Droom is't leven, anders niet; 'tGlijt voorbij gelijk een vliet, Die langs steyle boorden schiet, Zonder ooyt te keeren. (uit gedicht Air van Jan Luyken).
Waar in Nederland
en België de kerstbomen en versieringen begin januari de kast weer
ingaan, is de kerstperiode in Spanje nog niet voorbij.
Sterker
nog, voor de kinderen moet de belangrijkste dag nog komen:
Driekoningen. In de namiddag van 5 januari komende drie wijzen uit het
oosten in alle steden en dorpen aan en even later worden de kinderen
overladen met speelgoed.
Want ondanks het feit dat de gemiddelde
Spaanse familie de laatste jaren minder te besteden heeft, wordt toch
altijd wel een spaarcentje opzij gelegd om cadeautjes te kunnen kopen
voor de kinderen. Kinderen zijn heel belangrijk in Spanje en de uit de
Bijbel afkomstige gebeurtenis rondom de wijzen die uit het oosten
kwamen, wordt aangegrepen om de kinderen eens flink te
verwennen.Eigenlijk heeft het driekoningenfeest zoals de meeste Spaanse
families dat vieren, veel raakvlakken met ons eigen Sinterklaasfeest.
Het wordt precies één maand later gevierd maar ook hier mogen de
kinderen hun verlanglijstjes bekend maken en worden de goede gevers met
een optocht verwelkomd. Vervolgens verzamelt de familie zich rond een
grote mand met cadeautjes en is het uitpakken geblazen. Soms krijgen de
kinderen zo veel pakjes dat ze het papier gehaast en bijna onverschillig
van de cadeaus afscheuren, naarstig op zoek naar dat ene cadeau dat ze
liever dan wat dan ook willen hebben. In veel gevallen is dat
tegenwoordig een computerspel of zelfs een smartphone, want ook Spaanse
ouders gaan met hun tijd mee en de tijd dat je een kind nog blij kon
maken met lego of een boek, lijkt voorbij.
De gemeenten
verzamelen in de dagen voor 5 januari via zogenaamde Koninklijke
postbodes de verlanglijstjes van de kinderen zodat de drie koningen bij
aankomst al op de hoogte zijn van de wensen en het juiste cadeau kunnen
uitdelen.
Het driekoningenfeest heeft zoals gezegd een Bijbelse
oorsprong. In de Bijbel wordt gesproken over drie wijze mannen die uit
het oosten kwamen. Ze gingen op zoek naar het pasgeboren kindje Jezus om
deze Messias cadeaus te geven. Ze volgden een heldere ster en vonden
het kind uiteindelijk in een stal in Bethlehem. Ze gaven het kind goud,
wierook en mirre.
Nergens in de Bijbel staat vermeld hoe de
wijzen heetten en er wordt ook niet gezegd om hoeveel wijzen het ging.
Maar omdat er in het Matteüs-evangelie gesproken werd van drie cadeaus
werden al op de aller oudste christelijke afbeeldingen drie wijzen
afgebeeld. Die drie mannen zagen er echter wel vrijwel hetzelfde uit,
het onderscheid in uiterlijk kwam pas later.
In een
zevende-eeuws geschrift dat wordt bewaard in de nationale bibliotheek
van Parijs worden de wijzen voor de eerste keer bij naam genoemd en ook
wordt hun uiterlijk beschreven: Melchior, oud en met een lange baard,
Kaspar, jong, blond en baardloos en Balthasar, zwart met een volle
baard. In latere afbeeldingen is dit onderscheid in uiterlijk vrijwel
altijd terug te vinden, in elk geval is er altijd een zwarte man bij.
De wijzen hebben ook steeds mooiere keren aan en uiteindelijk worden ze vaak koningen genoemd.
Over
de herkomst van de wijzen is niet veel bekend. Omdat in de Bijbel
alleen uit het Oosten staat, denken historici dat ze uit Babylonië of
Perzië kwamen.
In Spanje werd in de zeventiende eeuw een
manuscript geschreven dat de Auto de los Reyes heette. Het is een
geschrift over het verhaal van de drie wijzen, gebaseerd op het
evangelie van Matteüs. Verteld wordt hoe drie wijze mannen ieder
afzonderlijk in een ver land een grote ster zagen. Zij volgden deze ster
en ontmoetten elkaar. Samen reisden ze verder, op zoek naar de koning
die zojuist geboren zou zijn, om hem cadeaus te geven. Aangekomen in
Jeruzalem, zien ze de ster niet meer. Ze gaan naar de Romeinse heerser
Herodes en vragen hem waar ze de pasgeboren koning kunnen vinden.
Herodes weet het niet maar hij vraagt de wijzen wel of ze hem, als ze
het kindje vinden, willen informeren zodat hij de nieuwe koning ook kan
komen vereren. Herodes heeft van zijn eigen raadgevers gehoord dat er
een Messias zou komen en hij is dus op zijn hoede. Het
zeventiende-eeuwse geschrift, dat bewaard wordt in de Biblioteca
Nacional in Madrid, stopt hier.
Het verhaal van de drie koningen
was altijd al geliefd in het katholieke Spanje maar het kreeg nieuw
leven ingeblazen toen de Spaanse theoloog Gaspar Fernández de Ávila in
de achttiende eeuw de Auto de los Reyes gebruikte als bron voor een
gedicht van twaalf strofen. Het gedicht ging over de kindertijd van
Jezus Christus en het werd heel populair in Spanje. Het is dit gedicht
dat de aanleiding was tot de opvoering van het Driekoningenverhaal in
het dorpje Cañada in het binnenland van Alicante. Al sinds 1764 doet de
hele bevolking van het dorp mee aan de opvoering van het kerstverhaal:
de geboorte van het kind in de stal en de komst van de wijzen. Sinds
1964, bij het 200-jarig bestaan van de opvoering, speelt men ook andere
delen van het Bijbelverhaal, de vlucht van Jozef, María en Jezus naar
Egypte en de kindermoord van Herodes.
