Inuline is 100% plantaardig en is ook bekend als chichorei
Door inuline wordt Stevia beter doseerbaar en het geeft volume aan het Zoetpoeder.
Categorie:Wat is ...
Ahornsiroop
Ahornsiroop/ maple syrup
Ahornsiroop (of maple syrup) is een zoetmiddel met een licht caramelachtige smaak. Ahornsap wordt getapt uit de maple tree in Noord-Amerika. Het ahornsap dat zo uit de boom komt smaakt niet erg zoet. Om de zoete siroop te verkrijgen, haalt men een groot deel van het vocht uit het ahornsap. Hoewel ahornsiroop in Nederland niet veel wordt gebruikt, is het in Amerika erg populair voor op de pannenkoeken en wafels. Hoewel dit spulletje redelijk natuurlijk is, raad ik niet aan om er veel van te gebruiken.
Geschiedenis
De indianen waren de eersten die ahornsiroop gebruikten als voedingsmiddel, maar ook als medicijn (omdat het energie geeft). Ze hakten een gat in de maple tree en vingen het sap op. Om er siroop van te maken, lieten ze hete stenen in het sap liggen (zo verdampte het water), of lieten het sap s nachts bevriezen zodat ze de volgende ochtend het bevroren water van de rest van het ahornsap konden scheiden. In de zeventiende eeuw kwamen de Fransen erachter dat de ahornsiroop nog meer ingedikt kon worden door het ahornsap in potten te verwarmen. Zo verkregen ze een ahornstroop en zelfs suiker.
In tijden dat suiker nog erg duur was vanwege de hoge belastingen op dit product, was ahornsiroop een zoetmiddel dat erg veel gebruikt werd. Later werd suiker steeds goedkoper en populairder en werd ahornsiroop veel minder gebruikt. Vooral in de VS is ahornsiroop nu nog steeds populair (en veel goedkoper dan in Nederland).
Hoe maak je ahornsiroop?
Ahornsap komt uit een boom: de maple tree, dat is een esdoorn. Helaas hebben de esdoorns die in ons land groeien geen ahornsap. Daarvoor moet je in Noord-Amerika zijn. Om ahornsap te verkrijgen moet je niet alleen esdoorns van een specifieke soort gebruiken, maar deze moeten ook 30 tot 50 jaar oud zijn (dan zijn ze minstens 30 c.m. in diameter). Het ahornsap wordt in de vroege lente verzameld, omdat de esdoorns dan in een stadium van rust zijn. Na die tijd krijgt de boom het druk met zn nieuwe spruiten.
Om ahornsap uit de boom te tappen, wordt een gat in de boom gemaakt. Hieronder hangen ze een emmertje. Zo kan het ahornsap langzaam uit de boom druppelen. Dit tappen beschadigt de boom niet. Bovendien wordt elk jaar slechts 10% van het sap uit een boom gehaald. Wanneer het sap uit de boom komt, is het erg vloeibaar, doorzichtig en bijna niet zoet. Daarom koken ze het in, zodat het een dikkere massa wordt. Pas na het inkoken krijgt ahorn zn kenmerkende zoete en caramelachtige smaak en een lichtbruine kleur. Om 1 gallon ( 3,8 liter) ahornsiroop te maken, heb je 30-50 gallon (113-189 liter) ahornsap nodig.
Het maken van ahornsiroop is erg arbeidsintensief. Daarom waren er vroeger grote families die hier samen een bedrijf runden. In de zestiger jaren werd er te weinig winst gemaakt en ging men nieuwe technieken ontwikkelen om het proces efficiënter te laten verlopen. Zo kwam men op tubing, een techniek waarbij het sap direct vanuit de boom in een verdampingsmachine terechtkomt. Ook kwamen er filters die een deel van het water uit het sap haalden, al voordat het gekookt wordt. De ontwikkeling van dit soort technologieën blijft doorgaan.
Welke ahornsiroop moet ik kopen?
De ahornsiroop die je in de winkel kunt kopen, heeft niet altijd dezelfde kwaliteit. Er bestaat een A-graad: verkregen van de eerste tap, een lichtbruine kleur. B-graad (de volgende tap) heeft een meer duidelijke smaak en wordt meestal gebruikt om mee te koken. Ook is er de C-graad: deze heeft een meer donkere kleur en smaakt nog meer naar caramel. Hoe lichter de kleur, hoe subtieler de smaak.
Er worden veel ahornsiropen verkocht die weliswaar smaken naar ahornsiroop maar niet puur zijn. Dit gebeurt vooral in de VS. Let dus goed op dat je geen ahornsiroop koopt waar allerlei spullen aan zijn toegevoegd. Pure ahornsiroop is duurder, maar ook veel lekkerder én gezonder.
Is ahornsiroop goed voor je?
Ahornsiroop bevat ongeveer evenveel calorieën als geraffineerde rietsuiker. De glycemische waarde van ahornsiroop is 54. Hoewel dat een stuk lager is dan de waarde van witte suiker, is het nog vrij hoog en dat kan voor schommelingen in je bloedsuikerspiegel zorgen. Bovendien is het product niet totaal natuurlijk, omdat het is ingedikt d.m.v. allerlei processen. Daarom raad ik aan om ahornsiroop niet, of slechts in beperkte mate te gebruiken. Als je ahornsiroop koopt, neem dan die uit de natuurvoedingswinkel.
Dit is te koop bij de biologische winkel en wordt in vele boekjes, internetsites en dergelijke aangeprezen als een natuurlijk zoetmiddel dat je lichaam geen kwaad doet. Ik werd benieuwd hoe agavesiroop wordt gemaakt en of het inderdaad geen negatieve effecten op je lichaam heeft. Het blijkt allemaal niet zo rooskleurig als ik dacht. De hoge fructosewaarde van agave heeft zowel positieve als negatieve gevolgen. Bovendien blijkt agavesiroop niet zo natuurlijk als ik dacht.
Agaveplant
De agave is een plant die vooral voorkomt in Mexico. Deze cactusachtige plant heeft vele soorten, zowel klein als meters hoog. De agaves groeien langzaam en bloeien pas na een lange tijd. Wanneer ze in bloei staan, komt er een hele lange stengel uit de plant waarin bovenaan kleine bloemen uitkomen. Er wordt van alles gemaakt van de agaveplant, zoals tequila, maar ook touw en matten (sisal). Tevens wordt van de nectar van deze plant agavesiroop gemaakt.
