Doópen, Dominey

In het jaar 1873 wordt Willem Klercq benoemd tot zielenherder in het Drentse buurschap Hijkersmilde, even ten zuiden van Smilde, nabij de grens met Friesland. Daarvoor had hij een beroeping aangenomen in Engwierum, wat voor hem zijn eerste standplaats was, na zijn theologische studie in Leiden en afronding daarvan in Utrecht.

De middeleeuwse kerk van Engwierum

De benoeming te Engwierum was zijn regelrechte vuurdoop. Het Friese vissersplaatsje aan het toenmalige Dokummer Grootdiep bestond uit een kleine gemeenschap van ruwe, lastige en nogal hyper-orthodoxe gelovigen. De voormalige "dominey" was zo goed als weggepest, vanwege zijn ontstuimige maar vooral te moderne predikingen, Gods zalving kon daardoor nooit in de juiste waardigheid verkregen worden. Mede om die reden waren veel kinderen niet gedoopt geworden.
Omringd door een grote schare vaders, moeders en bakers, die in gestalte onze dominee ruim overtroffen, stonden 23 kinderen, van groot tot klein, aangeschoven het heilig sacrament in ontvangst te nemen.

De rococo preekstoel van bijzondere allure.

Enig rumoer ontstond onder de kinderen, toen een jongen van een jaar of zes, uit angst in huilen uitbarstte en met een schorre kinderstem uitriep; "Ik wol net, ik wol net!" (ik wil niet). De ouders trachten hem te sussen en drongen bij hem aan opdat hij Gods zalving zou ontvangen. Het jong was niet te overtuigen van de goedheid van deze zegening en bleef tegenstribbelen. Het gaf enige stagnatie en nog meer onrust, het gevaar ontstond zelfs, dat zijn protest een aanstekelijke uitwerking teweeg kon brengen.
Op dit tumult stapt een reuzen-ouderling op de knaap af, grijpt hem bij zijn kraag, duwt het jong al schreeuwend onder de zegenende handen van de "domeney" en  roept bemoedigend; "Doôpe Domeney, Doôpe...!!" Van schrik en overdonderd van zoveel dwang liet de jongen zich de doop welgevallen. "Zoô da's 'beurt, Jelle is nou ook Gods kind," De ouderling kon tevreden terugzien op zijn doortastend optreden.

Ned. Hervormde Pastorie van Engwierum

De geschiedenis van de kerk van Engwierum

Het bijzondere monumentale Hervormde terpkerkje van Engwierum kent een roerige geschiedenis. Gebouwd in de 13de eeuw als kapel, toebehorend aan de abdij van Dokkum, wordt de kerk in 1722 afgebroken wegens onherstelbaar verval, alleen de middeleeuwse toren blijft behouden, die ook als vuurbaken voor de scheepvaart dienst doet.
Aan de toren wordt door Lieuwe Jelles in 1746 een nieuw schip gebouwd, oude grafzerken bijven bewaard, een nieuwe preekstoel in rococostijl wordt geleverd door Jurjen Stelmaker uit Dokkum, inclusief achterschot en klankbord. De kansel krijgt versieringen met symbolen voor hoop, voorzichtigheid, geloof, liefde en overwinning. Op de hoeken van de unieke tulpvormige kuip, bevinden zich de vier symbolen van de evangelisten Mattheus, Marcus, Lucas en Johannes.

Zicht op het orgel en balustrade

Tijdens de Franse overheersing werd een extra heffing gelegd op kerkelijke goederen en bezittingen, misschien wel om het protestantse noorden te straffen voor het verlaten van de Moederkerk in Rome. Toen in 1797 weer eenzelfde maatregel werd afgekondigd, waren de gelovigen zo geïrriteerd dat 10 ingezetenen bereid waren een commune te vormen die fl. 1.000 guldens bijeen bracht en 6 pondermaat land van de kerk kochten.

Interieur van de kerk

De Fransen werd zo een hak gezet, en de kerk gevrijwaard van beroerde heffingen. Uit de opbrengst werd het onderhoud van de kerk betaald alsook het traktaat van de predikant. De commune besliste over alles wat met, om en in de kerk gebeurde, dus de dominee had rekening te houden met de mores van eigenzinnige en vooral koppige opvattingen van ouderlingen en diakenen.
Willem Klercq heeft meer dan eens een aanvaring met deze regenten niet kunnen voorkomen. In zijn Bundel Schetsen wijst hij herhaaldelijk op achterbakse incidenten, waarschijnlijk ook de reden waarom hij deze standplaats slechts enkele jaren heeft aangehouden. Maar daar zweeg hij diplomatiek over.

De commune bestaat tot op de dag van vandaag. Het lidmaatschap gaat al meer dan 215 jaar over van generaties op generatie. Ook dat is uniek voor Nederland.

Bron vermelding

(Tekst overgenomen van Wikipedia, Bundel Schetsen,  en Sneuper nr. 39 1996 - Jan Bentema) 1 pondermaat is  36 are 6 x 36 = 2, 16 ha

VIDEO GALLERY

Videoclip; Church Engwierum, singing Colette-Rebecca (3.31 min) http://youtu.be/1AKy2r8DpDQ