt met het feit dat hij in de tussentijd dood gaat.

Dan open ik mijn ogen en probeer ik in de gewone wereld op mijn horloge te kijken, maar dat lukt niet want er zit een zwarte waas voor... ik besef dat er iets is end at ik goed moet kijken. Ik sluit mijn ogen opnieuw en kijk en kijk en dan zie ik benden me de voetjes van Roodkapje en links voor me de poten van de Wolf...

Ik besef dat ik daarover wijzer word in het Noorden; dat gaat er gebeuren: ik word wijzer van wolvenkracht. De oude Lap is een Wolf. Ik besef dat het de bedoeling is dat ik gegeten word... en ik besef dat ik een klein sprookjesboek moet meenemen als cadeau. Een sprookjesboek met plaatjes van Roodkapje en de Wolf, zodat hem duidelijk is wat ik weet en dat hij kan zien dat wij hier bekend zijn met gegeten worden door de Wolf.

Roodkapje komt opnieuw in mijn beeld. Ze staat links voor me en kijkt me aan, en dan laat ik mezelf bijten door de / een wolf en dan ben ik ik-Wolf. Ik heb een enorme bek met afgrijselijke tanden en de zever loopt ertussendoor en eraf. Tegenover me staat ook een wolf, maar hij is kleiner en ik-Wolf grom vervaard en dan verschijnt er, tussen ons in, een cirkelvormige doorgang, groen van kleur, een beetje zoals turquoise, maar dan waterig en walmig. Ik besef dat ik in / door die tunnel kan gaan. De doorgang heeft dampige bollige witte randen, een beetje wolkig. Op het moment dat ik erin wil stappen ben ik opeens terug in lokaal 215; de drumtijd is om.

Warrior Iadied

Op het web kom ik meer verrassingen tegen als het gaat om het Ogham-teken Nuain dat ik in 1996 op de Steen schilderde. 

Blijkbaar eeuwen geleden en ook nu nog wordt er echt gezocht naar de betekenis van het woord Nin of Nuain. Het zou inderdaad vijftandige vork betekenen en tevens één van de tanden van een vijftandige vork. 'Nin of the weavers beam' wordt dan vertaald als 'vork van de weefboom'. 

Deze verklaring van Nuain / Nin is echter gekoppeld aan de vorm van het Ogham-teken. En bij de andere Ogham-tekens is dat nergens het geval. Slotsom: deze uitleg wordt als nogal dubieus bestempeld.

Oh, voor de duidelijkheid het is Peter Schrijver die op bovenstaande wijst in zijn 'Studies in British Celtic Historical Phonology'. Peter blijkt de betekenis van Nin diepgaand te onderzocht te hebben, en heeft daartoe ondermeer glossen ofwel woordverklaringen van Ierse glossators bij 'nem ninach' opgepakt. Hm, glossators zijn personen die in een ver verleden professioneel aantekeningen en commentaren bij nog oudere teksten schreven, zodat deze beter te begrijpen waren. 

De glossen die Peter Schrijver opsomt, zijn: aoibhinn; beannach; breac; brecht; nélach; reannach; taitnemach. 

In het Engels: beautiful, seemly; having points; speckled; variegated; clouded; starry; bright, resplendent.

In het Nederlands: prachtig, voegzaam; met stippen (of met punten); gespikkeld (of gestippeld); veelkleurig; met wolken; met sterren; helder, luisterrijk.

Tss, deze glossen hebben dus te maken met het woord 'nin'.

Al lezend valt mijn mond open. Als Peter Schrijver refereert naar een tekst van een zekere McManus (1988) blijkt nin opeens drie kennings te hebben!

- Costud síde - establishing of peace - bewerkstelligen / vestigen van vrede.

- Bág ban - boast of women - trots van vrouwen.

- Bág maise - boast of beauty - trots van schoonheid.

Peter vindt de eerste kenning enigszins uit de pas lopen bij de andere twee en suggereert dat er in plaats van síde net zo goed het Oud-Ierse síte of síta, vertaald 'zijde', gelezen kan worden en dan is 'costud síde' te vertalen als 'arrangement van zijde'.

Aldus passen gevonden glossen en kennings beter bij elkaar en dan betekent 'nin' in 'nin of the weavers beam' bij benadering: (veelkleurig, geblokt) geweven stof.

