07-09-2012 om 00:00 geschreven door albert65

Zotte en Nare Berigten

Middelburgsche Courant 01 augustus 1872	Alkmaarsche Courant 23 maart 1931

Zierikzeesche Nieuwbode 25 februari 1905	Vlissingsche Courant 21 april 1916
Middelburgsche Courant 05 mei 1900	Middelburgsche Courant 20 februari 1912

De Zeeuw 24 juni 1915	Vlissingsche Courant 10 december 1920	Vlissingsche Courant 01 februari 1915

Zierikzeesche Nieuwsbode 08 januari 1915	Goesche Courant 04 december 1917

Goesche Courant 15 juni 1907	Brabantsche Courant 07 mei 1911

Zierikzeesche Nieuwsbode 05 juli 1916	De Zeeuw 18 maart 1908
Middelburgsche Courant 03 juni 1907	Middelburgsche Courant 18 november 1876

© 2012 Albert Prins

INFORMATIE

Krantenknipsels afkomstig van http://www.krantenbankzeeland.nl

05-09-2012 om 00:00 geschreven door albert65

Waterhofje van Joosse - Land van Welsinge

Ze liggen weer voor anker, de indrukwekkende "Tallships." Tegenwoordig is het een verzameling historische klippers, schoeners, fregatten, of een eenvoudige bark voor de kust van Vlissingen. Op doorvaart door het Kanaal van Walcheren, voor deelname aan Sail Vlissingen, kun je ze van dichtbij bewonderen.

Deze zeldzaamheid was vroeger een alledaags beeld voor de kust in het Sloe. VOC-schepen met ladingen uit verre streken, kaapvaarders volgepakt met Engelse of Portugeze buit trokken door de Arne en het Kanaal van Welsinge richting Middelburg. Op de belvédère stond de koopman zenuwachtig op uitkijk in afwachting van zijn schip. De lading kon winst of verlies betekenen. Menig patriciërshuis heeft nog zo'n glazen uitkijkpost op het dak.

Heerlijkheid Welsinge, Ritthem en Fort Rammekens  -  Manor Welsinge, Ritthem, Fort Rammekens	De Arne, Kanaal van Welsinge naar Middelburg

Van deze indrukwekkende schepen zijn meer dan 300 gebouwd op de werf in het Balkengat van Middelburg. Door de gunstige ligging was Middelburg een voor- en doorvoerhaven naar het machtige Antwerpen, daarmee de belangrijkste, en tegelijk ook de rijkste haven van de Zuidelijke Nederlanden. Tot de afgunst van de Hollanders zo groot werd, dat ze hun invloed gingen aanwenden om Amsterdam tot hoofdhaven van de VOC te maken, ook al moesten de schepen een grote omweg varen via de verradelijke Zuiderzee. Door het verschil in handelsgeest is het nooit meer goed gekomen tussen de Zuidelijke en Noordelijke Nederlanden.

River Arne-Canal Welsinge to Middelburg	Kanaal van Welsinge - Canal Welsinge to Middelburg

Middelburg verloor aan belang, dat kwam ondermeer door de verzanding van de Arne en het Sloe. Aan de van oorsprong getijdenkreek werd in de eerste eeuw Middelburg gesticht. De Arne verschafte de stad toegang tot het Sloe, een zijarm van de Schelde. Tussen 1266 en 1301 verzandde de rivier. Daarom werd in 1532 begonnen met het graven van de Kanaal van Welsinge, een kostbare onderneming maar ook een enorme prestatie, want het moest met mankracht worden uitgevoerd.

Tot 1817 heeft dit kanaal dienst gedaan. Op oude prentbriefkaarten zijn nog zeilschepen te zien, die voor onderhoud en reparatie in het Prins Hendrik Droogdok aan de Dam opgelegd waren. Wat nu nog nauwelijks is voor te stellen, lagen zelfs grote schepen aan het Molenwater voor anker.

Het Kanaal van Welsinge deed na 1817 geen dienst meer, in twee fasen is het ingepolderd. In 1846 ontstond daardoor de Mortierpolder. Hiermee verviel ook de bescherming van Fort Rammekens bij Ritthem. In 1860 is daar een dijk aangelegd waardoor de Schorerpolder is ontstaan. Daarmee was het voor Middelburg gedaan met de verbinding naar zee. Lange tijd waren de contouren van het Kanaal in het landschap nog zichtbaar. De route langs de Nieuwlandse Weg ligt bijna parallel met dit voormalig kanaal.

Waterhofje Joosse aan Schroeweg - Waterhofje Joosse	Work in progress	Evert Joosse

Afwatering is lange tijd een groot probleem geweest op het eiland Walcheren, toen nog geen stoomgemalen bestonden werkte de natuurlijke waterbeheersing onvoldoende. De laaggelegen polders stonden geregeld onder water. Door grote regenval, met name in het najaar, soms zelfs tot in het voorjaar bleef het water op de vette klei staan. 

Bij menige boerderij lag een schuit achter het huis gereed om in tijd van overstroming naar het dorp of de stad te varen. Had men niet zo'n bootje voorhanden dan waren die boerderijen maandenlang verstoken van elk kontakt. Straten als de Schuitvlotstraat of Domburgs Schuitvlot doen herinneren dat daar aanlegsteigers waren gebouwd. Zo konden boeren toch hun produkten naar de donderdagse weekmarkt brengen. Voordat ze huiswaarts keerden namen ze vast wel een neutje bij café "De Reutel."

Werkgever van Joost	Joost Joosse	Veiling - Auction Joosse	Pietje Joosse - Tange

De drassigheid was vaak zo groot, dat gebieden buiten de stad er uitzagen als een binnenmeer. Niet voor niets heette de boerenhofstee van de familie Joosse aan de Schroeweg V36a; "Het Waterhofje." Pal gelegen langs de Welsingse Watergang, stond elke winter het water rondom het huis zo hoog, dat te voet er geen doorkomen aan was. In 1924 smeekten 9 landbouwers, gelegen aan de Schroeweg, om verbetering van de situatie. Het matige resultaat was dat de Gemeente 180 meter weg vanaf het Waterhofje tot Hofstede Driewegen verhoogde met halve klinkers, de rest van de weg werd bedekt met "koolasch."

Weiland Evert Joosse te koop - Grassland for sale	Hofje van Evert te Huur - Farmstead of Evert to let

Joost Joosse en zijn vrouw Pietje Tange waren de ouders van opoe Betje Klercq-Joosse. In het verre verleden rond 1558 was de familie Joosse afkomstig uit het Land van Saeftinghe, ook een gebied dat vaak geteisterd werd door overstromingen. Joost Joosse is nooit rijk geweest. Met seizoensarbeid, bij Kwekerij Hansen aan de Schroeweg, voorzag hij zijn gezin van een eenvoudig bestaan.

De Kiekenhof Dauwedaale - Former Farm Kiekenhof	Klaar voor sloop - Ready to demolish

Daarnaast waren er karige inkomsten van eigen land. Zijn vrouw Pietje karnde boter dat ze op de Botermarkt in Middelburg verkocht, de verkoop bracht nooit veel op. Wat op de markt aan groente of aardappelen achterbleef, nam ze mee naar huis. Het gezin had er weer een maaltje eten aan. Wanneer Joost met paard en wagen naar de stad ging, moest hij zijn kar aan de Loskade achterlaten. De met klei en smurrie bevuilde karren mochten de stad niet verder in.

Rechts ligging van het vroegere Kanaal van Welsinge	Winkelcentrum De Mortiere - Shopping Mall Mortiere

Van het "Waterhofje" is niets meer terug te vinden. In 1940 is het door de Duitsers vernield. In de huidige tijd is nog veel meer onherkenbaar geworden. Brede invalswegen trekken een strakke lijn door het landschap. Nieuwe woonwijken, als Dauwendaale en De Mortiere zijn ontstaan waar eens koeien graasden. Een grote winkelboulevard, met de geromantiseerde naam "De Mortiere," een Van der Valk hotelcomplex, golfcourt en verzakelijkt pretpark doet Middelburg opgaan in de vaart der volkeren.

Nieuwe Woonwijk De Mortiere - New Residential area Mortiere

©2012 Albert Prins

BRONNEN en INFORMATIE

Geschiedenis van Welsingen; http://nl.wikipedia.org/wiki/Categorie:Geschiedenis_van_Zeeland Krantenartikels; http://zoeken.krantenbankzeeland.nl Foto's; Eigen beheer, PZC, Rijkswaterstaat, Werkgroep Dauwedaele, Postcardsform.nl

01-09-2012 om 00:00 geschreven door albert65

Oudste wegen van Nederland - Early roads in Holland

"Zo oud als de weg naar Vlissingen," zou een een goed gezegde kunnen zijn, waar helaas Rome en Keulen het patent op hebben gekregen, hoewel de weg tussen Maastricht en Tongeren hiermee in ouderdom kan wedijveren. Aan de kaarsrechte verbinding, meer dan 1000 jaar geleden door de Romeinen aangelegd, is niets veranderd. Nog steeds kun je de verbeelding oproepen dat Cahors van de Romeinse leger naar de stad Mosae Trajectum marcheren.

De wegen op Walcheren zijn op een andere wijze ontstaan. Waar in andere delen van het land drooggevallen geulen een wandelpad vormden, gebruikte men kreken als verkeersverbinding tussen dorpen. En omdat Middelburg, zowel als Vlissingen in de 14de eeuw belangrijke haven- en handelssteden waren, betekende dit ook dat over land veel heen en weer werd gereisd. Aanvankelijk over een verharde zandweg, die in natte tijden van het jaar in modderpoelen veranderde, waar menig kar met paard in vastliep.   

Zandwegen rond Aagtekerke ( First roads along creeks at Aagtekerke)

Hoe goed stadsbesturen toen al konden samenwerken blijkt uit het feit dat in 1466 werd begonnen met de aanleg van een eerste bestrating, die in 1493 en 1515 verder werd uitgebreid. De Oude Vlissingscheweg is hiermee de alleroudste straatweg van Nederland. Wat ook wordt beweerd dat de Zeestraat tussen 's Gravenhage en Scheveningen, door Huygens aangelegd in 1665, als oudste straatweg in geschiedenisboekjes staat beschreven, daar moet nu van worden gezegd dat het onjuist is. De Zeeuwse weg bestond toen al 200 jaar!!

Ook tussen Middelburg en Veere ontstond behoefte aan een goed begaanbare weg. Dat was niet zonder reden. Het Markizaat Veere was namelijk een zeer welvarende stapelplaats voor wol, hout en graan. Het nu verstilde stadje, toen direkt aan open zee gelegen, speelde een grote rol in de handel met Schotland. De Schotten kregen zoveel privileges, dat ze hun eigen rechtspraak mochten voeren, geen belasting op drank hoefden te betalen, hun eigen schout en kerk bezaten, en in de haven pakhuizen konden bouwen. De Schotse Huizen aan de Kaai doen daar aan herinneren.

