|
Cestini della Sardegna
In een tour rond de wereld op zoek naar bijzonder vlechtwerk, doen we als eerste het eiland Sardinië aan. Een eiland met een indrukwekkende geschiedenis, gelegen westelijk van het Italiaanse vaste land, in de Middelandse Zee, even ten zuiden van Corsica. Sardinië is met ruim 24.000 km2 iets kleiner dan Nederland, daarentegen is het met slechts 1,65 miljoen inwoners een dun bevolkt gebied. Binnen de Italiaanse Republiek heeft Sardinië een autonome status met een zelfstandig parlement. Hoewel het Italiaans er de voertaal is, spreekt de bevolking verschillende Sardijnse dialecten. U ontmoet een heel ander Italië dan u gewend bent.
Globale kaart van Sardinië
De bevolking van Sardinië is een smeltkroes van volkeren en culturen. Vanaf de pre-historie is het bewoond door stammen waar de Domus de Janas en duizenden Nuraghi aan doen herinneren. De Nuraghi's zijn te herkennen aan de los opgestapelde stenen tot torens en burchten opgebouwd. Later kwamen de Feniciërs (Libanon) en Carthagers (Tunesië) (500 v.Chr.) Daarna de Romeinen, de Vandalen, de Byzantijnen en in de 11de eeuw de Saracenen.
Castelsardo met de middeleeuwse verdedigingsburcht gebouwd door de Genuese familie Dario
Voor de kooplieden uit Fenicië was Sardinië een belangrijk steunpunt in hun handelsactiviteiten, omdat het eiland ideaal gelegen was op de vaarroute ten opzichte van Carthago, Spanje, de Rhônedelta met Marseille en het gebied van de Etrusken wat nu bekend staat als Toscane.
Castelsardo ligt aan de kust in de noord-westelijke provincie Sassari
Na de val van het West-Romeinse Rijk is tijdens de Grote Volksverhuizing Sardinë onderworpen geweest aan verschillende overheersingen. Vanaf 456 na Chr. bezetten de Germaanse Vandalen het eiland vanuit Noord-Afrika, waarna 80 jaar later het werd "bevrijd" door de Byzantijnen. Na 711 vielen regelmatig Arabieren het eiland aan. In de strijd tegen de Arabieren werd de hulp ingeroepen van de maritieme republieken Pisa en Genua.
De typische werkwijze aan huis (Senora Tia Maria)
Vanaf 1063 ontstond een uniek politiek bestel in de geschiedenis van Sardinië. Het eiland werd opgedeeld in vier territoriums; Calari, Arborea, Gallura en Logudoro met de hoofdstad Sassari. Meest markant figuur uit de late Middeleeuwen was Eleonora d'Arborea, de vrouw die de grondslag legde voor de Carta de Logu, de constitutie die tot 1827 geldig bleef.
Castelsardo is rijk aan winkeltjes waar Sardijnse kunstnijverheid wordt verkocht
In diezelfde periode nam de invloed van de Spaanse Aragonezen toe, totdat de Spanjaarden Sardinië inlijfden. Het Spaanse koningshuis regeerde toen ook al over de regio's van Napels en Genua. Uit die tijd stammen de zogenaamde Aragonese torens die langs de kust werden gebouwd ter bescherming van invallen door nog steeds de Arabieren, die het eiland in bezit wilde nemen. Vaak zijn deze torens gebouwd met stenen van oude Fenicische gebouwen. Een mooi voorbeeld is terug te vinden in de kerk van Santa Giusta bij Oristano, waar de oude Fenicische stad Othoca heeft bestaan,
Nooit rustende handen
Al met al een reden te meer om dit bijzondere eiland nader te leren kennen, want hier zijn talrijke invloeden uit de Oudheid tastbaar terug te vinden. Zelfs de taal bevat restanten uit dit roemrijke verleden. Recentelijk heeft de Sardijnse overheid het Sardisch goedgekeurd voor gebruik in officiële documenten. De authentieke bevolking spreekt een scala aan dialecten, waar elementen in te horen zijn uit het Fenicisch, en het Etruskisch, ook het Oud-Latijn heeft invloed op de taal, waarmee dit Sardisch de meest archaïsche Romaanse taal is.