Tja... niet het opstellen van de vork van de weefboom, die enkel in tijden van vrede wordt opgesteld, maar het product van het weefproces. Ik kan er goed mee leven. 'Het Verhaal van de Steen' kan wedijveren met een schitterend veelkleurig geweven doek. Schering en inslag, waarbij anderen grootse draden geweven hebben.

Peter Schrijver wil ik bij deze bedanken voor zijn uitgebreide onderzoek, en wat geweldig dat delen van zijn boek op het web in te zien zijn. En natuurlijk is déze tekst een glos bij Nuain.

Warrior Iadied

Terug in Nederland ligt de oproep van de Sint Maartenskliniek op tafel. Binnen een week blijk ik aan de beurt te zijn: "Hoera, nog in de zomervakantie... kan ik daarna gewoon aan het nieuwe schooljaar beginnen."

Vrolijk ga ik het ziekenhuis in en minder vrolijk kom ik eruit. Hoezo? Nou ik denk dat toen ik het ziekenhuis inging mijn organen nog niet echt geweldig op dreef waren na mijn toch enigszins onverantwoordelijke gedrag gedurende mijn Vision Quest. Tijdens 'mijn zoektocht' was ik aardig verzwakt en in de week erna deed ik ook nog voorzichtig aan met eten omdat mijn organen natuurlijk wel op gang moesten komen. Verder was de manier waarop ik me op de operatie had voorbereid absoluut pet! Ik vroeg niet eens wat me na de operatie te wachten zou staan; ik dacht meer zoiets als: 'Veertien dagen helen van de wond en dan weer in de running.'

Het gevolg van dit alles is dat ik me wezenloos schrik als ik in het ziekenhuisbed verneem dat ik, om het genezingsproces te bevorderen, mijn arm enkele weken (zeven of acht) niet mag bewegen. Daar zit ik dan: gedwongen tot rust. Letterlijk en figuurlijk voel ik me hondsberoerd. Tot overmaat van ramp is mijn elfinguide, mijn kleine bliksemschicht van taxushout, die ik als bescherming aan de binnenkant - aan de zijnaad - van mijn slipje had vastgemaakt, ook nog gebroken.

De maanden erna voelt het aan alsof de narcose niet uit mijn lijf te branden is. Ik ben verschrikkelijk duf en wekenlang kan ik geen enkele tekst onthouden. Als ik de krant gelezen heb, kan ik me geen onderwerp herinneren: 'Wat gebeurt er in Godsnaam met mij?' 

Soms ben ik bang dement te worden, maar ruim een half jaar later (voorjaar 2000) kan ik gelukkig weer voorzichtig aan het werk. De intentie het rustiger aan te doen, zit stevig in mijn hoofd verankerd. Hahaha!

Warrior Iadied

Kundalini in mijn gewone leven? Echt wel! 

19 januari 2013 kom ik in het kader van mijn vriendschap met Lieve Vrouw en haar echtgenoot in 'het Kerkje op de Heuvel' in Heelsum terecht. Na afloop van de serene dienst realiseer ik mij dat daar deze dag een bijzonder sportieve man begraven wordt. 

Hm, bij leven heb ik hem niet gekend. Los daarvan, als ik ruim op tijd in de kerk aankom, zit deze al bomvol en mij wordt een plaatsje gewezen in het oude schip. 

Ik kom terecht in de tweede bank aan de noordkant, aan het middenpad dat van west naar oost gaat. Nauwelijks zit ik of ik voel dat de Kundalinikracht in mijn bekkenbodem als een Grote Acht 'ontbrandt'. De Kracht richt zich door mijn ruggengraat omhoog. Blijkbaar een uitmuntende plek om Verbinding met de Bovenwereld, met het Goddelijke, te maken; het gaat vanzelf.

Tijdens de dienst wordt CD-muziek gedraaid. 'You raise me Up' van Josh Groban. Het past niet helemaal bij mijn Ervaring want dit 'raise me Up' wordt vertaald met 'tilt me op' maar toch... de muziek ondersteunt bij mij opnieuw het stijgen van de Kundalinikracht. Prachtig.

Aan de noordkant naast 'het Kerkje op de Heuvel' loopt van west naar oost (of van oost naar west) een Krachtige Leylijn: parallel aan het oude schip, de Kerkweg. Het zou me niet verwonderen als die Lijn in verbinding staat met de kerk Onze Lieve Vrouw ten Hemelopneming in Renkum. Ben benieuwd.