Landmeetkundig boek (Geodesic-Surveyors Book)

In de tijd tussen 1540 en 1550 staat de Veerscheweg vanaf Veere naar Zanddijk bekend als een bekeide weg, zoals toen het bestraten van wegen heette. Van Zanddijk naar Middelburg moest men het nog doen met een verhard voetpad, dat tussen 1597 en 1599 door een calcisweg (kasseienweg) werd vervangen, waar aan de ene zijde een zandweg en de andere zijde een voetpad lag. Eigenlijk was toen al sprake van scheiding tussen snel- en langzaam verkeer. Mijn historische voorstelling dat ik over een eeuwenoude klinkerweg heb gefietst valt in duigen, nu ik besef dat de toenmalige bestrating in 1931 opnieuw is aangelegd. 

Ook in het verre verleden moest onderhoud worden gepleegd aan wegen. Kuilen veroorzaakten ongemak, omgevallen bomen moesten worden opgeruimd, om maar niet te spreken van stront op de weg. Het geld voor deze werkzaamheden moest komen van tol heffen. Dus belasting betalen, sinds jaar en dag een lucratieve bron van inkomsten voor de overheid. 

Voor rijtuigen moest 10 cent worden betaald. Boerenkarren en sleden deden slechts 5 cent. Voor loslopend vee werd ook tol gevraagd. Op de Veerscheweg gold zelfs een tijd dat voetgangers voor hun wandeling moesten betalen, wat op een gegeven moment door protest werd afgeschaft. Hoe winstgevend het tol heffen was, maar ook hoe druk de weg werd gebruikt, blijkt wel dat in 1768 zo'n fl. 2.600,-- guldens werd opgehaald. Door de economische neergang van Veere bleek in het laatste jaar van tol de opbrengst slechts fl. 650,-- te zijn.

Walcherse boerenkar (Farmers lorry)	Wagenplein bij Vlissingsche Poort in Middelburg

Waar niets meer van terug te vinden is, maar wat wel een rol van betekenis is geweest, dat is het stoere kasteel "Zandenburg" van de invloedrijke adelijke familie van Borssele. De familie beheerde grote belangen in Zeeland. Om dat in goede banen te leiden stichtte Wolfert I van Borssele rond 1280 een bestuurscentrum, even buiten de stad Veere.

In de daarop volgende jaren tot 1450 is dit uitgebouwd tot een indrukwekkend kasteel, compleet met kerk, kapellen, kruisgangen, een kanunikkenhuis, gevangenis, gerechtszalen, gastenverblijven, vliedberg, stallen, boerderijen, grachten, fortificaties en poorten. In 1505 ging door brand in het poortgebouw een deel van het kasteel verloren, waar ook archieven lagen opgeslagen. Honderden jaren geschiedenis ging in rook op.

Tijdens het twee-jarig beleg van Middelburg van 1572 tot 1574, door troepen van Prins Willem van Oranje, is ook dit kasteel belaagd. Na inname moesten de kanunikken vluchten, met achterlating van al hun bezittingen. Ook Franse soldaten die er gelegerd waren hebben het kasteel niet ongeschonden gelaten. Naderhand raakten de restanten van het kasteel in verval, tot in 1812 besloten werd tot sloop.

Slechts funderingen en prenten restten nog van dit imposante bouwwerk. Toch kan op kleine schaal wederopbouw worden voltooid. Er bestaan bouwplaten van dit kasteelcomplex, wat op onderstaand adres besteld kan worden. Inspirend werk voor de donkere koude winterdagen.

Early roads in Holland

"As old as the road to Flushing (Vlissingen)," could be a right saying, if this phrase would not been claimed, by Rome and Cologne, nowadays. Although the highroad, as straight as an arrow, from Tongeren to Maastricht, 1000 years ago constructed by the Romans, could be as well as that old. It's easy to imagine to see Roman Cahors marching straight away in direction to Mosae Trajectum, The Roman name of Maastricht.

Roads on the island of Walcheren are been build in a different way, where other pathways in the country were created by drained gully's, in the wetlands of Walcheren sideways along creeks were the connection between villages. For Middelburg, and Flushing as well, these cities became important mainports for trade and marine activities in the 14th century in the Southern Netherlands by their propitious geografic situation nearby the sea. Far more in favour as other cities in Holland in those days. The necessity of a proper road arose, while the excisting unpaved sandy road did not meet the needs toward increasing busy traffic, where carriages got stuck in the mud, during wet times of the year.

Zandweg (Sandy Unpaved road)	Veerscheweg bij Dampoort in Middelburg	Calcisweg (Brickpaved Road)

In 1466, prosperity of both towns made cooperation possible for paving the first part of the road between Middelburg and Flushing, which last parts were finished in the years 1493 and 1515. So the Old Flushing Road (Oude Vlissingseweg) from Middelburg to Flushing is the oldest brick paved highroad of the Netherlands. Although in historybooks is to read, the Zeestraat from The Hague to Scheveningen, build by Huygens in 1665, would be the oldest paved road of Holland, this fact is simple not truth. The highroad in Zeeland excisted for 200 years allready.

The Marquisate of Veere was even more wealthy. Trading with Scotland made this very small town to an important staple-place of goods. Scottish traders achieved special rights for trading wool, wheat and wood. They possessed their own church, court of justice, warehouses, waterwell, governor and company offices. Free from paying taxes on drinks they drank in their own public-house. The Scottish Houses at the Quay (Kaai) reminds to this period.

Veere met Zanddijk en Zandenburg	De stad Veere anno 1938 (Dimension Map of Veere)

Outside the firm walls of Veere, in the year 1280 Wolfert I Van Borssele started to build the first buildings of the later castle "Zandenburg." Successors expended the houses until 1450 to an impressive large castle, complete with churches, chapels, canonhouses, cloisters, stables, blacksmiths, courtyard, prison, assemblyrooms, canals and even a terp to flee on at high tides. This castle became the governmental centre of this aristocratic Van Borssele family for many years, which family possessed large interests in different parts of Zeeland and Holland.

Nothing is to find of this emperium, anymore. During the two-years seige of Middelburg in 1572, this castle was occupied in 1574 by troops of Prince William of Orange. All clergymen had to leave at instand, leaving all their belongings behind. Also French soldiers who were encampemented in the castle let damage behind. Centuries after, this enormous complex came in state of dilapidation. Fallen into ruins, in 1812 the decision fel for complete dismantlement and demolishment.

At small scale the castle can be rebuild by paperboard buildingcards, to obtain at adress below. Inspiring work to do in dark chilly wintertimes
See also http://www.flicrk.com/photos/zeist_bouwplaten

Het kasteel van de familie van Borssele  (Castle Zandenburg ca. 1574)

© 2012 Albert Prins

BRONNEN en INFORMATIE

Stichting Veere; http://www.stichtingveere.nl Geschiedenis van Zeeland http://geschiedeniszeeland.nl Wikipedia http://nl.wikipedia.org/wiki/borsele Krantenbank Zeeland http://krantenbankzeeland.nl Zandenburg bouwplaten http://www.zeistbouwplaten.nl

Bijlagen:
Bouwplaat Zandenburg Veere-i1250190-29 copy.jpg (44.8 KB)   
Bouwplaat Zandenburg Veere-i1250190-29.jpg (19.9 KB)   

Bramen plukken

Nergens op Walcheren groeien zulke grote dikke bramen als in de duinen bij Vrouwenpolder. Het moet de beschutting tegen de koude noordenwind, maar vooral de zuidelijke zonnekracht zijn, die deze wilde vruchten zo verleidelijk lekker maakt. Dit is de herinnering die bij mij opkomt wanneer ik een doosje bramen koop in een groentewinkel. Toch mis ik er iets aan. Het zijn niet de bramen die ik zelf ging plukken op een zinderende zomerse dag in mijn jeugd. Die bramen waren zoet en zuur, ook groot en klein.

Op de fiets met twee tassen achterop, waarin elk een lege emmer geklemd, begon ik de tocht naar Oranjezon. Toch wel gauw een anderhalf-uurtje fietsen, niet dat de afstand zo groot was, het waren de bezienswaardigheden onderweg die me weerhielden van een snelle prestatie. In Veere kon ik de Grote Kerk niet passeren zonder dit bouwwerk van buitensporige afmetingen, veel te groot voor het kleine stadje met zo weinig inwoners, te bezoeken.

Vroeger als kerk te gelijkertijd voor vele geloven dienst te hebben gedaan, daar stonden nu in een uitgeplunderde ruimte her en der oude koetsen, boerenkarren en sjeesjes gestald. Hier moet geschiedenis zijn geschreven, dwaalde door mijn hoofd. Want ik wist dat Napoleon de kerk ooit als lazeret heeft gebruikt. Kermend van pijn, stervend, vloekend moeten hier op verdiepingen Engelse krijgsgevangenen en Franse soldaten hebben liggen krimperen, van verwondingen of de gevreesde Zeeuwse koorts. Er is niets meer van terug te vinden, dan alleen de voorstelling die ik er van kan maken. 

Natuurgebied Oranjezon bij Vrouwenpolder	Gecultiveerde bramenteelt

Stil is het in de kerk, er is niemand te bekennen. Toch hoor ik ergens stemgeluid, het komt vanuit de torentrap. Het zijn Duitse toeristen. Wat ik van ze begrijp moet het daarboven "Schön sein." Nu wist ik dat Duitsers toch al van alles "Wunderbar" vinden in Zeeland, maar waarom in de oorlog dan zo vernietigend tekeer gaan, dat kon ik niet bevatten. Het bramen plukken kon nog wel even wachten, wat zo "Schön" moest zijn wilde ik ook weleens beleven, dus begon ik aan de klim naar boven. Het waren heel veel traptreden, door de jaren heen flink uitgesleten.

Op weg naar boven moest ik enkele malen uitrusten, bij een steeds hoger uitzicht door een smal raam zag ik Zanddijk, waar opoe en opa tijdens de eerste jaren van hun huwelijk hebben gewoond, ook Kamperland en het Veerse Meer werden overzichtelijker. Op de top aangekomen schrok ik werkelijk, er was niet eens een torenkamer.

Ik stond meteen in de open lucht, in een gat van het dak. Helemaal geen beschutting tegen de brandende zon, slechts een stalen stakelsel met een vergulde windvaan boven m'n hoofd. Vlak langs het ronde dak keek ik in de gevaarlijke diepte. Fraai was het uitzicht best wel. In de verte zag ik Domburg, Vlissingen, de Westerschelde, de Lange Jan van Middelburg en het water schitteren van de Noordzee.