Agavesiroop versus kristalsuiker
Agavesiroop is erg zoet, 25% zoeter dan gewone kristalsuiker, maar heeft een veel lagere glycemische index. Een lage glycemische index zorgt ervoor dat de energie geleidelijk in het lichaam wordt vrijgegeven, dat is beter voor je lichaam dan de snelle suikeropname van gewone suiker.
Dti komt omdat kristalsuiker chemisch gezien anders is dan agavesiroop. Gewone suiker bestaat namelijk uit sucrose, die voor de helft bestaat uit fructose en voor de andere helft uit glucose. Agavenectar bestaat in pure vorm voor 90% uit fructose, de rest is glucose. Door deze enorm hoge fructosewaarde heeft agavesiroop een lage glycemische index. De ene agavesiroop bevat een hoger percentage fructose dan de andere, afhankelijk van welke soort agaveplant is gebruikt en de productiemethode.
Productiemethode van agavesiroop
Als de agave zeven tot tien jaar oud is, worden de bladeren afgesneden. Dan blijft de kern van de plant over (de pina), welke lijkt op een gigantische ananas. Hierin zit de agavenectar, een zoete stof met vitaminen en mineralen. Er bestaan twee methodes om agavesiroop te maken. Voor de meest voorkomende methode wordt het sap uit de pina gefilterd en verhit op lage temperatuur. Zo zetten de koolhydraten zich om in suikers. Voor de andere methode worden enzymen gebruikt om de suikers te verkijgen.
Agavesiroop lijkt een beetje op honing. Het heeft dezelfde kleverige substantie, maar is iets dunner. Ook heeft het de kleur van honing. De ene soort heeft een iets lichtere kleur dan de andere. De lichte soort is minder verhit en beter gefilterd, daardoor heeft het een mildere smaak dan de agavesiroop met een meer donkere kleur. Doordat agave met een lichte kleur beter gefilterd wordt, zitten er ook minder vitaminen en mineralen in.
Is agavesiroop een goede suikervervanger?
Agave is een soort suiker, dus ik gebruik hier zo min mogelijk van.
Fructose
Het hoge percentage fructose in agavenectar (een veel hoger percentage dan in vruchten zit), zorgt voor een lage glycemische index en langzame opname van suiker in je lichaam. Dat is goed, maar uit onderzoek blijkt dat fructose in hoge hoeveelheden niet zo goed voor je lichaam is. Fructose wordt, anders dan kristalsuiker, door je lever verwerkt. Een te hoge hoeveelheid fructose kan zorgen voor leverziekten, verhoging van het LDL (slechte cholesterol) en vetophoping rond je buik. En juist vet rond de buikstreek is gevaarlijk, want dit verhoogd het risico op diabetes en hart- en vaatziekten.
Productiemethode
Een ander negatief punt is de productiemethode van agavesiroop, waarbij het sap wordt verhit en gefilterd. Hierdoor verdwijnt minstens een deel van de vitaminen en mineralen uit de agavenectar. Ik vind geen goede informatiebron die me zegt of dit net zon negatief effect op je lichaam heeft als geraffineerde suiker, waar de vitaminen en mineralen ook uit zijn gefilterd.
Conclusie
Mijn mening over agavesiroop is een stuk minder positief geworden, hoewel ik denk dat het gebruik van agavesiroop in kleine hoeveelheden geen kwaad kan. Het laat je bloedsuiker niet zo snel stijgen als geraffineerde suiker doet en daarmee is agavesiroop in het voordeel.
Dadelstroop is het geconcentreerde sap van dadels en heeft een hoge glycemische waarde. Hiervan schiet je bloedsuikerspiegel dus snel omhoog en dit is niet aan te raden.
Als je besluit geen geraffineerde suiker meer te eten, denk je wellicht aan honing als vervanger. Honing is op zich een natuurlijk product, maar je moet er wel mee oppassen. Honing is namelijk lang niet altijd zo natuurlijk, soms is er zelfs suikerwater aan toegevoegd. Dan zit je dus alsnog suiker te eten! Bovendien zorgt honing voor schommelingen in je bloedsuikerspiegel, waardoor bij veel mensen het energieniveau eerst verhoogt en dan verder verlaagt dan voordat ze de honing aten.
Blinde Bij (door Frank Pieterse)
Honingbijen zuigen het nectar uit bloemen en vermengt het met zn speeksel, zodat de suiker in de nectar verandert in glucose en fructose. Dit komt in hun honingmaag terecht. De bij houdt een klein beetje honing bij zich, de rest spuit hij in de bijenkorf in de honingraten (gemaakt van bijenwas).
In de fabriek worden de honingraten door een machine gehaald, waardoor de waslaag van de cellen wordt weggeschaaft, zodat de honing overblijft. Dan wordt de honing gezeefd, om de restjes bijenwas eruit te halen. Daarna wordt de honing verwarmd, zodat ze in potten kunnen worden gegoten. De imker doet dit proces op ambachtelijke wijze. De smaak en geur van de honing is verschillend, afhankelijk van de bloemen die de bijen bezoeken.
Honing verwarmen
Biologische en Nederlandse honing wordt tot maximaal 45 graden Celsius verwarmt, (niet-biologische) honing uit andere landen kan op hogere temperatuur verwarmd zijn. Bij deze hogere temperaturen kan de voedingswaarde verminderen.
Suikerwater
Niet-biologische imkers geven de bijen suikerwater voor het overwinteren. Aan sommige buitenlandse honing kan zelfs aan de honing zelf suikerwater zijn toegevoegd. De niet-biologische buitenlandse honing van de supermarkt is dan wel een stuk goedkoper dan de biologische honing, maar je schiet er niet veel mee op. De kans bestaat dat je alsnog (gedeeltelijk) suiker zit te eten en dat de honing op een te hoge temperatuur is verwarmd, waardoor er nog weinig voedingswaarde in de honing zit.