Warrior Iadied

Weer thuis in Nijmegen meld ik me via de huisarts in de Sint Maartenskliniek aan. De zinvolheid van de operatie staat niet ter discussie, gezien de wachtlijst kan ik echter pas in het najaar een oproep voor de operatie verwachten. 

"Uitstekend!"

Denk nou niet dat ik gezellig thuis op de bank op de ingreep ga zitten wachten. Nee, ik duw het gegeven in een verre hoek van mijn bewustzijn en na een paar maanden werken gaan we, omdat het Noorden ons nu allebei trekt, in de zomervakantie op verkenning in Zweden. Zoekend naar het primitieve varen we in Midden-Zweden op een zelfgebouwd houtvlot de Klarälven af en na dit avontuur trekken we naar het Zuiden, naar Svenljunga, om daar onder begeleiding van Frans Scheerder en Annika Zilliacus op Vision Quest te gaan.

Frans Scheerder, die samen met Roelien de Lange de 'School voor Sjamanisme' oprichtte, kwam in ons leven toen een van de studenten van de cursus 'Reizen met de Drum' ons uitnodigde om in Amsterdam presentaties en het examenfeest van enkele studenten van de School bij te wonen.

Op dat feest ontdekken we dat Frans ook aan geïnteresseerden de mogelijkheid biedt om onder zijn begeleiding in de ruige bossen op het vasteland of op de onherbergzame, onbewoonde eilanden voor de kust van Zweden een Vision Quest te houden.

Roger's verhalen over zijn Vision Quest maakten mij reeds heel nieuwsgierig en in het voorjaar van 1999 had ik het idee dat ik er klaar voor was om mee te maken wat dit Indiaanse ritueel mij kon opleveren. Vandaar op naar Svenljunga!

Nou, de belevenissen en ervaringen tijdens een Vision Quest kunnen intens zijn. Ik zal er niet teveel over uitweiden, maar in trance schreef ik zelfs over engelen en duivels. Wat ik bovendien presteerde, was vier dagen niet eten (dat was de bedoeling) en slechts een paar slokjes water per dag drinken, al met al nog geen liter. Dit laatste was niet helemaal de bedoeling, maar ik pakte het, in navolging van de verhalen van Roger, veel te Spartaans aan.

Warrior Iadied

Al met al leverde de voorjaarsvakantie van 1999 niet op waarnaar ik zocht. Mogelijk was mijn idee kennis op te moeten doen over drummen wat onzinnig. Tenslotte weet ik er gewoon al veel van, niet voor niets kan ik het goed.

Borrelt dit laatste zinnetje van eigendunk? Zo is het niet bedoeld. Ik verwoord hier enkel mijnervaringen naar aanleiding van de cursus rond 'drummen', die door Roelien de Lange begeleid werd en waarvoor Aad en ik ons in het voorjaar van 1997 aanmeldden.

Het doel van deze cursus was om studenten uit het eerste studiejaar van de 'School voor Sjamanisme' te laten oefenen in het drummen. Wij - de deelnemers aan de cursus - fungeerden daarbij als proefpersonen; als reizigers!

Het reizen ging me goed af en eigenlijk was het drummen niet eens zo heel beroerd, maar na de eerste avond wist ik een ding zeker: 'Dit kan ik honderd keer beter.' Mogelijk klinkt dit opnieuw vol eigendunk, want het is vrij normaal dat drumgeluid een eerste keer drummen onzeker klinkt en mogelijk is 'honderd keer beter' wat overdreven, maar toch!

In 1998 krijg ik meer inzicht in het waarom van mijn zelfverzekerde denken op die avond. Reizen is namelijk een uitstekende manier om vaten vol kennis, indrukken en ervaringen uit vorige levens aan te boren, en in dat jaar ontdek ik tijdens een reis dat mijn Gids Petterwitsj uit de bovenwereld in een grijs verleden (in een eerder leven van mijn ziel) mijn Sjamaanvader was. Of hij mijn biologische vader was, daar twijfel ik over, in elk geval fungeerde hij als mijn sociale vader.

Gezamenlijk voerden wij in die tijd een mannenhuishouden. Er liep een jongere broer rond die mij adoreerde en op wie ik héél gek was. We woonden in een bar, bergachtig gebied in de buurt van een rivier en Vader Petterwitsj was redelijk hardvochtig. Hij joeg mij, destijds een prachtige, sterke jongeman van tegen de twintig, bijna dagelijks de berg op om te drummen. Niet even, nee... uren; hele dagen lang. Beneden in het dal luisterde hij of ik op de juiste wijze drumde voor de genezing van de Aarde. Ik-Jonge-Man moest daartoe zo mooi mogelijk drummen: het geluid van de drum diende schitterende achten te produceren.