Maar ook in veel andere
plaatsen wordt het verhaal van de ontmoeting tussen de wijzen en het
kindje Jezus opgevoerd. Vaak wordt er op 5 januari een levende kerststal
opgesteld op het plein voor het stadhuis en als de drie wijzen
aankomen, eren zij de pasgeborene en overhandigen zij hun geschenken.
Het
is erg leuk om een Driekoningenoptocht bij te wonen, vooral omdat deze
in sommige gemeenten werkelijk spectaculair is. Zo is daar de aller
oudste Driekoningenoptocht van Spanje, die plaatsvindt in Alcoy, of de
enorm grote optochten van Elche en Alicante, die gepaard gaan met
praalwagens. In sommige plaatsen komen de drie wijzen met de boot aan,
hetgeen de associatie met Sinterklaas nog vergroot, in andere plaatsen
arriveren ze met de trein of op een kameel. Ook heel bijzonder en
sfeervol is de traditie in Elda, waar de bevolking met toortsen de
achter Elda gelegen berg Bolón oploopt en zo de drie koningen, die in de
schemering de berg afdalen naar het centrum, bijlicht.Maar het mooiste
van alles is waarschijnlijk wel het observeren van de gezichten van de
kleinste kinderen. Zij staan vol ontzag te kijken als de drie koningen
op hun paarden of kamelen voorbij komen en ze verheugen zich zichtbaar
op de snoep- en pakjesregen die komen gaat.
In de gezinnen vindt
deze pakjesregen meestal op 6 januari plaats. Dat is immers een
feestdag en dus verzamelt de hele familie zich om eerst samen te eten
en daarna, onder het genot van een roscón de reyes (banketstaaf met
daarin verrassingen meegebakken), de berg met pakjes uit te pakken. En
dit jaar hebben de kinderen extra lang de tijd om met hun nieuwe
aanwinsten te spelen: meteen na Driekoningen volgt namelijk een weekend.
Wat is er toch met de winter aan de hand? In plaats van winterse
temperaturen wordt een groot deel van Europa al weken en zelfs maanden
geteisterd door zware stormen. Die van gisteren had orkaankracht en
richtte vooral in Groot-Brittannië grote schade aan. Met rukwinden tot
170 km/u begon een waterval zelfs bergop te stromen. Er vielen ook twee
doden te betreuren. Morgen slaat een nieuwe superstorm met de kracht van
een orkaan toe: Andrea heeft het vooral op Duitsland gemunt, maar ook
aan onze kust wordt alarm geslagen. Bovendien dreigt in een groot deel
van Europa wateroverlast. In de Alpelanden houden ze dan weer de adem in
voor een heuse sneeuwstorm.
Over Het Kanaal zijn ze wel wat gewend qua zware stormen, maar wat ze
gisteren te verteren kregen, was zelfs daar heel ongewoon. Zeg nu zelf:
een waterval die door de wind omhoog geblazen
wordt, zelden gezien. Omdat heel wat Britten terugkeerden uit
kerstvakantie, was er ook veel ellende op de weg. Een chauffeur kwam om
toen een boom op zijn bestelwagen viel en de storm kostte ook het leven
van een man op een tanker die getroffen werd door een reusachtige golf.
Fietsers werden gewoon van hun fiets geblazen en zelfs vrachtwagens
bleven niet overeind. Op het eerste filmpje onder dit artikel is te zien
hoe de wind ook een vuilniscontainer te pakken kreeg.
Erger dan Kyrill? Vooral
in Duitsland zullen ze deze beelden bibberend aanschouwen, want morgen
liggen onze oosterburen in het oog van de storm. Experts vrezen dat
orkaan Andrea even erg kan worden als Kyrill, de orkaan die Duitsland
vijf jaar geleden in complete chaos stortte. Ze zien schrikbarende
parallellen met die zware storm. Beide diepe depressies ontstonden bij
Newfoundland en net als bij Kyrill zal de kern van Andrea zich op het
hoogtepunt van de storm tussen de zuidelijke punt van Noorwegen en
Denemarken bevinden. Ook de koers na de doortocht in Duitsland richting
Baltische Zee is dezelfde.
Ook Alpen hebben prijs Ook
de extreem lage druk (zo'n 960 hectopascal) is vergelijkbaar. In
normale omstandigheden bedraagt de luchtdruk 1013 hectopascal. Bovendien
liggen de isobaren (lijnen van gelijke druk) heel dicht bij elkaar. Na
Duitsland krijgen ook de Alpenlanden de volle laag met heel wat sneeuw
en vooral op de bergtoppen orkaanwinden. Het zal er vanaf morgenvroeg
mogelijk 36 uur aan een stuk (zwaar) sneeuwen, wat ook daar
onvermijdelijk veel ellende zal veroorzaken.
Wateroverlast Ook
België zal niet gespaard blijven. Na middernacht en morgenochtend zal
de superstorm Andrea ons land teisteren. Aan de kust verwacht het KMI
rukwinden tot zo'n 105 km/h. Daar heerst het oranje alarmpeil, het op
een na hoogste. In het noorden van het land is 100 km/u en in het
centrum tot 95 km/u als piek mogelijk bij rukwinden. Bovendien zal er
veel neerslag vallen: tot 25 mm regen tussen middernacht en
donderdagmiddag. Dat kan lokaal wateroverlast veroorzaken. (kh)
In het Duitse skigebied Mitterfirmiansreut in het
Beierse Woud heeft men een 'sneeuwkerk' gebouwd. Het heiligdom is 26
meter lang, 11 meter breed en heeft een toren van 17 meter hoog. Voor de
bouw ervan werd 1.400 kubieke meter sneeuw gebruikt. De kerk kan 190
mensen herbergen. Heel wat liefhebbers willen in het gebouw trouwen of
er hun kind laten dopen.