Wilde bramen	Duingebied bij Vrouwenpolder

Met slappe knieën hield ik me angstvallig staande aan een paal. Gelukkig was er een gids, hij probeerde me op m'n gemak te stellen door verhaaltjes te vertellen. Veel hielp dat niet, mijn hoogtevrees weerhield me ervan echt naar de man te luisteren. En,.... we waren niet alleeen!! Een grote zwerm vliegende mieren was neergestreken op het gloeiend hete zinkendak. Ze vlogen overal rond, ze zaten op m'n neus, ze probeerden zelfs in m'n oor te kruipen. De gids wilde me nog uitleggen hoe het komt dat vliegende mieren zo hoog terecht kunnen komen. Hij deed vergeefse moeite. Van het prachtige panorama heb ik niet veel meer gezien. In grote vaart ben ik de trap afgedaald.

Nog onder de indruk van mijn ervaring in Veere, zette ik mijn fietstocht voort richting Vrouwenpolder. Even buiten het dorp was Oranjezon mijn doel. Uit ervaring wist ik dat daar in het waterwin- en natuurgebied de lekkerste bramen groeien. Ik had best wel het bordje "Verboden Toegang" gezien, maar ach, dat geld toch niet voor een onnozele schooljongen in korte broek, dacht ik toch wel schuldbewust. Het leek alsof de bramen op me zaten te wachten. Flinke trossen dikke zongerijpte bramen hingen verlokkend klaar om geplukt te worden. In korte tijd had ik een emmer vol.

Leeuwerik in zangvlucht	Piloot in de wolken

En zoals een geroutineerde plukker dat betaamt, moest ik ook de kwaliteit proeven. Dus geregeld verdween een braampje in m'n mond. Zoveel dat ik er een voldaan gevoel van kreeg. Een rustpauze vond ik daarom wel op z'n plaats. Helemaal alleen, niemand in de wijde omgeving te bekennen, de tropische hitte van de felle zon hoog aan de hemel, de stilte om me heen. Ik vond het zaaálig.

Alleen het kwinkeleren van een leeuwerik hoog aan de strak blauwe lucht. Ergens verborgen in een boom liet een koekoek van zich horen. In de verte hoorde ik het gezellige bromgeluid van een propellorvliegtuigje, dat rondjes vloog langs de kust. Het was een gelukzalig moment, met het zacht ruisen van de zee op de achtergrond. Uitgestrekt lag ik loom te luisteren tot ik in slaap viel.

Uitgestrekt lag ik loom te luisteren, door de felle zon viel ik moeiteloos in slaap.

Ruw werd ik wakker gepord. Het eerste wat ik zag waren bruine laarzen. Daarna keek ik rechtstreeks in het strenge gezicht van een boswachter. "Wa' moe jie 'ier?' hoorde ik op strakke toon. Nog amper wakker stamelde ik; "Uh....Uh... ik bin braome an 't plukke, meneer." Ook best wetende dat ik me op verboden terrein bevond. "Je weet da' jie 'ier op verbooie gebied bin. En jie moe' ook zeker wete, da' jie 'ier geen braome plukke mag. Trouwes, 'ier loôpe 'erte en reeëe rond, je kan die verjaoge. En wa' zit t'r in die emmers, da' bin vast braome?" Die kan ik m'teen in beslag neme.' Hij vroeg naar de bekende weg. Maar meer was ik nederig geworden van zoveel oordeel over me heen. Bovendien zag ik het in beslag nemen van mijn plukvlijt niet zo zitten. Nogal wiedes dat zijn vrouw daar jam van zou maken.
 

Waterwin- Natuurgebied tussen Oranjezon en Vrouwenpolder	Snel opkomend noodweer

Met een smoes probeerde ik de man op z'n gemoed te werken. "Da' bin braome voor m'n moeder en mien zusje, meneer. Die maoke daor jam van. We zijn arm, meneer." De smoes was wel erg doorzichtig, maar de toestand op m'n gezicht sprak van zoveel schuldbesef, dat de man zei; "Nou toe dan maor, maok as de wiede weergao da' jie weg kom, en ik wil je 'ier nooit meer zien." Onder vaderlijke genade liet de boswachter mij gaan. Op een holletje stortte ik me in het prikkeldraad, met gevolg een winkelhaak in m'n broek.

Helse donder en bliksem	Schuilen voor een plensbui

De terugtocht ging niet zo voorspoedig als de heenreis. Niet dat de ontmoeting met de boswachter me nog bezwaarde, het werd het weer. In korte tijd kan het klimaat in Zeeland omslaan. Na een stralende zon, kunnen in de verte donkere wolken samenpakken, in snel tempo al rollend het land bereiken, in kleuren die nauwelijks denkbaar zijn. Van grijs in vele gradaties, tot bruin, paars, purper en groen. Het lijkt alsof het einde van de wereld nabij is.

Een zwaar gerommel brak los, lichtflitsen doorkliefden de hemel. Het was angstig te zien hoe een lieflijk warme dag opeens veranderde in een helse stortbui. Drijfnat zocht ik beschutting bij een boerderij onder aan de dijk ergens tussen Vrouwenpolder en Veere. Stijf gedrukt tegen de nog warme muur van de schuur probeerde ik droog te blijven, wat nauwelijks lukte.

Ik had de hoop gevestigd op de goedheid van de boer of boerin, die me zou binnen roepen. Maar niks daarvan. Vanachter het gordijntje stond de boerin te kijken wat die vreemde knaap daar stond te doen. Daar gaat alle christelijke meelevendheid dacht ik venijnig. 's Zondag in de kerk vroom zitte weze, door de week moet de medemens zich maar zien te redden.

Op de fiets terug naar huis, over de dijk bij Veere	Bramenjam koken
Heerlijke bramenjelly	Trost resultaat van een dag bramen plukken

Zo snel als het noodweer was komen opdagen, even zo snel brak de zon weer door. De kans dat het onweer zou terugkomen was niet denkbeeldig. Het zou niet de eerste keer zijn, tweemaal door hetzelfde lot getroffen te worden. Nog steeds doorweekt van de regen kwam ik thuis. M'n moeder was blij met zoveel bramen. Minder gelukkig was ze met de scheur in m'n broek. Dat m'n armen, benen en hals verbrand waren door de zon, vond ze minder erg. Evenmin als de vele schrammen. "Dat gaat wel over," zei ze bemoedigend

© 2012 Albert Prins

INFORMATIE

Historie Grote Kerk van Veere zie; http://nl.wikipedia.org/wiki/Grote_Kerk_Veere  Historie van Stad Veere zie; http://nl.wikipedia.org/wiki/Veere Informatie over Oranjezon zie; http://nl.wikipedia.org/wiki/Oranjezon Informatie over Vrouwenpolder zie; http://nl.wikipedia.org/wiki/Vrouwenpolder Stichting Veere zie; http://www.stichtingveere.nl

Bijlagen:
1-Grote Kerk Veere 1700-Jan_van_der_Heyden_001.jpg (78.3 KB)   
2-Veere_kerk_4140231.jpg (127.4 KB)   
3-Grote_Kerk2.jpg (109 KB)   

Bramen Recepten - Blackberry Recipes

Fruit salad with blackberries	Green salad with blackberries

http://www.bbcgoodfood.com                                               http://gimmesomeoven.com

Chocolate cake with blackberries	Chocolate biscuit cake with blackberrie

http://delicious-cooks.com

Blackberry tea biscuits	Blackberry Pancakes	Blackberry Cake

http://glutenfreedinnerplans.com             http://cookingwithamy.blogspot.com

Apple-Rice Blackberry dessert	Blackberry Mint Lemonade	Blackberry Cream Sauce

http://recipegreat.com                     http://savorysweetlife.com               http://recipegreat.com

Frozen Blackberry Soufflé	Blackberry Milkshake	Blackberry Mango Sorbet

http://latimesblogs.latimes.com             http://icecream2001.edublogs.org                                 http://myrecipes.com

Niet alle recepten zijn direkt toegankelijk bij het aanklikken van de site. Via zoeken of categorie, (bijv Beverage e.d.) kunt u het recept vinden.
Not all recipes are directly accessible by site. Try by search or category to find the right recipe.

Sourse of Recipes

http://allrecipes.com    http://allrecipes.nl http://smulweb.nl Braam kaneeltaart zie http://kookjij.nl

© 2012 Albert Prins

09-08-2012 om 00:00 geschreven door albert65

Koe in de gang

Niet ver van de Vlasmarkt, op de hoek van het Beddewijkstraatje en de Schuiffelstraat, lag de stal voor koeien en ander vee, dat donderdags aangevoerd moest worden op de veemarkt van het Bodenplein. Een dag tevoren was het daar een nerveuze toestand. De aanvoer van koeien, schapen en paarden werd in de oude stal ondergebracht, het ene beest was gewilliger dan het andere. Het aanblik van een vreemde donkere stal maakte sommige dieren opstandig. Dieren hebben schijnbaar ook een gemoed. Onthecht van hun vertrouwde omgeving stonden ze, tot laat in de avond, te trappelen en klagelijk te loeien, ongewis van wat hun lot de volgende dag zou zijn.

Schuiffelstraat, links de voormalige veestalling	Een oude veestal

De volgende dag ging de staldeur open. Twee boerenknechten joegen de beestenboel naar buiten, richting Vlasmarkt. Het vee liep los door de straten, het kon toch geen kant op in de smalle straten. Bovendien was het maar een klein stukje lopen naar het Bodenplein.

Op een warme zomerdag was het weer zover. Een stel koeien liep geduldig mee in de stoet. Maar een koe is nu eenmaal nieuwsgierig van aard, een beetje eigenzinnig ook. Bij Mandenmakerij Klercq stond de deur zoals gewoonlijk open. Dat vond één van de koeien uitnodigend genoeg eens nader polshoogte te nemen. Ze stapte dapper de gang binnen. 

Mandemakerij Klercq	De gang	Koe in de gang

Opa Klercq hoorde gestommel in de gang en dacht; "Da's vast een klant." Door het spiekluikje in zijn werkplaats kon hij geen bezoeker waarnemen in de winkel. Het gestommel hield aan. Dan zal er wel iemand in de gang staan, dacht opa logischerwijs. Bij het openen van zijn werkplaatsdeur schrok hij zich wezenloos. Onverwacht stond daar een groot breed zwart-wit gevlekt koeienlijf voor zijn neus. Geschrokken smeet hij met een smak de deur weer dicht, in de hoop dat de koe met haar hoofd de deur niet opnieuw zou openen. Want gezelschap van een koe in zijn werkplaats, dat was teveel van het goeie.