Biologische honing
Als je honing wilt eten, neem dan biologische honing. Biologische honing komt uit gebieden waar binnen een straal van 5-7 kilometer geen industrie, niet-biologische landbouw of snelwegen voorkomen. Ook halen de bijen de nectar uit natuurgebieden en van niet-genetisch gemanipuleerde planten. De bijen overwinteren natuurlijk, dus niet op water met geraffineerde suiker, maar op eigen honing. Doordat biologisch gehouden bijen niet zijn bijgevoerd met suikerwater en de honing koud verwerkt wordt, is biologische honing veel uitgesprokener van smaak. De allerlekkerste honing is die direct van de biologische imker.
Door de eisen aan de omgeving kunnen steeds minder biologische imkers hun werk doen. Daarom staat in de natuurwinkels steeds meer biologische honing uit het buitenland.
Bloedsuikerspiegel
Honing bestaat uit ongeveer 80% suikers en 3% enzymen, stuifmeel en dergelijke. De rest (17%) is water. Honing is een enkelvoudig koolhydraat en kan teveel schommeling in je bloedsuikerspiegel veroorzaken. Dit soort koolhydraten worden namelijk snel door het lichaam opgenomen (daarom gebruiken sommige sporters honing voor onmiddellijke energie). Voor een stabiele bloedsuikerspiegel kun je dus beter geen of weinig honing eten. Zoetmakers die je bloedsuikerspiegel minder doen schommelen zijn bijvoorbeeld fruit of agavesiroop.
Een aantal biologische imkers:
Biologische boerderij De Schoffel, bij Boxtel
Boerderij van Mts. L en R Meekma in Lollum, Friesland
Biologische imkerij Clootwijck Apiaries, in Almkerk
Gemaakt van het zetmeel van mais. Ook deze stroop heeft een hoge glycemische waarde, deze waarde ligt zelfs wat hoger dan die van witte suiker. Daar komt bij dat maisstroop minder zoetkracht heeft dan witte suiker. Om deze redenen is maisstroop ook geen goede zoetstof, vooral niet voor mensen met een gevoelige bloedsuikerspiegel.
In de natuurvoedingswinkel vind je veel koekjes en dergelijke gezoet met maltose (moutstroop). Het voordeel van de moutstropen is dat er meer voedingsstoffen inzitten dan in witte suiker. Het nadeel is, dat ze de bloedsuikerspiegel sterk doen stijgen. Voorbeelden van moutstropen zijn tarwestroop en maisstroop.
Wanneer je minder of geen geraffineerde suiker meer wilt eten, ga je op zoek naar andere zoetmiddelen. Een zoetmiddel dat je redelijk vaak tegenkomt is maltose (moutstroop). Maltose wordt onder meer gebruikt in sportdrankjes, snoep en soms zelfs in brood. Er bestaat ook een andere vorm van maltose: maltodextrine. Dat middel vond ik bijvoorbeeld op het ingrediëntenlijstje van een vegetarische burger. Ik wilde antwoord op de volgende vragen: wat is maltose? Is het geraffineerd? Verhoogt het de bloedsuikerspiegel? Wat is het verschil tussen maltose en maltodextrine?
Mouten
Moutstroop ken je misschien als ingrediënt van bier. Mout is namelijk een grondstof van bier, maar ook van onder andere jenever en whiskey. Moutstroop/maltose wordt echter ook gebruikt als zoetstof voor sommige voedingsmiddelen.
Maltose wordt meestal gemaakt van gerst, omdat het de ideale samenstelling voor het mouten heeft. Maar maltose kan ook worden gemaakt uit andere granen. Het mouten houdt in dat het zetmeel uit het graan omgezet wordt in suikers. Het graan wordt eerst gereinigd en gesorteerd. Vervolgens weken ze het graan door het verschillende malen onder water te zetten. Hierdoor begint het graan te kiemen. Dit kiemproces zet zich ongeveer zes dagen voort, waarna het vochtgehalte weer wordt teruggebracht om te voorkomen dat het verder kiemt of gaat schimmelen.
Het is mogelijk om het mout donkerder te maken, dit doen ze door het op hogere temperatuur te drogen. Ook kan de smaak van het mout worden beïnvloed door het te roosteren. Uiteindelijk ontstaat er een stroop, een erg stugge substantie. Voor de alcoholische dranken zoals bier, worden de suikers daarna ook nog omgezet in alcohol.
Geraffineerd?
In de meeste producten met maltose is dit middel een geraffineerde suiker. De maltose in biologische producten is minder geraffineerd dan die in niet-biologische producten. Onduidelijk is hoeveel minder geraffineerd, ik kan hier geen eenduidige informatie over vinden.
Bloedsuikerspiegel
Maltose doet de bloedsuikerspiegel snel en hoog stijgen. Het heeft een zoetkracht van ongeveer 105, waar gewone suiker een waarde van 100 heeft en fructose 20. Dat verklaart waarom maltose in sportdrankjes wordt gebruikt, mensen drinken dit namelijk voor onmiddellijke energie. Maltodextrine heeft een waarde van 137. Dus zowel maltose als maltodextrine zorgen voor een snelle stijging in je bloedsuikerspiegel.
Maltodextrine
Maltose bestaat uit twee eenheden glucose. Wanneer je meerdere eenheden glucose toevoegt (maltose + dextrose), krijg je maltodextrine. Deze maltodextrine is een wit poeder en een geraffineerd product. Maltodextrine kan zoet smaken, maar er is ook maltodextrine met een neutrale smaak. Het middel wordt dan ook voor meerdere doeleinden gebruikt in de voedingsindustrie: als zoetmiddel, maar ook als vetvervanger, textuurverbeteraar én om een product op goedkope manier op te vullen. Dat vullen verlaagt de kosten voor de producent, maar zorgt tegelijk voor een vermindering in de voedingswaarde van het product.
Conclusie
Ik eet zo min mogelijk producten waar maltose en maltodextrine in zit, omdat het de bloedsuikerspiegel snel en hoog doet stijgen en omdat het meestal geraffineerde middelen zijn. Als je toch maltose wilt eten, kies dan biologische producten met dit ingrediënt. De maltose in biologische producten is namelijk minder geraffineerd dan de niet biologische producten. Maltodextrine is -voor zover ik weet- altijd geraffineerd en daarom is het beter dit helemaal niet te gebruiken.