Het internationale ijsfestival in de Chinese stad Harbin
is ieder jaar weer iets om naar uit te kijken. Deze editie start
officieel op 5 januari maar deze fotoreeks geeft toch al een eerste
impressie van de impressionante sculpturen.
Oudejaarsavond
staat voor de deur en waar dat in Nederland gepaard gaat met oliebollen
en appelflappen is Nochevieja in Spanje synoniem met druiven.
Want
er is vrijwel geen Spanjaard die zich niet aan de traditie houdt om
tijdens de twaalf slagen die het nieuwe jaar inluiden twaalf druiven
naar binnen te werken.
Over hoe het gebruik om tijdens de
klokslagen van oudejaarsnacht druiven te eten, is ontstaan, lopen de
meningen enigszins uiteen. Doorgaans wordt geopperd dat het gebruik uit
het jaar 1909 zou stammen. In dat jaar had het Vinalopógebied ten
noorden van Elche, dat tot op de dag van vandaag verantwoordelijk is
voor een groot deel van de productie van de zogenaamde tafeldruif, te
maken met een zeer overvloedige oogst. De akkerbouwers bleven met zoveel
druiven zitten dat ze een promotiecampagne opstartten die de mensen
aanzette om het nieuwe jaar te beginnen met champagne en twaalf druiven.
Dat zou geluk moeten brengen. De campagne was succesvol en het gebruik
vond navolging.
In de stad Madrid was men echter al eerder
begonnen met het consumeren van druiven in de laatste nacht van het
jaar. Volgens oude documenten was het in de oudejaarsnacht van 1882 dat
een groep inwoners van Madrid bijeen kwam op de Puerta del Sol en daar
bij de slagen van de klok druiven nuttigden. Ze wilden zich hiermee
afzetten af tegen het gebruik van de gegoede burgers om op
oudejaarsavond exclusieve feesten te organiseren, waarbij de
jaarwisseling werd gevierd door luxueus te eten en daarna te toasten
met champagne en druiven. De burgers uit de lagere klasse besloten dat
zij best hun veel goedkopere eigen feest konden organiseren en togen
dus naar het plein dat sinds jaar en dag het centrum van de hoofdstad
vormt, de Puerta del Sol.
Hoe snel die gebeurtenis weerklank
vond bij het volk, blijkt wel uit een krantenbericht uit 1897 waarin
staat. Het is een Madrileense gewoonte om druiven te eten tijdens de
taalf slagen die het ene jaar van het andere scheiden. In 1898
verscheen zelfs een heel artikel in de pers over de gewoonte van wat de
wonderbaarlijke druiven werd genoemd.
Tot de eeuwwisseling
bleef de gewoonte beperkt tot de Puerta del Sol in Madrid maar daarna
begon ze zich langzamerhand te verspreiden. Er zijn geschriften gevonden
uit 1903 waarin staat dat in Tenerife twaalf druiven werden genuttigd
tijdens de overgang naar het nieuwe jaar. Ook andere steden ontdekten in
die jaren het nieuwe gebruik. Het was echter in 1909, na de actie van
de druivenboeren in Alicante, dat de traditie definitief voet aan de
grond kreeg in het grootste deel van Spanje.
En tegenwoordig viert ook een deel van Latijns Amerika de jaarwisseling op deze manier.
Sinds
de promotiecampagne van 1909 staan de twaalf druiven bekend als de
uvas de la suerte, de geluksdruiven. Het zou geluk brengen als u erin
slaagt om tijdens de twaalf slagen van de klok twaalf druiven naar
binnen te werken. Elke slag staat daarbij voor een maand dus als u een
druif overslaat betekent dat ongeluk voor die bewuste maand. Het is
daarom van groot belang dat de slagen van de klok niet te snel gaan.
Enkele jaren geleden ontstond er landelijk enorme ophef omdat de klok
op de Puerta del Sol na een grondige restauratie in een veel te hoog
tempo haar slagen afwerkte en een heel land zich in de te snel gegeten
druiven verslikte. Want het is nog altijd de klok op de Puerta del Sol,
het plein waar het allemaal begon in de negentiende eeuw, die de dienst
uitmaakt. Op dat plein verzamelen zich op Oudejaarsavond vele duizenden
mensen en vanaf die plek wordt de oudejaarsuitzending van de publieke
Spaanse omroep uitgezonden.
Het gebruik, dat nu dus al ruim een
eeuw bestaat en dat niets aan populariteit heeft ingeboet, zorgt ervoor
dat een hele streek in de provincie Alicante, het al eerder genoemde
Vinalopó-gebied, goed verdient aan de tafeldruif. Er is namelijk een
groot verschil tussen de druif die gebruikt wordt om wijn van te maken
en de druif die als vrucht genuttigd wordt.
Druiven die bedoeld
zijn voor consumptie moeten heel andere eigenschappen hebben dan
druiven die bedoeld zijn voor wijn. Bij druiven voor de consumptie wordt
gelet op een lage zuurgraad, weinig suiker en vooral een groot en rond
formaat. Ook moeten ze stevig zijn en tegen een stootje kunnen in het
transport. Voor druiven die gebruikt worden om rozijnen van te maken,
is het belangrijk dat ze weinig of geen pitten hebben en juist wel veel
suiker. De druiven die voor wijn gebruikt worden, hebben een relatief
hoge zuurgraad en een gemiddeld aantal suikers.Een andere factor is dat
druiven eigenlijk in september al geoogst kunnen worden en het dus de
kunst is om ervoor te zorgen dat ze in december nog steeds vers en
smakelijk zijn. Om dat te bereiken heeft men in het Vinalopógebied een
originele methode bedacht. In de zomer, als de druiventrossen zich
beginnen te vormen, wordt er een zak van een speciale papiersoort over
de tros gehangen. Binnen in die zak groeit de tros verder. De zak
beschermt de druiven tegen insecten en extreme weersomstandigheden en
bovendien vertraagt ze de rijping. Daardoor zijn de vruchten in
december op hun hoogtepunt en zijn ze ook extra gaaf en smakelijk. De
zak zorgt er bovendien voor dat de schil van de druif minder hard is en
ze dus gemakkelijker doorgeslikt kan worden. De Uva de mesa Vinalopó
heeft zich in de afgelopen eeuw ontpopt tot één van de bekendste
druivensoorten van Spanje en ze wordt ook veel naar het buitenland
geëxporteerd. Samen met de granaatappel is het eigenlijk de laatste
jaren in de provincie Alicante de enige vrucht die nog echt rendabel is
om te verbouwen.