Theeuwes voelde zich opgesloten in zijn werkplaats, hij kon niets ander doen dan hulp inroepen. Driftig tikte hij op het grote raam bij de binnenplaats, in de hoop dat zijn vrouw Betje hem zou horen. Maar opoe zat in de keuken gemoedelijk een boek te lezen, een bezigheid waar ze moeilijk van af te houden was. Ze hoorde het hulp geroep van haar man niet eens; "Betje, Betje, kom is gauw, d'r staot un koei in d'n gang, whâ moe'k doen?" Keer op keer riep Theeuwes opnieuw om hulp. Totdat opoe ook iets vreemds hoorde. Een klant maakt toch niet zoveel lawaai, en; "Boéoéoe." dat heb ik een klant toch nooit horen roepen, bedacht ze.
 

"Verloste" Koe	Hoek Vlasmarkt-Penninghoek

Op haar gemak slofte ze naar de binnenplaats. Ook opoe schrok zich rot bij het zien van het enorme koeienhoofd met vervaarlijke hoorns. De koe zat met haar rond lijf stevig klem tussen de muren van de gang. Ze wist zich geen raad. Vooruit ging niet, aan achteruit lopen dacht de koe niet. Opa stond hulpeloos te zwaaien voor het raam. "Whâ' moe'k doen, Betje, whâ moe'k doen?" Opoe stond voor de koe te roepen: "Kusjt, kusjt, goa weg, goa weg. Jie 'oort 'ier nie tuus, hé."

Zo nerveus als de koe was geworden, kwam er geen beweging in het beest. "Theêuwes, dauw is vanachter an die koei, misschien loôpt ze dan wel deur." riep Betje naar haar man. "Dâ' durf 'k nie, ze kan mien wel un trap geve', antwoordde Theeuwes bang. "Slao d'r dan mèr met un stok op d'r kont." adviseerde opoe. Opa volgde haar advies op, een flinke mep van zijn slijpplank was het gevolg. Met een sprong schoot de koe de binnenplaats op, opoe omver duwend tot in de waterbak bij de pomp. Schielijk sprong opoe de trap op, waar ze zich veilig voelde.

	Veemarkt	Uw trouwe koe

De situatie werd er alleen maar slechter van. De koe draaide en draalde rond op de binnenplaats, ze wist niet wat te doen. Nu bestond het gevaar dat ze de nog smallere gang naar de tuin zou kunnen kiezen, of erger, dat de koe de woonkamer kon binnenlopen. Dan was de ravage helemaal niet te overzien.

Inmiddels had de koeiejongen ontdekt dat hij één van de beesten was kwijtgeraakt. Op zijn zoektocht hoorde hij klagelijk geluid bij Klercq in de gang. Met veel duwen en trekken hebben ze de koe door de gang weer naar buiten kunnen werken. Verstijfd van schrik stond ze op straat, naar frisse lucht te happen. De boerenknecht nam het arme beest bij een hoorn, waarop beiden richting Bodenplein vertrokken. Wat haar verder lot was? Het is niet bekend. Misschien het abatoir? Als souvenir, had de koe van pure ellende een flink plakkaat stront achtergelaten. Opgelucht na zoveel consternatie kwamen Theêuwes en Betje bij met een kopje koffie. Nadien is het voorval vele malen, in geuren en kleuren, doorverteld binnen de familie.

© 2012 Albert Prins

07-08-2012 om 00:00 geschreven door albert65

Emmy Andriesse 1914 - 1953; Beroemd fotografe

Emmy Eugenie Andriesse werd geboren in Den Haag op 14 januari 1914, als enig kind van de NRC advertentie acquisiteur Abraham Andriesse en de mode-agent voor luxe lingerie Else Fuld. Het Joods gezin was progressief liberaal in opvattingen. Al op jonge leeftijd had Emmy belangstelling voor vrouwen-emancipatie. Na haar middelbare school (1932-1937) bezocht ze de Academie voor Beeldende Kunst in Den Haag, waar ze de opleiding; reclame-ontwerpen volgde. Dit was een geheel nieuwe opleiding onder leiding van Gerrit Kiljan en Paul Schuitema. Bij de opleiding was fotografie en film een belangrijke onderdeel.

Tijdens de oorlog 1940-1945 was Emmy ook verzetstrijdster. In 1941 trouwde ze met de grafisch ontwerper-beeldende kunstenaar Dick Elffers. Hoewel haar man niet Joods was, kon Emmy niet meer in het openbaar werken, ze moest onderduiken. Eind 1944 regelde de bevriende antropoloog Arie de Froe een vervalste ariërverklaring voor haar. Als lid van de fotografen verzetsgroep "De Ondergedoken Camera" heeft Emmy vele gruwelijke omstandigheden tijdens de Hongerwinter in Amsterdam op plaat vastgelegd. Bijvoorbeeld, "Jongentje met pannetje," is daar een aangrijpend voorbeeld van.

Na de oorlog, verbleef Emmy vaak in het buitenland voor het maken van foto-reisreportages. Zeer bekend is haar reis door de Provence voor een fotoverhaal over "De Wereld van Van Gogh." Dit boek is nog steeds verkrijgbaar. Heel karakteristiek is haar persoonlijke, ontroerende benadering van de gewone mens in zijn dagelijkse leefomstandigheden. Ook heeft ze een boeiende portretserie gemaakt van beroemde kunstenaars in Nederland en Frankrijk.

Een ander onderwerp dat Emmy Andriesse heel haar leven heeft geboeid is de mode-fotografie. Foto's van stoffen, kleding en haut-couture verschenen in vele modebladen, vrouwenbladen, brochures en het prestigieuze tijdschrift "Vogue." Haar leven werd gekenmerkt door een enorme levenslust en gedrevenheid, die versterkt werd door de angst van een vroege dood, net zoals haar moeder die overleed toen Emmy nog maar vijftien jaar was. Dit voorgevoel kwam uit, want na de reportage over van Gogh werd Emmy ernstig ziek. Na een langdurig ziekbed overleed ze op 20 februari 1953 in Amsterdam, op 39-jarige leeftijd.

Emmy Andriesse 1914 - 1953; Famous photographer

Emmy Andriesse was born on 14th of January 1914 in The Hague. She was the only child of Abraham Andriesse and Else Fuld. The family was liberal-progressive in their social opinion. During World War II, Emmy was a member of the Undergroud Camera-group. Because of her Jewish indentity she couldn't work anymore in public. In 1944, with the assistance of the antropologist Arie de Froe, she obtained a false indentitycard. In that period Emmy made remarkeble photo's of the misery, poverty and starvation during the famine-winter 1944-45. "Little boy with pan" is one of the most moving pictures.

After the War she became, beside her interest toward humane social circumstances of ordinary people in daily life, a fashion photographer as well. Not surprisingly, because her mother was a representative of a famous lingerie-brand. Her last commission was the book "The World of Van Gogh," therefor she traveled to the Provence in France, before she had made many other serials of famous artists in Holland and France, this would be her last work. The book not yet completed Emmy became seriously ill of a terminious sickness. On 20th of February 1953 she died on 39-years of age.

INFORMATIE

Autobiografie zie; http://nl.wikipedia.org/wiki/Emmy_Andriesse

BOOKS

Emmy Andriesse (1914-1953)  Auteur; Hans Visser, 134 pages Publ. Focus Publishing bv 1996 ISBN10 nr. 9072216903 New Price 45,00 euro Emmy Andriesse Arnhem '45 Auteur; A.B.C. Schulte, 64 pages Publ. Waanders Books 2006 ISBN10 NR.; 9040091412 Price; 12,95 euro

Bijlagen:
1001004002628946.jpg (77.3 KB)   
1001004002628946_B1.jpg (65.3 KB)   
666826472.jpg (83 KB)   
Boy w. Pan__Emmy_Andriesse_463N051.jpg (199.4 KB)   

Lieve Tante Leintje van de Groôte Abeêle

Op mijn vrije woensdagmiddag van school fietste ik naar de Groôte Abeêle, wanneer ik zin had iets te beleven. Er was altijd wel wat te doen op het boerderijtje van tante Leintje en oôme Arjaan. Haar man en zoon Cassaan zag ik meestal niet, die werkten ergens op het land. De andere zonen Gommert, Piet en Dingeman waren allang het huis uit, waar ze woonden wist ik niet.

De familie de Visser-Joosse bewoonden een klein boerderijtje, waar ze leefden van wat het land en vee opbracht. Veel soeps was het daar niet. Een kleine kudde koeien, twee Zeeuwse knollen voor het werk, een fatsoenlijk paard voor het ringrijden. Een varken voor de slacht, een stel kippen voor de leg, een vet konijn dat de Kerst niet zou halen, en een manke hofhond die de wacht moest houden, maar al kwispelend je kwam begroeten.

De Hofhond	Boerderijtje van Leintje en Arjaan op d'n Abeele	Varken verwent zichzelf

Voor het huis stond de waterput, daaromheen lag een ordeloze groentetuin, waar tante Leintje voor zorgde. Voor de sier groeiden een paar bossen dahlia's en lupinen. De bakkeête was een rommelhok geworden. Brood werd daar sinds lang niet meer gebakken. Bovendien was daar ooit een vreselijk ongeluk gebeurd. Een kleinkind waar Leintje op moest passen, had ze zolang in de bakkeête gelegd, terwijl ze aan het werk was. Het kind is door de hitte gestoofd teruggevonden. Sindsdien wilde Leintje niets meer met dat ding te maken hebben.

Het leven van Tante Leintje speelde zich doorgaans af in en rond het huis. De deur stond altijd open, ongewenst bezoek kwam nooit, iedereen was welkom. Op een klamme warme zomerdag liep ik het huis binnen naar de woonkamer. Tot mijn grote schrik zag ik tante Leintje, zonder overmuts, languit op de plavuizenvloer doodstil liggen. Ik schrok me rot, rende het huis uit, stoof de stal binnen waar Cassaan bezig was met de koeien. "Oôme Cassaan, oôme Cassaan, kom is gauw, kom is gauw," haspelde ik buiten adem. "Tante Leintje is doôd, ze lig plat op de grond." Cassaan keek hier niet van op, "Oh, da val wel mee 'oor, die leij gewoon te slaepe, da doe ze wel is vaeker, die doe 's middag un dutje." Cassaan stelde me gerust. Wat vreemd, wat raar, wie gaat toch midden op de dag plat op de grond liggen slapen?
 

Bakkeête	De dames worden in de stal verwacht.	Wijs of leep varken?

Even later verscheen tante Leintje in de stal. "Bin jie zoô geschrokke' va' mien?" Verlegen antwoordde ik; "Ja, tante Leintje ik doch da' jie doôd was." Ze moest om mijn paniek hartelijk lachen. 'Kom maer is mee, dan krieg jie un kommetje thee va' mien." Schoon en proper is het nooit geweest bij tante Leintje. Dat gaf ook niet, ze was een hartelijk, royaal mens, altijd gul iets weg te geven, al was het maar een plaatje voor de poeziealbum. Maar de enkele keer wanneer ze naar de stad ging, of op bezoek bij haar zus, opoe Betje Klercq, dan zag ze eruit om door een ringetje te halen. Je kon je geen mooiere boerenvrouw voorstellen. Een klein pittig vrouwtje, fris, schoon, overdadig besprenkeld met Boldoot.