Palmsuiker is een natuurlijk, vrij ongeraffineerd zoetmiddel met een lage glycemische index. De smaak is vergelijkbaar met gewone suiker of bruine basterdsuiker (afhankelijk van de kleur van de palmsuiker). Het heeft ook dezelfde structuur, waardoor het een heel handig product is om mee te bakken!
Hoe wordt palmsuiker gemaakt?
Palmsuiker kan men maken van het sap van een aantal specifieke palmboomsoorten. Het zoete sap halen ze uit deze bomen door een schijf van de bloeistengel af te snijden, dan druipt het er zo uit. Deze zachte vloeistof wordt ingekookt of ingedampt. Hoe verder het wordt ingekookt, hoe harder de suiker wordt en hoe donkerder de bruine kleur wordt. De lichte palmsuiker smaakt meer als gewone suiker en de meer donkere variant heeft een caramelachtige smaak. De pure vloeistof bevat onder andere vitaminen, mineralen en antioxidanten. Door de palmvloeistof op een speciale manier in te dampen, blijven vrijwel al deze goede stoffen bewaart. Bovendien is deze methode beter voor het mileu dan wanneer het wordt ingekookt.
In de Thaise en Javaanse keuken is palmsuiker een heel normaal ingrediënt, net als kokosbloesemsuiker. Het wordt er gebruikt in zoete en hartige gerechten.
Verschil tussen palmsuiker en kokosbloesemsuiker
Palmsuiker en kokosbloesemsuiker (of kokospalmsuiker) worden vaak door elkaar gehaald. Toch zijn het verschillende suikers. De kokosbloesemsuiker komt namelijk van een ander soort palmboom. Daarnaast vinden de meeste mensen de smaak van palmsuiker lekkerder dan die van kokosbloesemsuiker.
Palmsuiker en de bloedsuikerspiegel
Palmsuiker bestaat voornamelijk uit sucrose. Er zitten echter zoveel natuurlijke stoffen in, zoals vitamines en mineralen, dat de opname in het lichaam vrij traag is. Hierdoor stijgt de bloedsuikerspiegel niet zo hard. De glycemische index van palmsuiker is 30 tot 35. Dat is gemiddeld iets lager dan kokosbloesemsuiker (35).
Waar is palmsuiker te koop?
De palmsuiker komt in verschillende vormen en maten. Vloeibaar, in tubes en in een vorm die vergelijkbaar is met gewone suiker. De kleur varieert van licht- tot donkerbruin. Let wel goed op welke palmsuiker je koopt. Sommige palmsuiker is namelijk vermengt met andere soorten suikers (zoals riet- en maltsuiker) om het een zachtere smaak te geven. Die wil je liever niet gebruiken. Dan heeft de suiker namelijk geen lage GI meer en is niets te zeggen over de mate van geraffineerdheid en milieubelasting. Palmsuiker wordt onder andere verkocht bij de Jumbo, in natuurvoedingswinkels, de toko en Turkse winkels. Kijk in ieder geval even naar de ingrediënten van een pakje palmsuiker, er mag alleen palmsuiker in zitten. Ik koop zelf het liefst die van Arenga.
Palmsuiker heeft veel voordelen boven de witte geraffineerde suiker. Toch blijft het een (licht) bewerkte suiker. Gebruik er dus niet teveel van.
Het productieproces van rietsuiker is dezelfde als die van geraffineerde witte suiker, alleen worden er een of meerdere onderdelen overgeslagen, afhankelijk van de mate van geraffineerdheid van de rietsuiker. Rietsuiker kan net zo gebleekt zijn als gewone witte suiker, maar dan is er simpelweg wat melasse aan toegevoegd om het een bruine kleur en aparte smaak te geven. Bij andere rietsuikersoorten, zoals ruwe rietsuiker, sucanat of oerzoet gebeurt dat niet. In deze soorten zijn meer van de natuurlijke voedingsstoffen nog aanwezig. Toch doet het de bloedsuikerspiegel vrij snel stijgen.
Rijststroop wordt wel gebruikt als zoetstof voor koekjes. De meeste rijststropen die je in Nederland kan kopen heeft een hoge glycemische index. De bruine rijststroop heeft echter een vrij lage index. Dit is op zich positief, maar bruine rijststroop is veel minder zoet dan bijvoorbeeld geraffineerde suiker. Hierdoor heb je meer rijststroop nodig voor een product met een vergelijkbare zoete smaak. Met andere woorden: bruine rijststroop is een goede zoetstof als je het met mate gebruikt. En op zich is er niets mis mee om koekjes te maken die minder zoet zijn dan die je in de winkel koopt! Je went er snel aan. De producten uit de natuurvoedingswinkel gezoet met rijststroop raad ik niet aan, omdat deze over het algemeen gezoet zijn naar de gemiddelde Nederlandse maatstaven.
Stevia is een suikervervanger. We kregen een aantal vragen over deze zoetstof en ik wilde er zelf ook graag meer over weten. Sinds kort is stevia in Nederland verkrijgbaar als zoetstof. Dit heeft lang geduurd, sommige mensen zeggen dat dit komt omdat de suikerindustrie de verkoop van stevia tegenhoudt en anderen beweren dat stevia mogelijk negatieve effecten heeft op je gezondheid en daarom (nog) niet verkocht mag worden. Na wat onderzoek kwam ik erachter dat het gebruik van stevia zeer waarschijnlijk geen kwaad kan. Ik ben daarom aan het experimenteren met steviapoeder.
De steviaplant
De oorspronkelijke bewoners van Paraguay gebruiken stevia al zon 1500 jaar als zoetstof en pas eind negentiende eeuw werd stevia wereldwijd bekend. De plant wordt behalve in Paraguay ook in andere landen verbouwd, zoals Brazilië, Israël en China.
De zoete smaak van de steviaplant komt van de bladeren. Als zoetstof kun je de steviabladeren vers en gedroogd gebruiken. Ook is er ruw stevia-extract, dit smaakt een beetje bitter. Tenslotte is er geraffineerde stevia op de markt, men noemt het stevioside. Dit is een wit poeder, distillaat van het stevia-extract en heeft geen bijsmaak.