Want afgezien van de laatste week van het jaar,
als er een run plaatsvindt op witte tafeldruiven, verkoopt de druif
uit het Vinalopó-gebied in de hele periode tussen september en januari
goed. De mens weet namelijk al eeuwen dat het eten van druiven gezond
is: de vrucht bevat een groot aantal anti-oxidanten en is bij uitstek
geschikt voor ontgiftingsdiëten van het lichaam. Bovendien werkt ze
gunstig bij reumatische aandoeningen en om de bloedsomloop te
bevorderen.
Als u er dus aanstaande zaterdagavond toe besluit om
net als de Spanjaarden met twaalf druiven het nieuwe jaar in te
luiden, brengt dat niet alleen mogelijk geluk maar is dat ook nog eens
gezond!Ik wens u allen een gelukkig nieuw jaar!
Over een dikke week is het kerstmis en dus slaat de gemiddelde Spanjaard weer een flinke hoeveelheid zoetigheden in.
Want
men moet het bezoek toch op zon minst wat stukjes turrón kunnen
aanbieden, en het liefst ook een grote schaal met marsepein, chocola,
mantecados en peladillas klaar hebben staan om het diner op kerstavond
mee af te sluiten.
De Spaanse supermarkten liggen er al sinds
november vol mee. Hele tafels met daarop uitgespreid plakken turrón in
tientallen soorten, dozen met koekjes, mantecados en polvorones, zakjes
met peladillas en ga zo maar door. Een aanzienlijk deel van deze
typische kerstlekkernijen wordt gefabriceerd in het nabije Jijona en
het is dan ook een goed plan om in deze weken een bezoekje te brengen
aan het turrónmuseum in Jijona.
In dat museum wordt uitgebreid
uitgelegd hoe turrón gemaakt wordt, u wordt meegenomen in de
geschiedenis van dit product en bovendien kunt u in de winkel turrón
proeven en kopen.Het museum maakt deel uit van het fabriekscomplex van
1880, één van de oudste turrónfabrieken van Jijona. In de hal van het
grote gebouw kunt u een kaartje kopen voor het museum en wachten op de
eerstvolgende rondleiding, die op verzoek ook in het Engels plaatsvindt.
Het
is het leukst om op een doordeweekse morgen te gaan, omdat u dan de
fabriek in bedrijf kunt zien. Via grote vensters kunt u van bovenaf in
de fabrieksruimten kijken en daar bijvoorbeeld zien hoe de turrón over
de lopende band gaat en verpakt wordt. Ook krijgt u een interessante
video te zien waarin veel verteld wordt over de geschiedenis van dit
product, dat er tegenwoordig voor zorgt dat een groot deel van Jijona
werk heeft. Het recept voor het maken van turrón zou door de Moren naar
Spanje zijn meegenomen. In Jijona wordt de lekkernij al sinds de
vijftiende eeuw geproduceerd en het recept van de échte turrón - dat wil
zeggen de soorten Jijona en Alicante en niet de vele
chocoladevarianten die in de laatste decennia zijn ontstaan - zou
sindsdien geen veranderingen hebben ondergaan.
Het interessantst
is echter het échte museumgedeelte. U komt te weten wat de precieze
ingrediënten zijn van de verschillende soorten turrón en hoe ze
gefabriceerd wordt. Er staan oude apparaten en gereedschappen waarmee
dit vroeger gedaan werd. De originele turrón had eigenlijk maar drie
ingrediënten: amandelen, honing en eiwit. Het geheim zat hem in de
precieze verhoudingen tussen deze drie ingrediënten en de manier waarop
ze vermengd werden. Als hele, geroosterde amandelen werden gebruikt,
ontstond de harde turrón, ofwel Alicante, als de amandelen werden
fijngemalen en een dikke, smeuïge pasta ontstond, werd de zachte of
Jijona-soort gemaakt.
Pas in later eeuwen werd ook suiker en
soms chocola en/of eigeel toegevoegd. Als de mengsels waren gestold
werden rechthoekige plakken afgesneden en het is deze vorm, die de naam
turrón kreeg. Daarom kan het zijn dat u tegenwoordig in de winkel ook
producten als turrón de chocolate kunt kopen. Dit zijn eigenlijk
gewoon plakken (gevulde) chocola maar de vorm is hetzelfde als die van
de originele turrón.
In het museum ziet u verder oude
promotiecampagnes van het product turrón, een schitterende oude auto van
de fabriek 1880, kostuums, verpakkingen, een maquette van alle
productiestadia die een plak turrón doorloopt en nog veel meer. Het
museum is verdeeld over drie verdiepingen en u bent er zo een uurtje
zoet mee.