Het waterketeltje stond op het petroleumstelletje al te borrelen. Op een ander stelletje stond de koffiepot de halve dag warm te blijven. Tante Leintje zette thee in een theepot met een half oor, dat ze met rietwindsels van opa Klercq gerepareerd had. Er was wel meer kapot in huis, dat toch nog te gebruiken was. De theekoppen schonk ze tot de rand bijna vol. Uit een trommetje kreeg ik een droog Mariakaakje.
 

Dahlia's in volle bloei	De moestuin	Bont kleurige lupines

Overal zwermden dikke vette strontvliegen rond, die dan weer op de theepot landden, of daarna een rustpauze zochten op de rand van mijn theekop. Je kon ze keer op keer verjagen, waarna ze even zo snel terugkwamen. Brutaal, ja zelfs uitdagend trippelden ze over het schoteltje, wetende dat je ze daar geen mep kunt verkopen. Brommend vlogen die rotkrengen overal rond. Tante Leintje had er geen last van, die was dit ongemak allang gewend. De vliegen riskeerden vooral ook geen landing op de kleverige vliegenvangstrook, boven de tafel. Ze moeten hebben geweten van het noodlot dat hen daar te wachten stond. De vliegenmepper bracht ook geen dodelijk resultaat, voordat de mepper in aantocht was vloog de strontvlieg al verder. Tante Leintje verklaarde dat vliegen nu eenmaal bij een boerderij horen.

Grote verhalen vertelde tante Leintje nooit. Haar wereldje bleef beperkt tot wat in en om haar boerderijtje gebeurde. Alleen vanzelfsprekende zaken vulde haar dag, waar geen uitgebreid verhaal voor nodig is. Ze sprak daarom in nuttige taal zonder overbodige toelichting. Een leesboek was aan haar niet besteed, daar kon ze geen tijd voor vinden, jokte ze. Dat was niet echt waar. Ze was het lezen verleerd, liever was ze aan het werk.

Pot op petroleumstelletje	Als tante Leintje	Boerenkoffie of Koffie verkeerd

Cassaan was ondertussen binnengelopen; "k Eb wel trek in un kop koffie," stelde hij voor. "Uh, uh, je weet, waer 't staet, hé," tante Leintje verwees haar zoon resoluut naar de koffiepot, dat al die tijd stond te pruttelen. Bij tante Leintje moest je niet rekenen op veel service, je moest jezelf maar bedienen. Cassaan schonk voor zichzelf een kop koffie in, met een flinke scheut melk erbij. Maar uit het kopje dronk hij niet. Hij goot de koffie op het schoteltje, met veel geruis leste hij slurpend zijn dorst. Ik wist niet was ik zag. Zo onbeschaafd drink je toch geen koffie? Cassaan was niet anders gewend, ook al was de koffie nog zo bitter. Het is hier een heel ander leven dan bij ons thuis, bedacht ik me.
 

Een strontvlieg	Vliegenvanger	Bromvlieg

Ik vond tante Leintje een lief mens, wel een beetje direct in haar uitlatingen, maar dat vond ik juist zo leuk aan haar. Zonder veel te zeggen begrepen we elkaar. En dat was goed zo, ze ging haar eigen gang. Aan tafel zaten we allebei stil te wezen. Tante Leintje begon aan een haakwerkje en ik nam in me op wat ik eigenaardig vond.

In de betimmerde wand zag ik een bedstee, daar moeten Leintje en Arjaan slapen, stelde ik vast. Wat lijkt me dat leuk om daar te slapen, met de luiken dicht, waar 's morgensvroeg bij het wakker worden door het uitgezaagd hartje fris daglicht naar binnen valt. "k Gae nae bedde as 't doenker wor' en 'k stae op wanneer 't weer lich' wor'," had ze me eens verteld op haar plat Zeeuws.

Aan de wand hingen schilderijtjes en vergeelde foto's van paarden en koeien, het verraste me niet. De mooiste foto vond ik die van een bruine merrie met haar veulen. Ze keken zo aandoenlijk, het leek net moeder en kind, het aanblik ontroerde me. Op tafel lag een plakkerig plastic zeiltje, op de vensterbank blaadjes van de Boerenbond. Hoe kan het ook anders. Voor de rest van de tijd lurkte ik aan mijn kopje thee. We hadden elkaar niet veel te vertellen. 

Vlnr; Gommert-, Cassaan-, Dingeman-, en Piet de Visser

Het einde van haar leven heeft tante Leintje doorgebracht bij één van haar zonen. Bij de laatste foto, van haar gemaakt, is ze omringd door haar zonen. Vier oprecht boerenzonen met een plantje, bloemetje en fruitmand in de hand. Een mooiere herinnering is niet denkbaar.

© 2012 Albert Prins

01-08-2012 om 00:00 geschreven door albert65

Opa is geen dierenvriend

Wanneer opa in een driftige bui verkeerde, omdat het mandvlechten hem tegen zat, schrok ik daarvan. Normaal was hij altijd zo rustig en vriendelijk. Dit was ik niet van hem gewend. Opa begreep dat hij zich niet zo kon uitlaten, herstelde zijn goed humeur snel, nam mij bij de hand en zei; "Appie kom is mee, dan za'k joe is wâ laote zien." Samen gingen we in de tuin vlinders vangen. Allebei slopen we, met een jampotje in de hand achter een dartel vlindertje aan. Gemakkelijk lieten die beestjes zich niet vangen, net op tijd wisten ze de dans te ontspringen. Opa had daar meer ervaring in. "Kiek dâ doe je zoô." En jawel, hij had er weer een gevangen.

Door het glas keken we naar de mooie kleurige vleugeltjes. Ik verwonderde me over al die prachtige kleuren. "Opa, hoe komen toch al die kleuren op een vlinder?" Opa keek naar mijn potje waar een bruin vlindertje wanhopig door het glas probeerde te ontsnappen, wat natuurlijk niet lukte. "Oe die kleure op un vlindertje komme, vraog jie? Da wee'k ook nie' t' is noe eênmaal zoö. De natuur doe dâ, hé. Maor 'k wee' wel dâ as je un vlinder vastpak, de kleuren d'r afvalle. 't Is net poeier." 
 

Opa was uitgekeken op zijn vlindertje, lichtte voorzichtig het dekseltje van het potje, greep snel het spartelende koolwitje en trok haar vleugels af, waarna hij het naakte lijfje pardoes in een spinnenweb gooide. Vol sadistisch genoegen zat hij de gevolgen van zijn moorddadige actie te aanschouwen. "Appie, moe jie noe is kieke wâ noe gebeurt." 
 

Vanachter een plank kwam een grote zwarte spin te voorschijn, eerst aarzelend, daarna rende het in rap tempo op de hulpeloze prooi af. Het vleugelloze schepseltje had geen schijn van kans. Gevangen aan het kleverige spinrag was haar lot bezegeld. De spin wikkelde zijn prooi in een ommezien in een coccon en vertrok daarna. "Waarom doe 't ie dat?" vroeg ik nieuwsgierig aan opa. Want ik begreep niet waarom de spin niet meteen aan zijn maaltijd begon. "'t Is nog geén eetenstied," maakte opa mij wijs.

Ook met hooiwagenspinnen en slakken had opa geen goede bedoelingen. Voor de slakken legde hij een voetpad van zout aan. De route was voorspelbaar en als de slakken daarvan afweken, duwde hij ze met een stokje weer op het rechte pad. Het werd hun laatste gang. Zienderoog smolten ze weg in het zout, hun huisje onbewoond achterlatend. Nee, opa was niet echt een dierenvriend. 

De klimroos aan de muur was ook al niet veilig voor hem, in de tijd dat de bloei bijna voorbij was. Van de zwoele zoete rozengeur kon hij wel genieten, maar evenzeer schonk hij er groot genoegen in even aan de struik te schudden, waardoor alle losse rozenblaadjes in een kleurige regen naar beneden dwarrelden. Opa vond het prachtig, hij zag er poëzie in. Opoe zag alleen maar rommel.

Opa's stout gedrag kon nooit lang duren, het alziend oog van zijn vrouw maande hem weer tot de orde. De omzet mocht geen gevaar lopen.

© 2012 Albert Prins

INFORMATIE

Meer over Vlinders; http://nl.wikipedia.org/wiki/Vlinders Meer over Slakken; http://nl./wikipedia.org/wiki/Slakken Meer over Spinnen; http://nl.wikipedia.org/wiki/Spinnen_(dieren)

31-07-2012 om 00:00 geschreven door albert65

Kees Klercq Sigarenmagazijn deel 1

Kees Klercq was een begrip in Middelburg. Kort voor de oorlog, om percies te zijn in december 1939, was hij begonnen met een winkel in rookwaren en aanverwante artikelen. Kees had veel gevoel voor wervende reklame. Service en Impuls Sales zou je dat nu noemen, toen een handige manier om klanten te binden. Goedkoop filmrolletjes aanbieden, terwijl de klant vast wel een pakje sigaretten erbij kocht. Zijn gewicht raden was ook een leuke vondst, of gratis benzine tanken voor je aansteker, dat trok altijd klanten aan. Een vriendelijk gesprek en de naam van de klant kennen, het deed wonderen.

Kees heeft niet lang plezier gehad van zijn winkeltje in de Gravenstraat. Nog geen half jaar na de opening brak de oorlog uit. Het vreselijke bombardement op Middelburg, mei 1940, deed alles veranderen in puinhopen. Het oude intieme straatje met grote variateit aan zaakjes en werkplaatsen bestond plotseling niet meer. Vergezichten over vernielde straten gaven een triest aanzicht op het kale karkas van het eens zo fraaie Stadhuis. Het drama was kompleet nu zijn hele voorraad was verloren, en niet alleen dat. Ook persoonlijke bezittingen, memorablia, en brieven waren tot as verworden. Zijn vader Rinus, die in dezelfde straat ook een winkel had, overkwam hetzelfde hoewel dat huis nog hersteld kon worden. Foto's uit vroeger jaren zijn er daarom niet meer.

Gravenstraat vóór 1940	Middelburgse Courant 26 april 1940
Middelburgse Courant 26 april 1940	Gravenstraat ná bombardement mei 1940

Hoe kwam Kees toch op het idee in de Gravenstraat een winkel te beginnen? Had zijn opa Cornelis Klercq ook niet een zaakje in diezelfde straat gehad? De banketzaak Klercq was daar zeer gekend, maar bestond toen al niet meer. En zijn vader Rinus Klercq? De zelfstandige grutter op Gravenstraat I 194, (nr. 53).  Hoe zat dat nu eigenlijk? De familie is niet zo spraakzaam over hun verleden.

