De kinderen van de dominee
Overschie, zoals we het nu kennen is onvergelijkbaar met het kleine dromerige plaatsje in 1868. Schilderachtig gelegen aan de Schie, het water dat een belangrijke verbindingsroute betekende voor de vier overslagplaatsen Delfshaven, Delft, Rotterdam aan de Rotte, en Schiedam. Van die oude geschiedenis is niet veel meer terug te vinden. Het plaatsje is opgeslokt door het expansieve Rotterdam, een brede autosnelweg snijdt nu het hart van Overschie dwars doormidden.
Overschie geschilderd door Jacobus van Gorkom in 1838 (1827-1880), zo zal Johannes Anthonie Klercq het ook hebben gezien
Johannes Anthonie Klercq zal dat anders hebben ervaren. Aangeslagen, diep bedroefd na het overlijden van zijn eerste vrouw Maria Donk, met wie hij slechts 11 maanden het huwelijksgeluk heeft mogen proeven. Daarnaast nog erger getroffen door het overlijden van zijn eerste kindje, zijn twee weken oude zoontje moest hij gelijk met zijn vrouw begraven, is zijn hart gesloten voor romantische toenadering. De vrome man laat zijn pad leiden door de Heer. Die Heer wilde de ledige plaats aan zijne zijde spoedig minnelijk vervullen, zoals Johannes dat eens in een zelden openhartig moment ooit heeft laten weten aan een ouderling in zijn kerk.
Overschie ongeveer 175 jaar later
Het is Johannes dan wel toegestaan een stichtelijk woord te onderwijzen, zijn vurige begeerte om toegelaten te worden tot de ambtelijke dienst, dat pad heeft hij nog niet volledig afgelegd. Zijn studie, na inschrijving op 5 juni 1867 als student in de Heilige Geloofsgeleerdheid, bij de hoogbegaafde en geliefde prediker ds. W. Smit in 's Gravenhage werpen vruchten af. Na examen op 12 juni 1869 wordt Johannes Anthonie opgenomen "In de rolle en orde der Dienaren des Goddelijken Woords en toegelaten tot de heilige bediening." De plechtige bevestiging om de titel van dominee te mogen voeren.
Nog gedurende zijn studententijd ontmoet Johannes Anthonie een jonge vrouw die zijn hart wel weet open te stellen voor een nieuwe toekomst. Maayke van der Dusse kent het verlies en het grote verdriet om jong gestorven kinderen. Twee zusjes vóór haar geboorte, die ook de naam Maaijke kregen, leefden amper 4 maanden. Een broertje leefde maar 7 maanden. Bij Johannes herkende ze hetzelfde verdriet dat haar vader Jacobus van der Dusse en moeder Ingtje Anthonia van de Veer ook moesten dragen.
De genegenheid tussen Johannes en Maayke kreeg daardoor een bestendige basis van liefde voor elkaar. Een allergelukkigst huwelijk vloeide hieruit voort, dat vele jaren het leven vult van onze dominee, en hij weet zich in al die jaren ook gesteund en met hulp verzekerd te zijn van zijn vrouw, bij alle aanvaardingen van beroepen naar andere kerkgemeenten elders in het land. Zijn eerste staanplaats zal Bruinisse worden, Zeeuw van geboorte is hij snel ingeburgerd, bij de kleine gesloten gemeenschap van vissers en landbouwers.
De haven van Bruinisse, zoals het er nu modern bij ligt.
In Bruinisse worden de eerste kinderen uit het huwelijk van Johannes en Maayke geboren. Vol van trots laten de ouders in de Middelburgsche Courant, op 26 november 1869, het bericht afdrukken; Gisteren, Zondag 21 November, beviel voorspoedig van eene welgeschapenen Dochter, M. Klercq, geboren d.v. Dusse. Bruinisse, J.A. Klercq, Predikant. Wilhelmina Cornelia Klercq zal later verhuizen naar Baarn.