Stevia is 30 tot 300 maal zoeter dan suiker, afhankelijk van de vorm waarin je het gebruikt. Deze zoetstof bevat geen calorieën en je bloedsuikerspiegel gaat er niet van schommelen, iets wat gewone suiker wel doet.
Stevia wettelijk verboden als zoetstof?
- Aanvulling: in 2010 heeft de European Food Safety Authority (EFSA) een positief advies gegeven voor het gebruik van stevia in voeding. -
Om een voedingsmiddel te kunnen verkopen, moet het zijn goedgekeurd door de Europese Commissie. In 2000 boog de commissie zich over stevia nadat de Belgische stevia-onderzoeker Geuns hiervoor een vergunning aan had gevraagd. Hij kreeg geen vergunning. De Europese Commissie moet namelijk wetenschappelijk bewijs hebben dat stevia veilig is als voedingsmiddel en het bewijs was onvoldoende.
De bladeren van de steviaplant bevatten de chemische stofjes stevioside en rebaudioside, welke zorgen voor de zoete smaak. In het rapport dat de Europese Commissie in 2000 schreef over (onder andere) stevia, staat dat er uit onderzoek geen bewijs is gevonden dat deze twee zoete stofjes van de steviaplant onveilig zijn. Uit dieronderzoek blijkt echter dat neveneffecten van deze stofjes mogelijk wel schadelijk (namelijk mogelijk kankerverwekkend) zijn, vooral wanneer grote hoeveelheden worden ingenomen. Er zijn studies die deze effecten bevestigen en studies die ze weerleggen. Er is dus nog geen eenduidigheid.
Stevia mag dus in Europa niet als zoetstof worden verkocht, wel kun je het kopen als product voor uitwendig gebruik (als huidsmeersel). Stevia voor uitwendig gebruik is echter gewoon te gebruiken als zoetstof in je voeding, alleen staat dat niet op het etiket.
Er zijn bronnen die zeggen dat het legaliseren van stevia als zoetstof wordt tegengehouden door de suikerindustrie. Stevia vormt namelijk mogelijk een bedreiging voor hun inkomen. Dit is speculatie, misschien is het waar, misschien niet.
Positieve gezondheidseffecten
Er zijn mensen die zeggen dat stevia niet alleen onschadelijk is, maar zelfs een positief effect op je gezondheid kan hebben. Uitwendig gebruik zou een positieve invloed hebben bij acne, eczeem en andere huidaandoeningen. Inwendig gebruik zou kunnen helpen bij diabetes en hypoglycemie (vanwege een regulerend effect op je bloedsuikerspiegel). Daarnaast heeft stevia geen negatief effect op je tanden, wat gewone suiker wel heeft. Bovendien bevat deze zoetstof geen calorieën, dus wellicht handig voor mensen die willen afvallen. Deze positieve gezondheidseffecten komen vooral uit onderzoek bij dieren, dus voordat deze claims echt kunnen worden gedaan moet men eerst grootschalig onderzoek doen onder mensen.
Geen calorieën
Je kunt het als gunstig zien dat er geen calorieën in stevia zitten,maar mogelijk word je er eerder dikker van dan dunner. Uit onderzoeken blijkt dat wanneer je een zoete stof eet als stevia, je lichaam het signaal krijgt dat er calorieën aankomen. Je lichaam bereid zich daar als reactie op voor, maar stevia levert geen calorieën. Dit kan het effect hebben dat je gaat zoeken naar meer zoete voedingsmiddelen om aan de ontstane behoefte aan calorieën tegemoet te komen.
Gevolgen stevia mogelijk per land verschillend
Naast de claim dat stevia positieve effecten op je gezondheid kan hebben, is er veel discussie over waarom stevia als voedingsmiddel nog steeds niet legaal is. In Japan wordt Stevia al vele jaren als zoetmiddel gebruikt. Er zijn geen negatieve bijwerkingen gevonden, ook niet in andere landen waar stevia gebruikt wordt. Dus als het in die landen als zo lang wordt gebruikt in hun dranken en eten, waarom zou het in andere landen dan ineens wel schadelijk zijn? Die vraag gebruiken voorstanders van stevia om de tegenstanders te overtuigen. Maar die komen met het feit dat ze in landen als Japan een heel ander voedingspatroon hebben dan in bijvoorbeeld Amerika. Het is bijvoorbeeld bekend dat Amerikanen enorm grote hoeveelheden lightproducten innemen, iets wat ze in Japan niet zozeer doen. Daarom kun je het gebruik en de effecten van stevia in Japan niet zomaar gelijktrekken met die in Amerika. Dit is te vergelijken met de chemische zoetstof aspartaam. De introductie van deze stof in Amerika leidde tot gezondheidsrisicos, omdat mensen zo ontzettend veel van dat spul eten (in frisdrank, taart, koekjes, enz.).
Stevia als natuurlijk zoetmiddel
Merken als Coca Cola willen stevia graag gebruiken, omdat veel mensen zich niet prettig voelen bij het idee dat wanneer ze lightproducten eten of drinken er een chemische zoetstof (zoals aspartaam) in zit. Ze willen liever een natuurproduct en merken als Coca Cola zetten dan ook op hun verpakking dat stevia een natuurlijk product is. Dat is het ook, maar naar mijn mening niet meer in de geraffineerde vorm die zij voor hun drankjes gebruiken.
Legalisering in Amerika
In december 2008 gaf de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) een vergunning voor het gebruik van een van de vormen van stevia als zoetstof. Sindsdien gebruiken grote merken als Coca Cola stevia in een aantal van hun lightproducten. Er moet nog onderzocht worden of de Amerikanen stevia inderdaad in grote hoeveelheden gaan innemen en wat de gevolgen daarvan zijn.
Mijn mening
Ik vind dat er nog te weinig duidelijkheid is over de mogelijke schadelijke gevolgen van stevia en daarom gebruik ik het niet. Als je het toch graag wilt nuttigen, zou ik er niet teveel van nemen en niet kiezen voor de geraffineerde variant.
Wat is het verschil tussen geraffineerde en ongeraffineerde suiker? Ongeraffineerde suiker is suiker in zijn natuurlijke vorm, het is nog niet schoongemaakt in de fabriek. De suiker wordt schoongemaakt om de suiker wit van kleur te maken, met een neutrale smaak en lange houdbaarheid. Door het raffineren van de suiker worden allerlei stoffen uit de suiker gehaald die je lichaam nodig heeft om de suiker goed te verwerken.