En voor de échte liefhebber komt het hoogtepunt op
het laatst, als u naar de winkel van 1880 wordt geleid. Hier mag u
enkele turrón- en chocoladesoorten proeven en kunt u er zich over
verwonderen hoeveel verschillende producten de fabriek 1880 en haar
goedkopere zusteronderneming fabriceren. Behalve de originele turrón en
haar chocoladevarianten, ziet u dat er ook marsepein en peladillas
verkocht worden. Deze producten hebben dezelfde ingrediënten als turrón
(amandelen, honing of suiker en ei) en kunnen dus in dezelfde fabriek
worden gemaakt.
Bij marsepein is het bestanddeel amandelen groter
dan bij turrón. ook worden voor marsepein bij voorkeur bittere
amandelsoorten gebruikt. Peladillas zijn hele amandelen, gehuld in een
hard wit suikerlaagje.
Menigeen zal zich er vooral in deze
kerstperiode niet van kunnen weerhouden wat lekkers in te slaan en dat
is natuurlijk ook de bedoeling van het museum. Eenmaal weer buiten zou u
ook nog even een kijkje moeten nemen op het industrieterrein aan de
andere kant van de rotonde die u gepasseerd bent. Hier is onlangs een
enorme, splinternieuwe chocoladefabriek verrezen van turrónproducent
Antiu Xixona. Dit gigantische gebouw neemt sinds enkele maanden de
volledige chocoladeproductie van supermarktketen Mercadona voor haar
rekening. Het is de op twee na grootste chocoladefabriek van Spanje.
Maar
wie een chocoladefabriek wil bezoeken, moet naar Villajoyosa gaan,
waar de fabriek van Valor een vergelijkbaar museum heeft als het museum
dat u zojuist heeft bezocht. Ook in dit museum wordt uitgelegd hoe het
product werd en wordt gefabriceerd, wat de ingrediënten en
machinerieën zijn en kunt u door de fabriek lopen, waar de geur van
chocola overweldigend is. En ook hier is de museumwinkel, waar u chocola
kunt proeven en kopen, voor de echte liefhebber natuurlijk het
hoogtepunt.
Genoeg kansen dus om u te inspireren voor de
feestdagen en voorraden in te slaan, zodat u net als alle Spaanse
families aan het einde van de kerstmaaltijd een schaal met Spaans
lekkers kunt presenteren.
Praktische informatie
Het
turrónmuseum in Jijona is van maandag tot vrijdag van 10.00 tot 19.30
uur, op zaterdag van 10.00 tot 13.00 en 16.00 tot 19.00 uur en op zondag
van 10.00 tot 13.00 en 17.00 tot 19.00 uur geopend. Op eerste kerstdag
en Nieuwjaarsdag is het museum gesloten. De toegang kost 1 euro.U
bereikt het museum door op de A-70 iets ten noorden van Alicante de
richting Mutxamel/Xixona te nemen en via de CV-800 (voorheen N-340,
staat nog op veel kaarten en enkele borden) het binnenland in te rijden.
Nét voor het bereiken van Jjona slaat u rechtsaf richting het
industrieterrein en Busot. Borden met Museo del turrón wijzen u de weg
naar de fabriek van 1880, waar het museum gevestigd is.
Het
chocolademuseum in Villajoyosa is van maandag tot vrijdag van 10.00 tot
13.00 en 16.00 tot 19.00 uur en op zaterdag van 10.00 tot 13.00 uur
geopend. De toegang is gratis en de rondleidingen beginnen op hele uren.
U neemt op de AP-70 of N-332 de afrit 66/Villajoyosa en rijdt richting
centrum. aan de rand van het centrum rijdt u tegen de Valor-fabriek op.
Kerstmarkten vind je nu zowat overal, maar langs de oevers van de
Maas weet Maastricht als geen ander de sfeer van de kerstperiode op te
roepen. Net over de grens, dus lekker dichtbij, goed voor een dagje uit
of een heel weekend kerstpret.
Gezellige kerstmarkten, concerten in de openlucht, sfeervolle
verlichting en versierde winkels... De hoofdstad van Nederlands Limburg
doet er alles aan om de stevige kersttraditie in ere te houden en
duizenden bezoekers naar de stad en omgeving te lokken. Van begin
december tot 8 januari staat de historische stad in het teken van de
winterse feestdagen. Het Vrijthof, met de indrukwekkende
Sint-Servaasbasiliek en de Sint-Janskerk, is het mooiste plein van de
stad. Ook tijdens de kerstperiode vormt het plein het natuurlijke
middelpunt van de festiviteiten. Naar goede Hollandse traditie vind je
hier een grote schaatsbaan en vanuit het reuzenrad kan je de hele
kerstsfeer in de stad in vogelperspectief overschouwen. Voor de
kleinsten is er de Grand Carrousel, een heerlijk ouderwetse Venetiaanse
draaimolen die perfect past bij de kerstsfeer.
Het paviljoen op
het plein is het decor van tal van concerten en optredens, maar er zijn
ook optredens in de openlucht, te volgen vanaf een van de vele verwarmde
terrassen op plein. En op de kerstmarkt verwarm je je aan allerlei
winterse lekkernijen, zoals oliebollen, warme chocolademelk met slagroom
en natuurlijk glühwein.
Maastricht is sowieso al een leuke
winkelstad, maar in de kerstperiode steken de winkeliers nog een tandje
bij. Elke zondag in november en december (behalve met Kerstmis) is het
vanaf 12 uur koopzondag. Op donderdag zijn de winkels open tot 21 uur,
net als van 20 tot 23 december. De grote winkelstraten in het centrum,
zoals de Grote en Kleine Straat, de Wolfstraat en de Spilstraat baden in
de kerstverlichting. Muziek en straatactiviteiten dragen nog bij tot de
sfeer. In de smalle zijstraatjes van deze assen vind je heel wat
originele boetieks, speciaalzaken en stemmige cafés en restaurants.