Jacobus Klercq volgt zijn zusje Wilhelmina op, maar keert niet naar Zeeland terug. Amsterdam wordt zijn woonplaats, in 1904 trouwt Jacobus met Cornelia van Pommeren. Vijf kinderen worden geboren, waarvan één zoon tijdens de Tweede Wereldoorlog op zee blijft, hij was machinist op een koopvaardijschip. Op een herdenkingsmonument in Amstelveen staat zijn naam gebeiteld. Vader Jacobus is na enkele administratieve beroepen, pedel geworden aan de Vrije Universtiteit van Amsterdam. Ondertussen is hij met zijn vrouw Cornelia verhuisd naar Nieuwer Amstel, waar hij op 68 jarige leeftijd overlijd.
Het derde kind, Johannis Cornelis wordt genoemd naar het eerste, overleden kind van Johannes Anthonie, ook verwijst zijn naam naar zijn opa. Het onafwendbaar lot slaat weer toe, Johannis Cornelis overlijd ook veel te jong, na 7 maanden moeten vader en moeder het kind afstaan aan de genade van de dood.
Na het overlijden van deze Johannis, wordt Johanna Cornelia Klercq geboren. Ze blijkt een sterke band te hebben met haar zuster Wilhelmina Cornelia, want ze gaat haar zuster achterna in Baarn. Pieter Klercq ziet ook het eerste levenslicht in Bruinisse. Met de vele verhuizingen van het gezin, blijft hij in Hilversum achter.
Luchtfoto van Tholen, de oude kern en vestingsvorm is duidelijk herkenbaar (foto Frank Bogers)
In Tholen staat Johannes Anthonie niet lang op de kansel, wat daar de oorzaak van is ligt opgeborgen in archieven. De reden zal eerdaags bekend worden, wanneer de stukken worden geopend. Ook in deze kleine stille plaats, waar geen schokkende gebeurtenissen plaatsvinden, wordt het gezin uitgebreid met een kind. Op dinsdag 23 november 1875 laat Sara Wilhelmina Klercq van zich horen. Het meisje komt voorspoedig ter wereld, zo laten de ouders blijmoedig weten in een annonce van het Zuid Hollandsch Dagblad.
Het Marktplein van Tholen
Na het korte verblijf in Tholen verhuist de familie met vijf kinderen naar Zuid-Beyerland. Nog geen anderhalf jaar later ontvangen Maayke en Johannes Anthonie, op 21 februari 1877 Cornelis Jacobus Klercq vreugdevol in hun armen. Cornelis Jacobus verhuisd verder mee met het gezin. Hij blijkt een studiebol te zijn, die zijn ambitie vindt in het notariaat. In Hilversum werkt hij vele jaren trouw als candidaat-notaris, tot hij een aanstelling als notaris weet te verwerven in Renkum, waar bij ongehuwd overlijd. Ook Ingetje Anthonia Klercq wordt in Zuid-Beyerland geboren. Net als al haar andere zussen gaat ze uiteindelijk ook in Baarn wonen. Er moet iets bijzonders aan de hand zijn met die zussen. Waarom wonen alle zussen op het einde van hun leven allemaal in Baarn? Is de verbondenheid zo sterk? Eens zien of er een verhaal van te maken is; "De dochters van de dominee."
Het Stadhuis van Zuid-Beyerland
Historisch perspectief van Zuid-Beyerland
De laatste twee kinderen worden in Den Helder geboren, waarmee het totaal op tien kinderen uitkomt. Mattheus Johannes Klercq, niet genoemd naar mijn opa, want die moest nog geboren worden, komt dit kind op 18 augustus 1879 ter wereld. De geboorte verliep voorspoedig, echter het leven is dit kind niet lang gegund. Op 1 september 1881 vloeien bij Mattheus op 2 jarige leeftijd de levenskrachten uit zijn jong lijfje. Nog geen vier maanden daarna wordt het gezin voor het laatst verblijd met de komst van een kindje. Ditmaal een meisje. Met de naam Neeltje Klercq wordt ze gedoopt op 19 januari 1882.