Hoe wordt geraffineerde suiker gemaakt?
Om geraffineerde suiker te krijgen moet men de suiker wassen, snijden, malen, walsen (persen), filteren, centrifugeren, klaren, carbonatatie (fosfatatie), indikken door verdamping, ontkleuren (m.b.v. verkoolde koeienbeenderen), ionenuitwisseling met een hars, verder indikken door evaporatie, kristallisatie, nogmaals centrifugeren en drogen (behandelen met antischuimmiddel, behandelen met formaldehyde, verzuren met zwaveldioxide, toevoegen van hardheidsstabilisator, schonen m.b.v. blauwzuur, enz. (bron: http://www.circadian.nl/supplementen/suiker.html)
Witte suiker bevat geen goede stoffen
Ongeraffineerde suiker bevat allerlei vezels, mineralen, enzymen en vitaminen. Deze stoffen heeft je lichaam nodig om suiker goed te verteren. Al deze goede stoffen worden tijdens het raffineren uit de suiker gehaald, waardoor je lichaam ze uit zn eigen reserves moet halen. Die stoffen had je lichaam eigenlijk opgeslagen voor onder meer een goed werkend immuunsysteem. Door het eten van geraffineerde suiker moet je lichaam die stoffen echter gebruiken voor het verwerken van de suiker. Hierdoor kan je immuunsysteem verzwakt raken. Bovendien brengt de onttrekking van deze stoffen uit het lichaam allerlei andere processen in je lichaam door de war, zoals de hormoonhuishouding.
Bloedsuikerspiegel
Ook zorgt het eten van geraffineerde suiker voor een verstoorde bloedsuikerspiegel. Suikers en andere geraffineerde producten (zoals witbrood en witte pasta) zorgen voor een snelle verhoging van de bloedsuikerspiegel. Dat geeft een gevoel van energie. Daarom krijg je ook zon behoefte aan iets met suiker als je je moe voelt. Maar het lichaam vindt het niet prettig als de bloedsuikerspiegel plotseling omhoog schiet, vooral niet als dat vaak gebeurt. Wanneer de bloedsuikerspiegel snel omhoog gaat, neemt het lichaam noodmaatregelen om de bloedsuikerspiegel te verlagen. Als je vaak geraffineerde producten eet zoals suiker, gaat het lichaam op een gegeven moment te hard werken om de bloedsuikerspiegel omlaag te krijgen. Dit veroorzaakt een verstoring in je lichaam en kan voor een heleboel klachten zorgen (zoals vermoeidheid, depressiviteit en Candida).
Fructose
Sommige mensen gebruiken fructose in plaats van witte suiker, omdat je bloedsuikerspiegel er minder snel van omhoog schiet. Fructose zit van nature in fruit, wat je zonder problemen kunt eten. Maar fructose wordt ook in poedervorm verkocht. Deze vorm van fructose is ook geraffineerde suiker. De vitamines en mineralen zijn eruit gehaald en je lichaam moet die -net als bij gewone witte suiker- ergens anders vandaan halen. Daarom zijn vruchten zo handig, daar zit alles gewoon kant en klaar in: het is lekker zoet én bevat alle nodige stofjes waardoor je lichaam de suiker goed kan verwerken.
Deze stroop wordt gemaakt door aan het zetmeel van tarwe enzymen en water toe te voegen. Het geheel wordt gekookt tot een stroperige massa. Het voordeel van tarwestroop, is dat er meer lange suikers inzitten. Maar tarwestroop bevat ook korte (snelle) suikers waardoor je bloedsuikerspiegel evengoed meteen stijgt. De glycemische index van tarwestroop is even hoog als die van suiker. Speltstroop is een vergelijkbare zoetstof.
- 0,5 gram wit steviapoeder (premium organic, min. 80% stevioside)
- 1/2 tl vanille-extract
- 1 ei
- 100 gram zoutloze goede boter
- chocoladestukjes (suikervrij of min. 70% cacao)
Bereidingswijze
Verwarm de oven voor op 180°C.
Meng de bloem met het bakpoeder en het zout.
Doe het ei en de stevia in een kom en klop schuimig. Doe de zacht geworden boter erbij en klop tot een geheel. Meng met het bloemmengsel en maak tot een deeg. Meng er de chocoladestukjes onder.
Vorm er koekjes van en leg op een met bakpapier beklede bakplaat. Bak gedurende 15-20 minuten in de oven
SteSweet Stevia Light + I combineert de zoetheid van Reb A, de liefste extract van de Stevia plant, met de natuurlijke, plantaardige vezels inuline. Dit product is warmtestabiel en kan worden gebruikt voor allerlei toepassingen, bijvoorbeeld koken, bakken of tafelzoetstof.
Ingrediënten: Inuline, steviolglycosiden (Reb A 97%).
1 theelepel SteSweet Stevia Light + I (0 calorieën) is gelijk aan 50 gram suiker (200 calorieën)
1 pot bevat 75 gram.
Aanbevolen gebruik:
In de Europese Unie, is de aanvaardbare dagelijkse inname voor Stevia bepaald op 4 mg Steviol equivalenten per kg lichaamsgewicht.Dit is gelijk aan 12 mg Reb A per kg lichaamsgewicht.
Dit betekent dat u veilig kunt verbruiken tot ongeveer 30 gram SteSweet Light + I per dag (voor volwassenen met een lichaamsgewicht van 60 kg).
Voor onze gezondheid is verzadigd vet uit den Boze. Maar er is een uitzondering. En die uitzondering is kokosvet of ook wel kokosolie genoemd. Hoe kan dat nu? En hebben we het dan allemaal verkeerd begrepen dat verzadigde vetten hart en vaatziekten veroorzaken?