Kees heeft niet de winkel van zijn opa overgenomen, dat is zeker. Want zijn vader Rinus had de banketzaak, na het overlijden van zijn vader, overgenomen. Moeder Pietje Klercq-Bruijns kreeg een apart kamertje, tot ze naar het "rusthuis" op het Bolwerk ging. Kees moet zijn oog hebben laten van een pandje, waar na de oorlog Verburg zijn kaaswinkel is begonnen.
 
Kees was eigenlijk uit noodzaak winkelier geworden, omdat zijn gezondheid hem geregeld in de steek liet. Een dienstbetrekking zat er daarom niet in. Op een "blauwe maandag" heeft hij nog geprobeerd in Hardewijk carrière op te bouwen, wat niet lukte. Want enkele maanden daarna kwam hij op "hangende pootjes" terug in Middelburg. Samen met zijn vrouw Jo Wattez, die overigens ook uit het bakkersmilieu afkomstig was, lag het voor de hand ook een winkel te beginnen.

Zeeuwse Bode 03 september 1941	Zeeuwse Bode 08 oktober 1941

Na het bombardement ontstond grote misère. Huis weg, overal rokende puinhopen, de smeulende koffie bij De Gruyter bleef maandenlang nagloeien. Honderden mensen moesten een nieuw onderkomen zien te vinden. Kees en zijn ouders gingen tijdelijk inwonen bij familie op de Walensingel, zoals zoveel ontheemde Middelburgers dat toen moesten doen. 

Natuurlijk viel ook werkgelegenheid weg, doordat veel winkels, werkplaatsen en fabrieken verloren waren gegaan. Toch werd meteen aan de wederopbouw begonnen. Houten noodwinkels, in bijzonder fraaie architectuur, verrezen op de Dam, Houtkaai en Londense Kaai. Vroom en Dreesmann, De Duif en De Wiener openden opnieuw hun deuren. Bij bakker Papegaaij kon je weer tompouces kopen. Hoopvol perspectief op de toekomst gloorde, echter dat zou kort daarna veranderen.

De verkering van Kees en Jo Wattez kreeg bestendigheid in de verloving met daarop volgend de aankondiging van ondertrouw en huwelijk. Tussen de puinhopen door trok de bruiloftstoet richting Hofpleinkerk op 8 oktober 1941. In Deo Volente, als de onvoorzienigheid werd aangekondigd. Gods wil kan soms ongewis zijn.

Middelburgse Courant 16 oktober 1941	Noodwinkel Dam 26
Zeeuwse Bode 06 juni 1941	Zeeuwse Bode 25 november 1941

Kees kon ook niets anders doen dan een tijdelijk adres voor zijn noodwinkel zoeken. Het werd Dam nr. 26. Een beetje deftig winkelieren zou je kunnen zeggen, tussen al die statige patriciërshuizen aan het Damdok, waar voorname families hun historie hebben achtergelaten. Het was maar voor korte duur. Kees was op zoek naar een definitief adres. Dat bleek al snel de Brakstraat te zijn, niet ver van de Dam, echter wel buiten het winkelcentrum. Dan moet je aandacht zien te trekken. Alles wat geld opleverde werd opgepakt. In navolging van zijn oom Theeuwes Klercq van de Vlasmarkt, begon Kees ook een rijwielstalling. Voor 20ct kon je je fiets bij hem stallen.
 

Zeeuwse Bode 07 september 1942	Zeeuwse Bode 12 september 1942

Nog geen jaar na het huwelijk van Kees en Jo werd een zoontje geboren. Hij werd genoemd naar zijn opa Catharinus Klercq. De blijdschap van de geboorte van hun eerste kindje werd snel overschaduwd door grote zorgen. Rinusje bleek niet zo gezond te zijn als wel was verwacht. Na een smartelijk lijden is hun eerste kindje na 3 maanden overleden. Lag het aan de gebrekkige gezondheidszorg in de eerste jaren van de oorlog? Was er tekort aan prodate medicijnen? De artsen konden het jonge kind niet redden, kennis van bijzondere ziekten ontbrak. In de oorlog zijn veel kinderen jong overleden.

Zeeuwse Bode 26 juli 1943	Zeeuwse Bode 08 juli 1943

Na 8 maanden worden Kees en Jo opnieuw verblijd met de komst van weer een zoontje. Ook hij zal de naam van zijn opa dragen, waarschijnlijk ook wel ter gedachtenis van zijn eerder broertje, als mag worden aangenomen. Deze zoon groeit als enigst kind voorspoedig op. Net als veel andere kinderen in de oorlog kent Rinus weinig weelde.

De oorlog duurt al 3 jaar, met gevolg dat aan van alles tekort ontstaat. Levensmiddelen gaan op de bon, rookwaren ook. Men verkoopt al wat geld kan opleveren. In alle kranten verschijnen "Te Koop" advertenties. 60 boeken voor fl. 50,--, wat best wel duur is. Die je, nota bene, ook nog in Breskens moet ophalen. Kees biedt een Prima Werktrap aan voor fl. 7,50, dat bijna de nieuwprijs is. Louwerse in Souburg wil wel van Goesche poppen worden verlost voor fl. 35,--, dan moeten daar wel 15 punten aan rantsoenbonnen worden bijgeleverd. Door de grote schaarste aan al het denkbare zijn de prijzen hoog. Zo probeert iedereen de schrale oorlogsjaren door te komen. 

Zeeuwse Bode 05 november 1943	Zeeuwse Bode 08 maart 1943

De winkel van Kees raakt leger en leger naarmate de oorlogsjaren verlopen. Sigaretten, sigaren en shag verkopen niet gemakkelijk op de bon. De ratsoenering bepaald hoeveel iedereen mag kopen. Dat werkt uiteraard corruptie in de hand. Imitatie tabak en zwarte handel verpesten de markt. Maar Kees zou geen Klercq zijn om ook slechte tijden door te komen.

In deze barre tijd helpt de familie elkaar. Tante Leintje van de Groote Abeele, de zus van opoe Betje Klercq, bezat een boerderijtje. Als een geitje of bokje werd geslacht, gingen delen van het vlees naar de familie. Opa Theeuwes Klercq bracht eitjes rond, zijn kippen waren zo produktief dat wat kon worden afgestaan. Een pluk tabak voor zijn pijp was een welkome ruil.

Theeuwes maakte in de oorlog nog steeds manden voor de boeren. De betaling ging half-om-half. Een deel in geld, het andere deel in spek, graan, boter of kaas. Er werd zelfs betaald met garnalen. Die waren er in overvloed, omdat doorvoer naar de rest van het land niet mogelijk was. Opoe Betje maakte daar garnalengehakt van, ook in die tijd een ongekende luxe, terwijl in Holland mensen op straat stierven in de Hongerwinter. 

Na de oorlog raakte de winkel van Kees Klercq weer goed gevuld. Hij ging er prat op dat hij de enige winkelier in Middelburg was, die van zijn slaapkamer een winkel had gemaakt. Moderniteiten heeft hij nooit afgewezen. In 1956 meldt hij trots in een advertentie over een telefoonverbinding te beschikken. Je kunt nu ook telefonisch bestellingen doorgeven. 

Al eerder liet Kees, als één van de eerste in Middelburg, een sigarettenautomaat aan de gevel installeren. Zo kon je ook op zondag bij hem terecht voor een rokertje. De ouderlingen van de Gereformeerde kerk zien de moderne ontwikkeling als bedenkelijke ontduiking van de Heilige Zondagsrust. Kees probeert de ouderlingen gerust te stellen, hij beweert dat dit een service is voor ongelovigen, en voegt eraan toe 's zondags nooit bij te vullen. Tegen deze logica hadden de mannenbroeders geen verweer.

© 2012 Albert Prins

27-07-2012 om 00:00 geschreven door albert65

Kees Klercq Sigarenmagazijn Deel 2

Ome Kees Klercq, die bij geboorte gewoon Cornelis heette, was de enige zoon van Rinus Klercq en Bets Klercq-Simonse. Rinus Klercq was mijn eigenlijke oom, maar omdat het ingewikkeld was uit leggen welke nichten en neven van mijn moeder geen ooms en tantes waren, maar daar wel oud genoeg voor waren, bleef ik hardnekkig "Oom en Tante" zeggen wanneer de familie op een feestavond bijeen was. Het was wel zo veilig de fatsoensgebruiken bij begroetingen in acht te nemen. Vrijpostigheid van een jonge jongen werd niet zo op prijs gesteld. Dus bleef Kees Klercq voor mij "Ome Kees."

Zeeuwse Bode 25 november 1949	Zeeuwse Bode 19 februari 1946	Zeeuwse Bode 25 november 1952

En dat was wel goed zo, want "Ome Kees" kon donker kijken vanachter zijn zware bril. Ook al genoeg reden wat afstand te houden. Bijna dagelijks kwam ik langs zijn winkel gefietst, die nooit aan mijn aandacht kon ontgaan, want een dependance van de Ambachtschool was gelegen in de Singelstraat. Of ik ooit zijn winkel van binnen heb gezien? Nee nooit!! Tenminste, ik kan me geen moment herinneren een stap over de verboden drempel te hebben gezet. Te jong om een rokertje te kopen. "Ome Kees" zou mij zwaar onderzoekend hebben aangekeken, zo niet doorgrond of mijn boodschap wel in orde zou zijn. Mijn vader kocht zijn eigen shag. 

Zeeuwse Bode 09 maart 1951	Zeeuws Dagblad 06 juni 1949	Zeeuwse Bode 04 augustus 1950

Kees kwam uit een gezin van 5 kinderen. Vier meisjes en één jongen, in een tijd dat de besmettelijke ziekte TBC stevig narigheid verspreidde. Ook het gezin van Rinus en Bets werd bezocht, evenals bij de broer van Rinus; Cornelis en Berber, die vijf van hun zes kinderen verloren aan TBC. Het eerste kind van Rinus en Bets, Pieternella moet in 1916 op de rand van leven en dood hebben verkeerd. Want op 31 april 1916 verschijnt een opmerkelijke dankbetuiging in de krant;

"Ondergeteekenden brengen bij deze hunnen hartelijken dank aan allen, die behulpzaam zijn geweest bij de redding van hun kind op 30 april, inzonderheid aan den Wel.Ed.Heer Dr. Hoorweg enz."

W.G.; C. Klercq en Echtgenoote, Gravenstraat, Middelburg.