Wat in verschillende bronnen wordt beschreven over het treurige verlies van acht van de tien kinderen, moet nu worden vastgesteld het omgekeerde feit de werkelijkheid weergeeft.
De Koningsstraat in Den Helder
Gezinsblad van Johannes Anthonie Klercq en Maayke van der Dusse
IV.1- Jacobus Anthonie Klercq (weduwnaar) Geb. 23-09-1838, Middelburg. Ovrl. 26-04-1911, Huizen, 72 jr Zv; Johannes Cornelis Klercq - Wilhelmina Cornelia Gal Huwt 2 met; Maayke van der Dusse, op 19-08-1868 te Overschie. Bgr. 29 jr. Brd. 26 jr. Huw. 34 jr.
Maayke van der Dusse Geb. 02-03-1841, Overschie. Ovrl. 05-11-1903, Huizen, 62 jr. Dv; Jacobus van der Dusse - Ingetje Anthonia van de Veer
Aantekeningen; Beroep bruidegom; Chr. Geref. predikant Beroep bruid; Dienstbode Naam bruid; Wisselend genoteerd als, Maaijke, Maaike, van der Doesse
Kinderen uit dit huwelijk; 10, Generatie V V.m- Wilhelmina Cornelia Klercq Geb. 21/22-11-1869, Bruinisse, zondag. Ovrl. 14-03-1932, Baarn, 62 jr. Huwt 1 met M. J. Spaan, Huwt 2 met Johannes Visser V.n.- Jacobus Klercq Geb. 28/29-12-1890, Bruinisse, woensdag. Ovrl. 17-10-1939, Nieuwer Amstel, 68 jr. Huwt 1 met Cornelia van Pommeren V.o.- Johannis Cornelis Klercq Geb. 02/04-03-1872, Bruinisse, zaterdag. Ovrl. 26/28-10-1872, Bruinisse, 7 mnd. V.p.- Johanna Cornelia Klercq Geb. 02/04-04-1873, Bruinisse, woensdag. Ovrl. 11-01-1955, Baarn, 81 jr. Huwt 1 met Jan Jaarsma V.q.- Pieter Klercq Geb. 25/26-02-1874, Bruinisse, woensdag. Ovrl. 18-09-1927, Hilversum, 53 jr. Huwt 1 met Geertruida van den Bosch V.r.- Sara Wilhelmina Klercq Geb. 23-11-1875, Tholen, dinsdag. Ovrl. 23/25-02-1944, Utrecht, 68 jr. Huwt 1 met Adrianus Bijland, Huwt 2 met Gerrit Withaar V.s.- Cornelis Jacobus Klercq Geb. 21-02-1877, Zuid-Beyerland. Ovrl. 18-02-1960, Renkum, 82 jr. Ongehuwd V.t.- Ingetje Anthonia Klercq Geb. 23/24-11-1878, Zuid-Beyerland. Ovrl. 13-07-1948, Baarn, 69 jr. Huwt 1 met Tjeerd de Groot V.u.- Mattheus Johannes Klercq Geb. 18-08-1879, Den Helder. Ovrl. 01-09-1881, Den Helder, 2 jr. V.v.- Neeltje Klercq Geb. 19-01-1882, Den Helder. Ovrl. Huwt 1 met Cornelis Jacobus Doorn Opm; Neeltje Klercq en Cornelis Jacobus Doorn zijn vóór 1911 geëmigreerd naar Amerika. Laatst bekend Holland Michigan. Het wordt prijs gesteld aanvullende informatie te ontvangen.
© 2011 Albert Prins Videoclip; Overschie weekjournaal 24-09-2010 (2.30 min) http://youtu.be/9klGJnOYoi4 Videoclip; Bruinisse Visserijdagen (11.35 min) http://youtu.be/Ufs0jjFP6kk Videoclip; Tholen dorp rondgang (2.22 min) http://youtu.be/aSDoyRBdm5M
|