Lichtroute Stap
ook eens binnen in de gotische Dominicanenkerk, waarin een
indrukwekkende boekhandel is ondergebracht. De kerstmarkt op het
Vrijthof is dan weer de plaats voor typische ambachtelijke kerst- en
cadeau-artikelen. Door de vele straatoptredens, fanfares,
beiaardconcerten in het stadhuis, koorgezangen en theater valt er ook op
cultureel gebied heel wat te beleven. Zo pakt het bekende
Bonnefantenmuseum tijdens de kerstvakantie uit met een gratis
kerstrondleiding bij aankoop van een toegangskaartje. Die rondleidingen
met gids rond een thema in de kerstsfeer hebben telkens om 11.30 uur
plaats.
De kerstmannenstadsloop op 22 december langs de
lichtroute van de stad is wat minder artistiek, maar staat garant voor
zorgeloos plezier voor deelnemers en kijklustigen. Iedereen in
kerstmannenpak mag meedoen! De magische lichtroute is een wandelroute
langs de bekendste monumenten van de stad die dan verlicht zijn. Wie met
de trein komt, wordt vanaf het Centraal Station via de lichtjes naar de
mooiste plekjes geleid. Zo zijn het Marktplein, het plein 1992 en het
winkelcentrum Mosae Forum versierd met mooie kroonluchters. De
voetgangers- en fietsersbrug De hoge brug verandert in een lichtpad over
de Maas.
Boek een speciale kerstwandeling met een stadsgids of
verken de stad op eigen houtje, bijvoorbeeld door een route op je
smartphone op te laden. Ook een aanrader is een boottocht over de Maas
in een volledig in kerstsfeer uitgedoste boot, die in het weekend en
vanaf 18 december elke dag uitvaart. Dat kan eventueel in combinatie met
een bezoek aan de mergelgrotten van de Sint-Pietersberg voor een
ondergronds kerstavontuur.
Kerstman De
Kerstman heeft buiten Maastricht het beschermde stationnetje van
Simpelveld als hoofdkwartier uitgekozen en er zijn cadeaudepot in
ondergebracht. Vanuit het station van Valkenburg kunnen ouders en
kinderen tijdens het weekend van 17 december de stoomtrein nemen om een
bezoek aan het depot te brengen. Vlak bij Maastricht ligt Valkenburg aan
de Geul, ook een kerststad bij uitstek, waar de bewoners al zeer vroeg
hun kerstpak aantrekken. In het centrum gaat elke woensdag- en
zaterdagavond een kerstparade uit met praalwagens, dansers, animatoren
en natuurlijk de Kerstman. Ook de unieke kerstmarkten in de bekende
mergelgrotten rond de stad zijn elk jaar een attractie. De Fluweelengrot
is dit jaar helemaal ingericht als het huis van de Kerstman, met in de
nissen gezellige winkeltjes waar je handgemaakte producten kunt kopen.
In de Gemeentegrot heeft de grootste en oudste ondergrondse kerstmarkt
van Europa plaats, met als attractie een supergrote magische kerststal.
En in de Wilhelminagrot prijkt de grootste zandsculpturen kerststal van
Europa, niet minder dan 6 meter hoog en met een diameter van 30 meter.
Tijdens de wintermaanden kan je geen boottocht maken tot aan de
Niagara watervallen maar deze tijd van het jaar biedt het natuurfenomeen
op de grens van Canada en de Verenigde Staten een ander spektakel: een
cascade vol feeërieke kleuren.
In de lente en zomer wordt de verlichting slechts gedurende drie uur
aangestoken, terwijl je nu ongeveer zeven uur lang van de magische
tinten kan genieten.
Toeristen verzamelen op het pad naast de
watervallen om de lichtshow te zien of kijken vanuit de hotelkamers aan
de Canadese zijde. De mooiste show krijg je volgens kenners als de mist,
die de waterval omhult, wordt getransformeerd tot kleurrijke
ijskristallen. (kve)
NEDERLAND / SPANJE - Op de Nederlandse Televisie
zal de komende tijd een promotiefilm over Benidorm te zien zijn in het
programma Schepper en Co in het land van de NCRV. Dit programma wordt
uitgezonden via Nederland 2 op de vrijdagen 9, 16 en 30 december en op 6
januari 2012. Herhalingen op de zondagen daaropvolgend om 7.45 uur in
de ochtend. Te zien zijn o.a:- een echtpaar uit Zutphen (Gelderland),
dat zich gereed maakt voor vertrek, met caravan naar Benidorm, om te
overwinteren. - Het leven op de camping Benidorm. - De gemeentedag van
de Nederlandse Interkerkelijke Gemeente Benidorm - Gedeelten van een
kerkdienst - En promotionele activiteiten in Benidorm - Diverse
interviews Wilt u nadere informatie over de Nederlandsenkerkdiensten
kijk dan op www.kerkinbenidorm.nl OF WWW.KERKINSPANJE.NL
Het Witte Huis verkeert al helemaal in kerstsfeer.
Feeërieke decoraties duiken overal op in de verblijfplaats van de
Amerikaanse president in Washington. De versieringen werden aangebracht
onder het goedkeurend oog van First Lady Michelle Obama.
s Morgens mist, s
avonds vroeg invallende duisternis: de adventstijd nadert onmiskenbaar.
Vanaf eind november klinken de melancholieke tonen van de
midwinterhoorns weer in stad en land.