Zeeuws Dagblad 10 oktober 1951	Zeeuwse Bode 27 november 1951	Zeeuws Dagblad 24 juni 1954

Cornelia, de jongere zuster van Kees, die in de familie bekend was als Keetje, wordt ook getroffen door TBC. Na een lange lijdensweg, wat deze ziekte met zich meebrengt, overlijd Keetje op maandag 11 juni 1934 een week voor haar verjaardag. Ze is nog maar 21 jaar, bijna 22. Haar moeder blijft, door verdriet getekend, jarenlang in rouw gekleed.

De besmetting raakt ook Kees, maar hij geneest na lange behandeling. Toch zou hij de rest van zijn leven hinder ondervinden. Zijn gezondheid is bij tijd en wijle gebrekkig. In zijn jeugd is Kees korte tijd leerling-bakker bij Brouwer op de Lange Viele. Hier doet zich het merkwaardige voorval voor, dat weer een Klercq bakker wil te worden. Want ook zijn opa Cornelis Klercq was banket-bakker, die de zaak van Brouwer op de Pottemarkt had overgenomen. Het moet dankzij relaties binnen de familie zijn geweest, dat Kees in de leer kon gaan bij een collega-bakker.
 

Zeeuwse Bode 30 november 1957	Zeeuwse Bode 11 december 1956	Zeeuwse Bode 28 juni 1950

Middelburg en haar verenigingsleven, het is een apart hoofdstuk over sociale verhoudingen, waar standsverschillen veilig kader vonden, en nog steeds vinden, voor hun levenbeschouwelijke opvattingen. Er aan deelnemen betekende geborgenheid, saamhorigheid en leerzame overdenkingen. Ook alle families Klercq waren bij traditie lid van vele verenigingen.

De meisjes hoorden lid te zijn van de meisjesvereniging "Nunia." De jongens waren lid van de Christelijke Jongemannen Vereniging. Klercq-en met een zelfstandig beroep kozen voor "Patrimonium" of de "Kappersbond." Barbier Cornelis Klercq was jarenlang secretaris van de Middelburgse Kappersvereniging. De dames Klercq hielden wekelijks bijeenkomst met gebed, declamatie en nuttig handwerk bij de Geref. Vrouwenbond; "Rondom Gods Woord." Nooit is een vergeefs beroep gedaan, als collectant, door weer en wind, huis aan huis, deur aan deur voor een goed doel geld op te halen. Maatschappelijke betrokkenheid is als vanzelfsprekend bij Klercq-en.

Zeeuws Dagblad 14 december 1956	Vernieuwde winkel naar laatste moderniteiten

Het mag niet onvermeld blijven, dat ook Jo Wattez haar rol in het kerkelijk- en verenigingsleven serieus opvatte. In 1958 tot presidente gekozen, gaf ze leiding aan bijeenkomsten. De afzonderlijke Geref. Mannen- en Vrouwen verenigingen kwamen jaarlijks gezamelijk bijeen voor een gezellige avond in het Geref. Verenigingsgebouw. Na gebed en inleiding was altijd een thema ter lering door een spreker; onderwerpen als; "Wij en onze kinderen, Waarom Gereformeerd? of Rome en de Reformatie," gaven aanleiding tot stellige discussies.

Een vrolijke noot mocht natuurlijk niet ontbreken, dus verschenen enkele dames op het podium die een historisch persoon voorstelden. Wie de juiste naam kon raden kreeg een prijsje; meestal een pak koffie, of een doos bonbons van industriële kwaliteit. Nog was de avond niet ten einde, voordat een komisch schetsje was opgevoerd door vijf dames en heren, al improviserend op een thema. Ook hier konden de deelnemers rekenen op een beloning; de heren een doos sigaren, van Klercq natuurlijk, en de dames een flesje Boldoot. De presidente besloot deze stichtelijke avond met dankzegging. Het was weer mooi geweest.

Winkel Singelstraat 48, Jo en Kees voor het laatst poserend	Gerenoveerd pand Brakstraat-Singelstraat 2012

De winkel van Kees Klercq bestaat al lang niet meer. Het hoekpand Brakstraat 45-Singelstraat 48 is een tijdlang in gebruik geweest als kunstenaarsatelier, daarna verbouwd tot kantoor voor de OVM Univé verzekeringen. De ingang van de winkel is verdwenen en de gevel aan Singelstraatzijde is teruggebracht naar de oorspronkelijke indeling. (Zie straatzijde met reklamebord)

Op 27 maart 1976 sloot Kees Klercq na 36 jaar definitief de deur van zijn sigarenmagazijn.

© 2012 Albert Prins

26-07-2012 om 00:00 geschreven door albert65

Familiefoto Klercq Middelburg 30 juni 1939

Ter gelegenheid van 50ste verjaardag Betje Klercq-Joosse

Boven vlnr; Theeuwes Klercq - Rinus Klercq - Cornelis Klercq Onder vlnr. Betje Klercq-Joosse - Bets Klercq-Simonse - Berber Klercq-Visser

© 2012 Albert Prins

24-07-2012 om 00:00 geschreven door albert65

Een tragisch ongeval

Het gezin van Louw Joosse en Leuntje Lampers heeft de bittere smaak van tragiek lijdzaam als de wil van God ervaren. Althans Ome Louw, de oudste broer van opoe Betje Klercq-Joosse, stond bekend als het meest overtuigend en diepgelovig lid van de familie. Niet alleen nam hij zijn positie als oudste broer hoogst serieus, iedere broer en zus diende zijn adviezen volgzaam aan te nemen, met zijn aanstelling tot voorzanger in de Gereformeerde kerk stelde hij niemand teleur, niet in het minst zichzelf. Met roodkoperen stem leidde hij de eerste zinnen van een psalm in. De schriftlezing droeg hij voor met luide gedragen stem, de boodschap drong dwingend door tot de achterste banken in de kerk. Geloof in God dien je ernstig te nemen was zijn devies.

Goesche Courant 27 september 1932	Rijwielbrancard

Maar toen op 27 september 1932 tegen de middag het noodlottig bericht aan de deur werd gemeld, dat zijn zoon Pieter verongelukt was tijdens zijn werk aan het Abdij, riep Louw in grote vertwijfeling God aan. In alle spoed toog hij met vrouw per fiets naar het Gasthuis. De omstandigheid waarin hij zijn geliefde zoon aantrof was erbarmelijk. Bijna onherkenbaar in verband gezwachteld lag Pieter kreunend van pijn te huilen, om telkens weer weg te vallen in zwijm. Louw en Leu knielden biddend neer in de stellig hoop dat God hun kind zou redden. Het mocht niet baten, de verwondingen waren zo ernstig dat de arme Pieter diezelfde avond overleed.

Goesche Courant 29 september 1932	Goesche Courant 29 september 1932

Nog maar kort van school werkte Pieter als jongste loodgietersknecht bij Laroes op de Balans. Dapper was hij, toch geplaagd door lichte hoogtevrees, de stellage opgeklommen bij de Burgpoort van het Abdij. De dakkapellen en leien moesten gerepareerd worden. Het lood voor de afwatering was versleten. Zijn leermeester Adrie de Wijze zou hem nieuwe dingen in praktijk bijbrengen, dat vond Pieter wel interessant. Bovendien, een klus aan het Abdij dat was wel bijzonder. Als je daar voor gevraagd werd was dat goed voor je reputatie.

Abdij Korte Burg - Plaats van ongeval (Bij witte bestelauto)	Burgpoort Abdij (Zijde Abdijplein)

In een fractie van een ogenblik, Pieter moet er zelf niet op bedacht zijn geweest, gleed hij uit op het gladde leien dak. Zijn hand greep houvast mis. Het noodlot sloeg toe. Zijn leermeester was buiten bereik, hij kon zijn reddende hand niet uitsteken. Met een doffe klap viel Pieter op de ongenadige basalt kaseien voor de Burgpoort aan de Korte Burg. Pieter werd door toegesnelde buren op een paar planken gelegd en in allerijl overgebracht naar de werkplaats van Laroes, niet ver van de plaats van ongeval. De dokter van de Korte Burg kon niets anders konstateren dan dat de toestand van Pieter zeer ernstig was.

Ruim twee maand later volgde opnieuw een tragisch ongeval, dat de stad in beroering bracht. Op 1 december 1932 werkte Adrie de Wijze aan het dak van de Oostkerk. Zijn kameraad A. Zigtman werkte binnen aan de koepel, hij hoorde een rauwe gil, rende naar buiten en vond Adrie met verbrijzeld hoofd op de granieten traptreden bij de ingang van de kerk. Al het leven was uit de man geweken. Het krantenbericht meldt dat de 25-jarige loodgieter op een hoogte van 25 meter moet zijn uitgegleden van het gladde leien koepeldak, Dat in dit jaargetijde verradelijk kan zijn, vanwege vorst en regen. Adrie is een gehuwd vader van een zeer jong kindje. Nu is ook Adrie de Wijze slachtoffer geworden van het gevaarlijke beroep, evenals zijn jongere knecht enkele weken geleden. (zie bijlagen)

Abdijplein links Burgpoort ( De SQOM-poort) anno ca. 1900 ( Rechts de Balanspoort)

Geschiedenis van het Abdij.

De orde van Norbertijnen, ofwel Premonstatenzers danwel Witheren geheten, was afkomstig van de Sint Michaelsabdij in Antwerpen, zij vestigden zich in 1127 in Middelburg. Aanvankelijk in een kanunikkenwoning met kapel, gelegen binnen de veilige omwalling van de voormalige Karolingische burcht. Vanaf 1150 ontstaat een klooster in de Schelde-gothiek, dat in de 14de eeuw het centrale deel van het abdij gaat vormen, om rond 1550 uitgebouwd te worden tot de huidige omvang. Waar ook de bijna 90 meter hoge Abdijtoren, "De Lange Jan," deel van uitmaakt. Dominant markeert deze toren de skyline van Middelburg.

In 1561 wordt de Abt Nicolaas de Castro, die eigenlijk gewoon Klaas van der Burch heette, tot bisschop gewijd van Middelburg. Deze bisschop stond onder direkt gezag van de paus in Rome. Hij was de eerste en tegelijk de laatste bisschop, want na het tweejarig beleg van Middelburg (1572-1574) kwam de stad in handen van Willem van Oranje, door de onafhankelijkheidsstrijd met de Spanjaarden. Tegen de  belofte in van Willem van Oranje moesten de Norbertijnen het Abdij terstond verlaten, zogezegd alles achterlatend met niets anders dan hun habijt.

