|
Villaines les Rochers, Het Franse mandenmakersdorp bij uitstek
Op reis door Frankrijk, naar het lonkende zonnige zuiden, passeert u veel dorpen waarvan u de touristische wetenswaardigheid ongewild ontgaat. Het is u niet kwalijk te nemen. Frankrijk, het is een land met ontelbare historische plaatsen, waar u minstens een half leven voor nodig heeft om kennis te nemen van al die bijzonderheden wat Frankrijk tot een charmant vakantieland maakt.
Het bekende beeld hoe je een verstild Frans dorpje binnenrijd
Villaines les Rochers, langs de Indres gelegen, ongeveer 30 kilometer onder Tours aan de afslag van de A10, is zo'n dorp dat u per ongeluk moet ontdekken. Met amper 1000 inwoners valt het niet op in het heuvelachtig landschap, omsloten door drie valleien met rotspartijen, waar grotwoningen in zijn uitgehouwen. Van oudsher was de bevolking arm, door de karige inkomsten uit landbouw en wilgenteelt, wat er mede de oorzaak van is geweest dat de grotten werden benut voor bewoning. Ze bestaan nog steeds, sommige zijn zelfs in gebruik genomen door mandenmakers, omdat er de juiste temperatuur heerst voor het vlechten.
De kaart waar u Villaines les Rochers kunt vinden
De streek is rijk aan leemgrond en drassig gebied, waar vele soorten wilgenteen voorspoedig groeien. Het lag dan ook voor de hand dat de bevolking hier haar kostwinning aan heeft te danken, waaruit de mandenmakerij is ontstaan. Manden maken is nog ouder dan pottenbakken, het dateert zelfs van 10.000 jaar terug in de geschiedenis. Veel restanten zijn niet teruggevonden, omdat het vlechtmateriaal biologisch afbreekbaar is. Maar door de koolstof-14 techniek is de ouderdom van de vondst toch vast te stellen. Decoratieve afdrukken van vlechtwerk zijn terug gevonden op pre-historisch aardewerk, waaruit blijkt dat het manden vlechten een zeer oude ambacht betreft.
Volop ruimte om te wonen
Van riet en stro werden de eerste huizen gebouwd. De vlechttechniek is door de mensheid dus als eerste bouwmethode gebruik voor beschutting tegen weersomstandigheden. Afrikaanse stammen en nomadische volken gebruiken deze bouwwijze nog steeds. In de moderne architectuur komt de techniek weer terug. Daarvan treft u in een ander artikel enkele voorbeelden aan. Het wilgenvlechten is ook weer ontdekt in hedendaagse tuinontwerpen, waar het ecologisch aspekt op de voorgrond komt. Het is tegenwoordig modern een gevlochten schutting om het huis te hebben, dat daar spontaan verse blaadje aan ontspruiten is een aardige bijkomstigheid.
De Indres met watermolen en sluisje, een mooi thema voor een kunstschilder
Waar we nooit zo bij stilstaan, is dat de dijken ook beschermd worden door vlechtwerk. Enorme gevlochten rijsstukken liggen voor de kust, gevuld met basaltblokken. Je ziet ze niet, maar ze zijn er wel. Alleen bij laag water komen ze in het zicht. Nu wordt deze methode vervangen door zware betonblokken. Helemaal kwijt zijn we het vlechten van riet aan de kust niet, want er worden nog wel stroken gevlochten om de duinen te beschermen tegen zandverstuiving. Zo blijft de meest oude bouwtechniek nog steeds is gebruik.
De troglodieten woningen, ofwel grotwoningen zoals ze beter bekend zijn
Villaines les Rochers dankt haar reputatie aan een oud verleden. Aanvankelijk door het maken van gebruiksmanden, wat nog steeds een bron van inkomsten betekent. Geen Franse bakker zal het in zijn hoofd halen, zijn stokbrood in een plastic mandje aan te bieden. Traditie en ambacht worden hoog gewaardeerd. Dat was wellicht de reden waarom de mandenmakers van Villaines les Rochers als eerste in Frankrijk een coöperatie hebben opgericht in 1849, dat nu ruim 160 jaar bestaat. En meer dan ooit springlevend is, doordat het nieuwe toepassingen heeft gevonden voor het aloude ambacht.
Mandenmaker aan het werk in een grotwoning, waar de juiste temperatuur heerst
Vindingrijk zoals de Fransen zijn, hebben ze naast het traditionele mandwerk, nieuwe bronnen aangeboord. Op groot formaat wordt decoratief vlechtwerk gemaakt voor de architectuur, tuinbouw, stadsversieringen met enorme pergola's, koepels in stadsparken of speciale opdrachten met een ludieke toepassing. Fransen houden nu eenmaal van experimenteren, of een onverwachtte toepassing zoals een trapleuning in gevlochten pitriet. Of wat te denken van een scooter of auto van rotan. Praktisch nut staat niet voorop, de beleving is de uitdaging.
Verzamelde indrukken van Villaines les Rochers
Het beroep van mandenmaker wint aan belangstelling, door workshops te houden. En het zou Frankrijk niet zijn, als er geen nationale opleiding is ontstaan, met minstens 60 leerlingen. Er blijkt zondermeer behoefte te bestaan een vak te leren waarbij je met de handen iets maakt waar je voldoening aan kunt beleven. Een produkt dat helemaal onder je eigen verantwoording tot stand komt, wat duurzaam is en niet het milieu belast. Een opvatting die meer en meer terrein wint.
Vlechtdemonstratie in het museum
Door al die ontwikkelingen is de behoefte ontstaan, aan het beroep een educatief element toe te voegen. Het publiek kennis te doen laten maken met een vak dat waardering verdient. Villaines les Rochers zocht naar een mogelijkheid voor een touristische attractie. In 2010 is een nieuw museum geopend, waar meer dan 170 voorwerpen ten toon worden gesteld, naast een historisch overzicht van de streek en de beroepsontwikkeling. Natuurlijk ontbreken moderne visuale presentaties met interactieve multimedia niet. Kinderen willen graag zelf ontdekken. En dat kunnen ze ervaren door aan een workshop deel te nemen.
Het vernieuwde mandenmakersmuseum van Villaines les Rochers, het is een bezoek waard
Uzelf kunt ook de geschiedenis van Villaines les Rochers beleven door de site van de gemeente aan te klikken, zie http://www.villaineslesrochers.com
Hier treft u een verrassende videoclip aan over de streek Pays 'd Azay le Rideau.
Natuurlijk is ook de site van de mandenmakers coöperatie te bezoeken, zie; http://www.vannerie.com
Op de frontpagina ziet u rechtsonder de maandelijks wisselende videoclip, heel leerzaam en aantrekkelijk op groot formaat beeld.
Wervings affiche van Musée de la Vannerie
Adresse; Musée de la Vannerie
22 Rue des Caves-Fortes
F-37190 Villaines les Rochers
Telf. ++33-(0)2-47-45.23.19 (Ginet Godeau)
© 2011 Albert Prins
|
Ik ben Albert Prins