Nee. Dat hebben we niet verkeerd begrepen. Verzadigde vetten zijn slecht voor het cholesterolgehalte. Verzadigde vetten laten het slechte cholesterol (LDL) stijgen en daardoor stijgt de kans op hart- en vaatziekten. Daarom ook hoor- en lees je altijd dat je die zo veel mogelijk moet vermijden. Verzadigde vetten vind je vooral in volle zuivel, vlees, koekjes, margarine in wikkel, koekjes en gebak. Dus wanneer je hoort over het feit dat kokosolie een verzadigd vet is dan denk je automatisch dat is slecht voor de gezondheid. En toch is dat niet zo.
Waarom is kokosolie nou niet slechter voor je gezondheid?
Het verschil zit m in de samenstelling van het vet ten opzichte van andere verzadigde vetten én in de mate van verhitting waarvoor je vet wilt gebruiken. De verzadigde vetten in kokosolie bevatten voor het grootste deel middellange vetzuurketen en dat wil zeggen dat er een laag aantal koolstofverbindingen in de atoomstructuur van kokosolie/vet zit. Hierdoor is kokosolie gemakkelijker afbreekbaar voor de lever. Bovendien versnelt het ons metabolisme wat weer handig is wanneer je wilt afvallen.
Wat ook een verschil is, is het feit dat de meeste vetten en oliën kankerverwekkend worden na verhitting doordat de samenstelling dan veranderd. En dat is nu juist niet het geval met kokosolie en dat maakt kokosvet/olie de favoriet om te gebruiken bij het bakken en braden. Kokosolie/vet is de meest stabiele vorm van vet die er is en is dus zelfs geschikt om in te frituren. Dus ondanks dat kokosvet/olie een verzadigd vet is, is het dus juist gezonder om dit vet te gebruiken. Zéker om te verhitten.
Maar dat klopt niet. Zonnebloemolie en olijfolie zijn toch gezonder?
Gezegd word al jaren en jaren dat we plantaardige vloeibare oliën moeten gebruiken omdat verzadigde vetten hart- en vaat problemen doen ontstaan. En dat zijn ook zeker betere oliën. Zeker de olijfolie extra Virgin. Maar wat veel mensen niet weten is dat je zonnebloemolie of olijfolie niet moet gaan verhitten. Bij verhitting verbrandt de olie al heel snel en de verbrande deeltjes worden dan kankerverwekkend.
Gezonde vetten. Waarom zijn ze essentieel voor je gezondheid?
Ten eerste: Vetten zijn nodig voor een goede gezondheid. Dat is punt één. Wanneer je zo vetarm mogelijk probeert te eten, dan ben je totaal verkeerd bezig. Sommige vitamines bijvoorbeeld hebben vetten nodig om te kunnen worden opgenomen in het lichaam. Dit zijn de vitamines A, D, E en K. Je kunt supergroenten zoals bijvoorbeeld spruitjes of broccoli eten en denken dat je gezond aan het eten bent, maar wanneer er een totaal gebrek aan vetten in die maaltijd is, dan zullen de zo goede voedingsstoffen van die groenten niet in het lichaam kunnen worden opgenomen. Een voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld vitamine K. Calcium wordt niet opgenomen omdat er een gebrek aan vetten is en daardoor kunnen gebitsproblemen ontstaan door het gebrek aan calcium. Overigens zorgt ook vitamine D ervoor dat calcium kan worden opgenomen, maar ook vitamine D kan weer niet goed worden opgenomen zonder vetten. Zonder vetten worden er ook geen enzymen voldoende aangemaakt en dat verstoord dan weer de spijsvertering. Je ziet dus wel dat vetten gewoon heel erg nodig zijn om de belangrijke stoffen op in ons lichaam op te kunnen nemen. Vermagering dmv een gebrek aan vetten kun je dus ook zien als een verarming van het lichaam.
De voordelen van vetten
Gezonde vetten bevatten lecithine, en lecithine is nodig voor de communicatie tussen de cellen. Lecithine is ook goed voor het geheugen en is essentieel voor het groeihormoon, helpt bij het vervoer, verwerken en afbraak van vetten en cholesterol.
Gezonde vetten zorgen ervoor dat veel heel belangrijke voedingsstoffen kunnen worden opgenomen in het lichaam. Een voorbeeld is bijvoorbeeld lycopeen. Lycopeen zit in tomaten en is een heel belangrijke voedingsstof dat kan helpen prostaatkanker te voorkomen. Maar wanneer er geen vetten in de maaltijd aanwezig zijn dan kun je wel veel tomaten eten maar zal de waardevolle lycopeen niet goed kunnen worden opgenomen in het lichaam. Het zelfde verhaal dus als zoeven hierboven bij spruitjes en broccoli. En zo bereik je dus nog niet het gewenste gezonde resultaat dat je beoogt door gezonde groenten te eten omdat het gewoon niet wordt opgenomen en het zo weer uit je lichaam verdwijnt.
Gezonde vetten beschermen de organen doordat er een beschermend laagje wordt gevormd om deze te beschermen. Een beetje vet onder de huid beschermt ons ook tegen invloeden van de koude in de winter.
Gezonde vetten zorgen ook voor een verzadigt gevoel bij een maaltijd. En geven bovendien ook veel meer smaak aan de maaltijd.
Gezonde vetten zorgen ervoor dat het oestrogeengehalte bij vrouwen en het testosterongehalte bij mannen op peil kan worden gehouden. En dat zorg voor een goed libido.
Wordt het een beetje duidelijk? Vetten zijn nodig!
Vet en Cholesterol
Wat er ons dus verteld en geleerd is, is dat wij er op moeten letten dat ons voedsel vooral uit onverzadigde vetten en meervoudig onverzadigde vetten moet bestaan en vooral niet uit verzadigde vetten omdat dit hart- en vaatziekten veroorzaakt. Maar dat is ondertussen al weer in allerlei onderzoeken en studies weerlegt en tegenwoordig kun je dan ook steeds meer berichten en studies tegenkomen die het tegendeel beweren. Er wordt gesteld dat vet juist nodig is en dat cholesterol niet alleen maar slecht is maar ook nodig. We mogen ook niet vergeten dat er goede en slechte cholesterol bestaat. Wij houden ons over het algemeen alleen maar bezig met de bestrijding van de slechte cholesterol en vergeten en passant dat we de goede cholesterol nodig hebben. Cholesterol is er niet voor niets in het lichaam. Cholesterol wordt door het lichaam aangevoerd om schade te herstellen. Cholesterol is een belangrijk onderdeel van de membranen van zenuwcellen en dus nodig voor een goede werking van de hersenen. Cholesterol is nodig voor een goede werking van de serotoninereceptoren die zorgen voor het geluksgevoel. Een tekort aan serotonine zorgt voor depressies en zelfmoordneigingen. Zuigelingen hebben cholesterol nodig voor de ontwikkeling van de hersenen en de ogen. In moedermelk zitten daarom van nature grote hoeveelheden cholesterol. (de natuur zit toch zo bijzonder in elkaar). Cholesterol is noodzakelijk voor de ontwikkeling van goede beenderen. Sta er dus eens bij stil dat hoewel een teveel aan slechte cholesterol misschien ongezond is, dat er wel degelijk cholesterol in het lichaam nodig is.