Door Alice Plekkenpol
Voor de midwinterhoornliefhebbers kan de winter niet vroeg genoeg
komen. Toch moeten ze nog even wachten, want officieel mag pas vanaf de
27e november worden geblazen. Behalve bij ViVace, bureau voor muziek,
dans en kunstonderwijs in Enschede. Daar oefenen dertig belangstellenden
al zes weken lang op het produceren van een herkenbare oale roop. Met
een certificaat op zak kunnen zij zich straks aansluiten bij een echte
blaasgroep. Midwinterhoornblazen was lange tijd niet meer dan een
typisch oost-Nederlandse toeristische attractie. Maar de laatste jaren
neemt de interesse voor het blazen flink toe, blijkt onder meer bij
ViVace, waar voor het derde achtereenvolgende jaar een cursus wordt
verzorgd door viervoudig nationaal kampioen Edwin Steggink. De
belangstelling is enorm, meldt Haye Swart van ViVace. De eerste keer
hadden we zes deelnemers, vorig jaar dertien en nu al dertig. Dat is
meteen het maximum, er staan inmiddels twintig mensen op de wachtlijst
voor volgend jaar. Ook voor deelname aan een blaasgroep bestaat
zoveel animo dat de ploeg van het Ledeboerpark (foto) in Enschede zich
heeft moeten splitsen. Naar het hoe en waarom van de groeiende interesse
voor het midwinterhoornblazen kan Swart alleen maar gissen. Wel horen
wij dat veel mensen een midwinterhoorn in huis hebben hangen, ooit
gekregen of geërfd. Daar willen ze dan graag iets mee doen. Oorspronkelijk
werd vooral op het platteland geblazen, liefst boven een waterput zodat
de tonen zo ver mogelijk dragen van boerderij tot boerderij. Maar ook
in dorpen en steden hoor je tegenwoordig bij het invallen van de schemer
de hoorns.
Een hondensleesafari is een echt avontuur. De knisperende sneeuw en de wind zijn alles wat je hoort.
De bekendste bewoner van Lapland is natuurlijk de Kerstman, die in Rovaniemi woont, vlak op de poolcirkel.
Het barre Lapland wordt ook wel de laatste wildernis van Europa genoemd.
Een goede manier om de Lapse natuur te ontdekken, is met een sneeuwscooter.
Elk jaar wordt in Kemi een sneeuwkasteel annex hotel gebouwd.
De Sampo neemt je mee op ijscruise.
Wie van verse vis houdt, moet eens gaan ijsvissen.
Dit restaurant werd gebouwd uit sneeuw.
In de glazen iglo waan je je een Eskimo.
Sfeer en actie in Noord-Finland Winter in Lapland is
magie, maar ook actie. De sneeuw die alles toedekt, creëert een gevoel
van rust. Je hoort alleen de stilte. Tot de husky's zich opmaken voor
een hondensleesafari. Dan zijn ze niet meer te houden. Pal op de
poolcirkel ligt Rovaniemi, de thuisbasis van de Kerstman. Rond hem is
een heel dorp gebouwd dat in deze tijd van het jaar overspoeld wordt
door toeristen uit de hele wereld. Maar Lapland heeft 's winters nog
meer in petto: je kan er logeren in een ijshotel of een glazen iglo,
over de sneeuw razen met de snowmobiel, een tochtje maken met een
rendierslee of aan boord gaan van een ijsbreker.
Lapland, de
grootste provincie van Finland, wordt weleens de laatste wildernis van
Europa genoemd. Hier leven meer rendieren dan mensen. Er zijn
overweldigende wouden, enorme vlaktes en er woont bijna niemand buiten
de steden en het handvol dorpen. De Lapse winter begint al in oktober
bij de eerste sneeuw. Van eind november tot begin januari is de kaamos,
dan komt de zon niet boven de horizon en heerst de duisternis. Ideaal om
aan wintersport te doen zijn maart en april.
Een huskysafari in
Lapland is een ervaring om nooit te vergeten. Zodra de honden merken dat
de slee wordt uitgehaald, beginnen ze te huilen, te springen en te
trekken. Voor ze sleeën te zien krijgen, hebben onze gidsen ze al
ingeriemd en aan stevige palen en bomen vastgelegd. Ze zijn nauwelijks
te houden als ze worden ingespannen. Zo'n slee is eenvoudig vernuft.
Vooraan kan er bagage of een metgezel liggen, knus ingeduffeld.
Achteraan de menner rechtop. Om de trekkende honden in bedwang te
houden, staat hij op een beweegbaar middenstuk met stalen haken die als
ankers in de sneeuw grijpen. Als je de rem lost en je voeten opzij op de
glijders zet, hebben de honden plotseling geen weerstand meer en
schieten ze als een pijl vooruit. Het komt er dus op aan jouw handenwerk
(het mennen) en voetenwerk (het remmen) te coördineren. Geen paniek:
het klinkt ingewikkelder dan het is.
Vrij als een vogel We
sleeën in konvooi, de een in het spoor van de ander. Een gids op kop.
Boven het krispen van de sleeën over de sneeuw hoor je alleen de wind
over je gezicht suizen. Als we halthouden, gaan de honden in de sneeuw
rusten. Ze hijgen. En ook nog eens langgerekt huilen om te tonen dat ze
familie van de wolven zijn. Een hondensleesafari is avontuur. Je moet de
berkenbosjes ontwijken, de honden in goede cadans laten rennen, je vrij
als een vogel voelen. Ga niet te vlug in de bocht, want dan kan de slee
kantelen. De honden voelen dan geen weerstand meer en schieten
ervandoor tot de slee achter berkenstammen blijft haken of de gids
erachteraan gaat om de slingerende lijn te pakken te krijgen. Terwijl de
honden al honderden meters ver zijn, ben jij wel rechtgekrabbeld, maar
daarom ben je nog niet bij de slee. Probeer maar eens zonder
sneeuwraketten aan de voeten in de sneeuw te stappen. Dat lukt nooit.
Bij iedere stap zak je tot over de knieën in het decor.
Picknick bij min 15 Wie
het niet op honden heeft begrepen, kan in Lapland ook sneeuwscooteren.