Overal in Castelsardo ontmoet je dames ijverig aan het werk. Koop iets van Tia Maria!
In het noordelijk deel van Sardinië spreekt men het Gallurese dialect, dat een sterke verwantschap heeft met het Corsicaans. In de stad Alghero aan de noordwest kust wordt het Algherees gesproken, dat een vorm is van het Catalaans. Wat niet zo verwonderlijk is, als men weet dat de stad gesticht is door Catalaanse vissers uit de buurt van Barcelona.
De zo kenmerkende Middeleeuwse smalle straatjes van Castelsardo
Nog meer van deze taal eigenaardigheden zijn te vinden op het zuidwestelijk gelegen eilandje San Pietro. Hier spreken de oude bewoners een soort Genuees, waar tonijnvissers uit Liguria, uit de streek rond Genua, in het verleden verantwoordelijk voor zijn.
Sardijns vlechtwerk dateert uit de Griekse Oudheid en misschien nog wel ouder.
Eilandbewoners behouden door de geïsoleerde ligging langer hun taal en tradities, ook al hebben ze vaak onder verschillende heersers geleefd. Sardenië is daar een bijzonder voorbeeld van. Op het gebied van zang en muziek heeft het een eigen stijl ontwikkeld. De boeren- en vissersliederen zijn het meest opmerkelijk door de schrille zangklank, waar Noord-Afrikaanse invloed onmiskenbaar in doorklinkt, net als het gebruik van muziekinstrumenten.
De wikkel-vlechttechniek tref je aan in meer Mediterane landen
Cestini is het Italiaanse woord voor manden. Het is het zelfde woord voor vele varianten vlechtwerk, wikkelwerk, manden of schalen. Het materiaal dat hiervoor wordt gebruikt is afkomstig van de raffiapalm. De nerf van de palmblad wordt gestript en gedroogd in de zon. Het eindprodukt is een sterke vezel dat voor vele doeleinden gebruikt kan worden. Zoals matten vlechten, touw, maskers, hoeden of de bekende raffiaparasollen. Voor het maken van manden of schalen worden strengen raffia omwikkeld met dun raffiaband. In de onderstaande videoclip laat Senora Peppina de werkmethode zien.
Kenmerkend voor het Sardijnse vlechtwerk is de wikkelmethode, een cylinderische werkvorm voor schalen, doosjes of hoge wasmanden. Een tijdlang zijn deze producten populair geweest in Nederland. In hoofdzaak werd het toen geïmporteerd uit Marokko en Algerije, waar een soortgelijke vlecht-wikkeltechniek gebezigd wordt. De kleurrijke patronen worden uitgevoerd in natuurlijke pigmenten. Dus niet belastend voor het mileu.
De baai met natuurlijke haven van Castelsardo
Wilt u nader kennis maken met dit fantastische eiland, met haar eigen cultuur, een smaakvolle keuken, waar strand, zee en zon overal aanwezig is. Een binnenland met een rijke historie, waar geen schoolboekje de ware geschiedenis van kan vertellen. Een aardige, gastvrije bevolking, dat u hartelijk omarmd wanneer u enkele woorden Sardijns probeert te spreken.
Overdag heerlijk wandelen, een avontuurlijk autoritje in een cabriolet, genoegelijk eten op een terras met uitzicht op zee op een zwoele zomeravond, je door de zoete geur van bloemen laten verwennen. Het kan allemaal. Reis af naar Sardinië, u ontmoet er een heel ander Italië. En het is een heel jaar feest. Italié bestaat dit jaar 150 jaar !!
Servicepoint;
Source photo; Google Picture Gallery
Text © 2011 Albert Prins (Principe Alberto)
Quattro Mori di Sardegna
|
Ik ben Albert Prins