Kokosolie/vet
En dan nu terug naar kokosolie. Kokosolie is dus een verzadigd vet. En we hebben in het verleden maar al te vaak te horen gekregen dat we verzadigde vetten moeten vermijden. Maar ook, hebben we inmiddels geleerd dat vetten onontbeerlijk zijn voor een goede gezondheid. Ondanks dat kokosolie een verzadigd vet is blijkt dat dit vet meer voordelen dan nadelen heeft. Kokosolie/vet is gezond. Het is één van de vetten die gelijk in samenstelling blijven bij verhitting en dat is een heel belangrijk gegeven. Het verandert dus niet zoals bijvoorbeeld zonnebloemolie tijdens het frituren of verhitten in een kankerverwekkend middel. Zelfs olijfolie, dat toch een stuk gezonder is dan bijvoorbeeld zonnebloemolie mag maar tot een bepaalde temperatuur verhit worden voordat het ongezond word. Maar voor kokosolie/vet geldt dat niet. Je kunt het gebruiken om te koken, te braden en te frituren en het is niet ongezond. Maar je kunt er nog meer mee doen. Je kunt het bijvoorbeeld ook op brood smeren ipv boter. Het is stukken gezonder dan margarine of halvarine. Je kunt het in salades of shakes gebruiken enz. enz.
Kokosolie is in twee soorten te verkrijgen. Namelijk met of zonder smaak en geur. Persoonlijk gebruik ik de soort die neutraal is van smaak. Wanneer de temperatuur boven de 24 graden is word het vloeibaar, maar onder deze grens blijft de olie hard. Vandaar ook dat het niet uitmaakt of je het kokosvet of kokosolie noemt. Er is geen verschil namelijk. Het heeft meer met de temperatuur te maken waarin het zich bevindt.
De pluspunten.
Kokosolie bevat laurinezuur, wat een gunstig effect heeft op het cholesterolgehalte.
De stofwisseling wordt gestimuleerd door de vetten in kokosolie
Kokosolie bevat veel minder calorieën en is dus beter voor een slanke lijn.
Kokosolie is goed voor de lever en lichtverteerbaar is beter voor de bloedsuikerspiegel en doet het hongergevoel verminderen.
Het heeft een stimulerend effect op de schildklier en de schildklier is het orgaan dat belangrijk is voor de stofwisseling.
Kokosolie bevat caprinezuur dat gunstig is bij schimmelproblemen zoals bijvoorbeeld Candida.
Allemaal voordelen dus. Het enige nadeel dat ik kan verzinnen is dat kokosolie of vet duurder is in aanschaf. Jammer genoeg geldt dat voor heel veel voedingsartikelen die beter zijn voor de gezondheid. Laat u eens informeren in de natuur of reformwinkel en overweeg daarna of het voor u gezondheid misschien wel de moeite waard is om toch wat meer te betalen en dan te weten dat u werkt aan een goede gezondheid.
Verwarm de honing, rietsuiker en boter al roerend op laag vuur tot alles goed gemengd is.
Haal de pan van het vuur en blijf roeren. Laat het mengsel afkoelen tot het lauw is.
Klopt het ei los en roer het door het beslag.
Zeef de bloem, voeg het toe en kneed het tot een glad deeg.
Verwarm de oven voor op 175 C Celsius.
Rol het deeg uit op een met bloem bestoven glad oppervlak en rol uit tot een lap van 1 cm dik. Snijd hier rondjes of andere vormen uit en leg ze op een ingevette bakplaat.
Voeg naar smaak pijnboompitjes toe en bak de koekjes 15 minuten. Laat de koekjes daarna op het rooster afkoelen.
Verwarm vervolgens de chocolade au bain marie. Giet de chocolade in een puntzak en versier hiermee de koekjes.
Een aangepast recept voor een echt lekkere cruesli zonder suiker en verzadigde vetten, gebaseerd op een recept uit de Vega!.
Ingrediënten
300 gram havervlokken
100 gram haverzemelen
100 gram tarwezemelen
100 gram zonnebloempitten
100 gram amandelen 50 gram sesamzaad
250 ml agavestroop 10 el milde olijfolie (of een andere neutraal smakende olie) snufje zout
150 gram rozijnen
Desgewenst: 50 g boekweitkorrels (grutten) (voor extra crunch)
Boekweitmeel bevat veel eiwit, magnesium, kalium en fosfor. Het is voedzaam en licht verteerbaar.
Bereiding Maal in een keukenmachine de amandelen, het sesamzaad en de zonnebloempitten. Doe dit samen met de havervlokken etc. in een grote kom.
Verwarm de agavestroop in een grote pan met de olie en het zout tot het goed vloeibaar is. Voeg hier de rest van de ingrediënten, behalve de rozijnen, aan toe. Goed mengen.
Spreid de inhoud van de kom uit over een ovenplaat met bakpapier.
Rooster het 10 minuten op een temperatuur van 180 à 200 graden, of iets minder in een kleine oven. Na 10 minuten alles omscheppen en nog eens 10 minuten roosteren. Het moet er lichtbruin en droog uitzien.
De cruesli in een kom strooien en de rozijnen erdoor mengen. (Als je die meeroostert verbranden ze.)
Serveersuggesties - Alle soorten noten, zaden, pitten, gedroogde vruchten (dadels, krenten, abrikozen, vijgen) kunnen gebruikt worden. - Geraspte kokos door het mengsel voor het de oven in gaat