Laveren tussen de bossen. Nieuwe sporen trekken in een toegedekt
landschap. De wereld glijdt langs aan het tempo dat jij beveelt. Ooit
picknick, koffiebreak of barbecue bij min 15 graden gehouden? Zalig is
dat. De gidsen sturen je naar de plekken waar je kan afstappen. Boven
een kampvuur koffie zetten in een zwartberookte ketel, worst braden aan
een stok, rendierlapjes bakken in een grote gietijzeren pan die je
alleen met beide handen kan heffen: een sneeuwbarbecue is lekker
primitief en toch een sterrenmaaltijd waardig. De Lapse keuken is er
trouwens een van eenvoud, eerlijkheid en overvloed. Op de poolcirkel December
en januari zijn de dagen uiterst kort en blijft de zon laag tegen de
horizon, zelfs over de middag. Als je in Rovaniemi uit het vliegtuig
stapt, is het al pikdonker, al is het nog maar even over vijf. Maar de
luchthaven baadt in zeeën van licht, gericht op reuzengrote
sneeuwmannen, een sneeuwkerstman, ijsrendieren, elfjes rond twinkelende
arrensleeën. Reusachtige ijslantaarns strooien kleurig licht over de
sneeuw. Met een tikkeltje geluk maak je het noorderlicht, zeer geleerd
de Aurora Borealis, mee. Een verbazingwekkend fenomeen van meestal
groene lichtslierten bij heldere wolkeloze hemel. Noem het pure magie,
veroorzaakt door de interactie van zonnewinden en aards magnetisch veld.
Rovaniemi
- vlak op de poolcirkel en 800 km boven Helsinki - is de hoofdstad van
Lapland en ligt aan de samenvloeiing van de rivieren Kemijoki en
Ounasjoki. Een handelsstadje dus dat nooit wereldberoemd zou geworden
zijn zonder de Kerstman. Die woonde altijd al in Fins Lapland. En alle
Finse kinderen weten te vertellen dat zijn oorspronkelijke huis op de
berg Korvatuntun staat, in een afgelegen heuvelgebied nabij de Russische
grens. Kurvatuntun wil 'Oorberg' zeggen, omdat hij de vorm heeft van
een oor. Van hieruit kon de kerstman gemakkelijk naar alle kinderen en
hun wensen luisteren. Toch bleek het allemaal een ietsje te ver
afgelegen. Daarom kwam hij dichter wonen, in Rovaniemi. Ook
gemakkelijker voor de post die al die kinderbrieven uit de hele wereld
naar de kerstman moet brengen. Vorig jaar al meer dan 600.000.
Santa Claus Acht
kilometer noordwaarts van Rovaniemi ligt het sprookjespark Santa Claus
Village met midden in de enorme grot waar de kerstman zijn huis en
ateliers heeft. Hij woont er met de elfjes die helpen bij het inpakken
van speelgoed, openen van brieven, klaarmaken van cadeautjes. Vorig jaar
kwamen er ruim 330.000 bezoekers uit 180 landen. Het hele jaar kan je
hier de kerstman begroeten en leren hoe hij erin slaagt in één dag alle
huizen waar ook ter wereld te bezoeken, hoe hij langs de schouw in de
huizen komt zonder iets vuil te maken of zich vast te strikken. Er zijn
souvenir- en snuisterwinkeltjes, restaurants, attracties op zijn
Disneys. Wie over de poolcirkel stapt, krijgt een foto en een
certificaat.
Nog meer te doen in Lapland Een cruise
met de ijsbreker Sampo in Kemi, de enige die toeristen meeneemt op zijn
tocht door acht meter dik ijs. Climax is je te laten drijven tussen de
ijsschotsen in een thermisch pak. Info: www.sampotours.com
Logeren in het sneeuwkasteel
in Kemi dat elk jaar opnieuw wordt gebouwd. In het sneeuwkasteel
bevindt zich het ijshotel. Je krijgt een thermische uitrusting met
overall, sokken, laarzen, muts en handschoenen. De gemiddelde
temperatuur is min 5 graden. Je slaapt in echte bedden met matrassen en
een speciale thermische slaapzak die de lichaamswarmte goed bewaart. Er
zijn twee kamertypes, 135 en 170 euro per persoon per nacht. Het
ijshotel gaat pas eind januari open. Om dat op te vangen is begin
december bij het Meripirtti Restaurant een Snow Lodge gebouwd, een grote
constructie met zes iglokamers rond een gezamenlijke zitkamer. Info: www.snowcastle.net
Logeren in een glazen iglo in Kakslauttanen Holiday Village (Saariselka). Vanuit je bed kan je het noorderlicht bewonderen. Info: www.kakslauttanen.fi
Rendiersledetochten.
In heel Lapland zijn er rendierboerderijen waar je alles leert over het
leven van deze Lapse dieren, met als afsluiter een romantisch tochtje
met de rendierslede.
IJsvissen. Samen met een
gids trek je naar een bevroren meer, waar een gat in het ijs wordt
geboord. De vangst wordt ter plaatse geroosterd en verorberd.
Sneeuwschoenwandelen.
De ideale manier om je milieuvriendelijk te verplaatsen in de dikke
laag sneeuw en diep tot in de Lapse natuur door te dringen.
De Ranua Zoo op een uurtje van Rovaniemi met arctische dieren in hun natuurlijke omgeving. Info: www.ranuazoo.com
Praktisch HOE
ERHEEN: Finnair vliegt dagelijks tot driemaal van Brussel naar Helsinki
met doorverbindingen naar een dertiental bestemmingen waaronder
Rovaniemi, Kemi, Kusaamo. Met de vlucht van 11.40 uur in Brussel ben je
om 15.15 uur in Helsinki en 17.40 uur in Rovaniemi. Een uur later dan
bij ons. Info: www.finnair.com of de reisagent.
BESTE PERIODE:
Van november tot april.Op 1 januari gaat de zon slechts rond 11 uur op
en omstreeks 14 uur alweer onder. Op 1 april is dat al 6.30 uur en 20.15
uur. Voor wintersport dus best in april.