Overigens, eerlijk gezegd, viel mij-Jonge-Man dat niet al te zwaar, want eenmaal in trance voelde ik-Jonge-Man het gewicht van de drum niet meer en kon ik-Jonge-Man uren drummen.

Warrior Iadied

Penterman, Thea - Warrior (2006). Het Verhaal van de Steen. Utrecht: Uitgeverij Gopher.

Terugkijkend kwam het erop neer dat Aad en ik als gewone toeristen in Rovaniemi rondliepen. We bezochten een rendierfarm, maakten een tocht op een ijsscooter over bevroren rivieren en idem met een huskyslede door het achterland. De kleine husky die ik vijf minuten knuffelde was geweldig... minder geweldig was het dat uren later mijn handen nog halfbevroren waren! Ze wilden maar niet warm worden. Had ik in de gaten dat het daar zó erg vroor. Naar mijn idee dienden die enorme handschoenen en al die lagen kleding ervoor om de toeristen een beetje voor de gek te houden; om hen een glimp van avontuur te bezorgen. Het voelde namelijk helemaal niet koud aan.

De enige persoon die een beetje in de buurt van de inheemse cultuur een handeling uitvoerde, was de langlaufinstructrice. Op kunstige wijze sneed zij krullen aan een stukje hout, waarmee ze vervolgens het vuur aanmaakte in de kota, waarin wij uitrustten. Zij vertelde dat de oude Saami geen televisie nodig hadden; zij hadden het vuur en het rookgat. Ik begreep dat ze refereerde aan het feit dat de oude Lappen bekend waren met het reizen in de andere werelden. 

O ja, en dan was er nog die intrigerende man met dat vierkante gezicht! Nadat ik in het museum van Rovaniemi navraag had gedaan of er ook iemand in de buurt leefde die bekend was met het drummen van de oude Saami of zo, observeerde hij mij langere tijd... terwijl ik het niet presteerde de babyhelling van de skipiste af te gaan. Tja, meer liggend op mijn rug in de sneeuw dan rechtop op de latten, en alle kanten op slierend behalve de goede, kon ik echt niet bij hem komen en dus raakten hij en ik niet in gesprek.

Warrior Iadied

Het Noorden van Europa trekt op een ietwat bevreemdende manier al langere tijd, misschien al wel een jaar of twee, mijn aandacht naar zich toe. Hoe? Wel, als ik 's avonds, met name in november en december, het keukenafval wegbreng naar de vuilnisbak in mijn achtertuin, kijk ik normaliter even omhoog - de lucht in - om de natuur en het heelal op mij te laten inwerken.

Regelmatig ervaar ik dan geroepen te worden vanuit het Noorden. Het klinkt als een doordringend geruis en als dit gebeurt, ga ik daarna onrustig naar binnen: 'Wat is dat nou? Waarom lijkt het alsof ik geroepen word? Het is alsof de Wind roept... waarom roept de Wind mij?'

De enige interpretatie die ik eraan kan geven, is dat heel hoog in het Noorden een mens leeft die kennis uit de sjamanistische wereld aan mij wil overdragen; iemand die mij wil vertellen over het drummen. Steeds vaker stel ik mezelf de vraag: 'Zal ik op vakantie gaan in het Noorden van Europa?' Mijn vriend Aad heeft al snel weet van de uitnodiging van de Wind die ik gewaarword en als ik met hem bespreek of hij zin heeft met mij naar Noorwegen, Zweden of Finland te gaan, vindt hij het prima vakantiebestemmingen.

De Kerstvakantie van 1998 biedt geen uitkomst. Neuzend in reisgidsen lijkt het Noorden van Europa gesloten. De voorjaarsvakantie van 1999 voldoet beter. Met Aad vlieg ik naar Rovaniemi in Finland. Zoekend naar contact met de inheemse bevolking, kom ik verbouwereerd thuis: rijkdom, vierdubbele ramen, sauna's en een schitterend museum, maar geen mensen die, zoals de oude Saami in kota's leven en mij wijzer wisten te maken over drummen en sjamanistische ervaringen. Wat je noemt een cultuurschok... maar ja, niet elke Nederlander loopt op klompen.

Warrior Iadied