Muntpoort naar Pandhof en Lange Jan	Toolse Poort met Abtwoning

Alle gebouwen vervielen aan het Bestuur van het Gewest Zeeland. De Abdij werd het bestuurscentrum voor de Staten van Zeeland, Zetel van de Admiraliteit, de Munt van Zeeland en Gerechtshoven. Vergaderzalen en kantoren voor ambtenaren werden ingericht, maar ook heel ordinair stallen voor paarden, smederijen en een kanonnengieterij. De kerken werden toegewezen aan de Protestanten, tot op de dag van vandaag. Het enige wat rest is dat de Nieuwe Kerk ook bekend staat als St. Nicolaas basiliek.

In 1592, kort na de overname van de  Abdij door de wereldlijke macht, werd besloten een extra toegang tot het Abdijplein te maken, die nu bekend staat als de Burgpoort. De poort werd voorzien van een cartouche met de opschrift SPQM, wat betekent; Senatus Populus Que Medioburgensis. (Raad en Volk van Middelburg) Doordat de Q vanwege slijtage onduidelijker werd, gingen de Middelburgers deze poort de "Spompoort" noemen. Bij de laatste restauratie is de omlijsting aangebracht aan de doorgang tussen kloostergang en binnenplaats van de Koorkerk. Historisch gezien een ongelukkige beslissing.

Verschillende malen is de Abdij door rampen geteisterd. In 1492 ging door brand niet alleen veel gebouwen verloren, ook de bibliotheek werd getroffen. Kostbare bezittingen en onvervangbare geschriften gingen in vlammen op, waardoor de vroegste geschiedenis voor altijd verborgen zal blijven. Niet alleen rampen troffen het Abdij, ook sluipend verval, ondoordachte verbouwingen en afbraak, zelfs restauratie vervalsingen zijn oorzaak van verminkingen. De allergrootste ramp vond plaats op 17 mei 1940, toen het Abdij getroffen werd door een regen van brandbommen tijdens het bombardement op Middelburg door de Nazi-Duitsers. Slechts twee gebouwen bleven min of meer gespaard, van alle andere gebouwen restte niets meer dan carcassen en puinhopen. Het heeft ruim twintig jaar geduurd eer het mooiste en grootste kloostercomplex van Nederland was hersteld. Spijtig genoeg is het noordelijk deel niet historisch herbouwd.

Pandhof van het Abdij	Pandhof met waterput en kruidentuin

History Abbey of Middelburg

The Abbey of Middelburg (Our Lady Abbey) a former abbey in Middelburg, today serving governamental offices to the Province of Zeeland, Zeeuws Museum and partly housing The Roosevelt University as well. This abbeycomplex, more or less circular build with about nine observation towers is located in the middle of the city. The Abbey Square utilise in summer and autumn several festivals. As landmark "De Lange Jan" (Long John) a 90 meters tall tower dominating guardiantly the city skyline.

In 1127 established the Premonstatensian Monks, from Saint Michael's Abbey in Antwerp, their first settlement within the Karolingish Citadel. From 1150 this first settlement was build out, in Scheldt Gothic style, to a large monastry, including abbothouse, dwellings, warehouses, gardens, ambulatorium, refter, chapels and three churches. The first Abbot was Nicolas de Castro, who's real name actually Nicolaas van der Burch was. He would be the first and last abbot. Because in 1574 there came an end to the monastry life after a two-years siege of Middelburg (1572-1574) by troops of William of Orange surrendering the pro-Spanish Catholic city. Despite assurances from William of Orange that monks no harm would be done, they were forced to leave Middelburg at instand in frock only, leaving all their belongings and treasures behind.

Kruisgang - Ambulatorium of Claustrum (Rondom Pandhof)	Kruisgang - Ambulatorium of Claustrum

The Abbey became the provincial administrative center of Zeeland. Initially it was the seat of the States of Zeeland and Committed Councils with related bodies such as the Admirality of Zeeland, Currency and Courts. All churches were give to the Protestants, up until today. Only the Nieuwe Kerk reminds to the former Saint Nicolas Basilica.

Several times in history the Abbey was heavely damaged by disasters. In 1492 a number of buildings were lost by fire, also the library was fallen as a prey to fire, all valuable books, pieces of art, and more were lost for ever. The most early history can not be unveiled anymore. Beside disasters the Abbey has suffered mutilations by state of dilapidation, inconsiderate rebuildings, demolition and historical falsely renovations. The most great disaster was the bombing of Middelburg on 17th of May 1940 by Nazi-German troops. Only two buildings remained, all the rest of the Abbey was changed into ruines. After restauration of about twenty years, the Abbey is one of Holland's most large and magnifisant Abbey again. The northern part is not rebuild in historical tradition, unfortunately.

Voormalig Norbertijnenklooster van Middelburg met Abdijplein

© 2012 Albert Prins

Information

History Abbey of Middelburg http://nl.wikipedia.org/wiki/Abdij_van_Middelburg Photo's of Abbey; See External link at Wikimedia Orde van Norbertijnen; http://nl.wikipedia.org/wiki/Premonstratenzers Orde van Norbertijen in Nederland; http://abdijvanberne.nl Text partly from; De Abdij Middelburg; Fanoy Books ISBN 90.70.174.375

Bijlagen:
1-Ongeval A. de Wijze zee-1932-12-02_006[1].jpg (71.2 KB)   
10-oostkerk_01260.jpg (128.9 KB)   
2-mco-1932-12-02-002[1].jpg (59.7 KB)   
3-mco-1932-12-02-002[1c].jpg (40.4 KB)   
4-mco-1932-12-02-002[1d].jpg (50.6 KB)   
5-mco-1932-12-02-003[1a].jpg (40.2 KB)   
6-mco-1932-12-02-003[5c].jpg (33.8 KB)   
7-mco-1932-12-02-003[5b].jpg (55.4 KB)   
8-mco-1932-12-02-003[5a].jpg (33.5 KB)   
9-zee-1932-12-07_002[1].jpg (138.3 KB)   
Abdij 1100-1550.JPG (80.8 KB)   
Boekje Abdij.JPG (270.6 KB)   

The making of Art Basketry, Vol 1 Introduction

Allthough basketry is known as one of the oldest professions of mankind, today still vivid for household utillities or trendy decoration items for a short time of satisfaction, a large number of artists around the world has discovered the possibilities of making basketry as a way of art in a wide variety in form and design.

Unkown artist	Delos Webber	Dennis Lowe

Especially in the United States of America has found this art wide acceptation. All over the country, galleries grant to artists time and space to expose their remarkeble designs. One of the most wellknown is BrownGrotta in Wilton Con. Several of mentioned artists are to find in the perminent collection of this gallery.

Sophie Munns	Valerie Pragnell

Beside traditional technics, artists find an enourmous scala of raw materials at their disposal. Not the usual willow branches only, also, rattan, bamboo, hemprope, paper, plastic wire, leather, cloth, woodstrips, bark, fabrics, shells and a lot more elements to express creative ideas. All direct from nature or remains for second hand live. Therefor this art is most sustainable.

Carnaval More	Emily Dvorin

Alhoewel mandenmaken één van de oudste beroepen van de mensheid is, wordt vlechtwerk nog steeds gebruikt voor verschillende huishoudelijke doeleinden, of trendy decoraties dat meestal een kort leven is gegund door de snel veranderende mode. Niettemin heeft een groot aantal kunstenaars van "all over the world" de mogelijkheden ontdekt van vlechttechnieken waar veel vormen van kunst aan ontleend kunnen worden.

Joyce Hicks	Cordula Kehrer (On sale at Coran)

Vooral in de Verenigde Staten van America heeft deze kunstvorm een brede acceptatie gevonden. Veel galleries bieden kunstenaars de gelegenheid tot exposeren. Naast grote concurrentie is het aanbod opmerkelijk gevarieerd en vooral bijzonder in expressie. Het is dan ook een volwassen kunst waar soms hoge prijzen voor wordt betaald. Eén van de bekendste galleries in Browngrotta in Wilton Con. Verschillende getoonde kunstenaars behoren tot de vaste collectie van deze gallerie.

Donna Sakamoto Crispin (Ikkanbaru)	Unkown artist	Mary Giles

Naast de traditionale technieken, kan de kunstenaar putten uit een breed scala aan materialen. Niet alleen de gebruikelijke wilgentakken zijn bruikbaar, ook rotan, bamboe, henneptouw, papier, plasticdraad, leer, linnen, houtstrips, schors, katoen, schelpen en een hele range aan materialen zijn middelen voor creatieve expressie. Alles direct uit de natuur of overblijfsels voor een tweede leven. Daarmee is deze kunst zeer duurzaam.

Selection of Vessels in Art Basketry

© 2012 Albert Prins

Information

Visit site of Browngrotta  http://www.browngrotta.com

07-07-2012 om 00:00 geschreven door albert65

The making of Art Basketry; Vol 2 Sculptures
Text in progress

Leandra Sprangel (Whorl)	Studio Jerwood (Diving upon the table)	Doris Messick (Willow Ball)

Bev Nagy (Three without Title)	Mona Hatoum (Wild willow)	Lizzie Farey (Hurt Tower)

 

Sopheap (Compound)	Rirkit Tiravanija (Ne Travaillez Jamais)

Yamagushi Ryuun (Double Shells)	Honma Kazuaki (What about)	Sugiura Noriyoshi (Sailing)

Ferne Jacobe (Flight)	Peggy Wyman (Flyin'Off the Handle)

Jean-Paul Gautier (Pain collection)	Jean-Paul Gautier (Mannequin)	Jean-Paul Gautier (Tout Pain)

Ron Mueck (Woman with Sticks)

© Albert Prins

06-07-2012 om 00:00 geschreven door albert65

The making of Art Basketry, Vol 3; Antique Japan

Text in progress

© 2012 Albert Prins

Information

Japanese Antique and Arts; http://www.orientaltreasurebox.com Modern and Antique Japanese Arts; http://mexicowoods.com Modern Japan; http://www.nihon-ichiban.com Veilinghuis De Zwaan Amsterdam; http://www.dezwaan.nl

05-07-2012 om 00:00 geschreven door albert65

The making of Art Basketry; Vol 4 Contemporary Japan
text in progress

Shigeo Kawashima	Shigeo Kawashima	Shigeo Kawashima

Korakot Aromdee	Korakot Aromdee	Korakot Aromdee

Shigeo Taioka	Cal Hashimoto
Jozan Suhita	Tanio Kashigeo

Honmahideaki Shoreii	Abe Kiraku Motoshi	Kosuge Kogetsu

K. Nagakura	Nagae Shigekazu	Takkesonosai Higashi

© 2012 Albert Prins

04-07-2012 om 00:00 geschreven door albert65

Zeeuwse recepten van Tante Ad; Zoute vis mee peetjes (Zoute vis met worteltjes)

09-05-2012 om 17:30 geschreven door albert65

Zeeuwse recepten van Tante Ad; Zeêuwse Spikelaos ( Zeeuwse Speculaas)

09-05-2012 om 17:22 geschreven door albert65