Hoe omgaan met moeilijke mensen?
Moeilijke mensen, ze zijn overal. In je huis, in je buurt, op kantoor,
in je hobbyclub. Ze bemoeilijken jouw leven, wekken een boel irritatie
op en verspillen jouw energie. Ze op de juiste manier aanpakken, zal
het leven een pak plezanter maken. Dat doe je zo:
1) Actie-reactie
Voor
je kan veranderen hoe je met iemand omgaat, moet je veranderen hoe je
op hem of haar reageert. Dat vergt dus ook een beetje zelfonderzoek.
Wie ons irriteert, toont ons meestal een kantje van onszelf dat we niet
leuk vinden. Je moet jezelf durven vragen: houdt deze persoon mij een spiegel voor.
Bijvoorbeeld, een vriendin die chronisch te laat komt, wat jou
irriteert, herinnert je er aan dat je de situatie altijd naar jouw hand
wil zetten en dat je snel uit te sloffen schiet.
Onderzoek ook of jouw gedrag niet deels aan de basis ligt
van het huidige gedrag. Heb je te veel toegegeven, of net te weinig?
Besef dat het weinig waarschijnlijk is dat de schuld van het gedrag 100
procent bij de ander ligt.
Ook de oorzaak van
je frustratie onderzoeken, kan tot verrassende inzichten leiden. Laat
toe dat jij misschien ook iets moet veranderen, om de algemene
verhouding te verbeteren.
2) Perspectief
Bekijk
het ook eens uit het perspectief van de andere. Moeilijke mensen zijn
'moeilijk' omdat ze iets anders willen of iets anders doen dat jij (of
de meerderheid of de rest van de wereld). Ze doen het op hun manier, en
dat botst. Bekijk eens of je geen begrip kan opbrengen voor hoe zij dingen aanpakken, of misschien moet je wel vaststellen dat zij het eigenlijk niet zo slecht bekeken hebben.
Bedenk
ook dat jij misschien ook een moeilijk persoon bent voor jouw moeilijk
persoon: als het botst, dan is dat meestal gevoeld door beide partijen.
Een andere manier is te analyseren waarom je
moeilijke persoon doet wat zij/ hij doet. Zoeken ze extra aandacht,
voelen ze zich ondergewaardeerd of net té belangrijk, dan kunnen kleine
gedragsaanpassingen van jouw kant al veel helpen. Geef hem/haar een
extra lange knuffel, complimenteer hem/haar (gemeend!) of negeer
verschillende van zijn/haar uitspraken.
3) Aanpak
Helpt dat allemaal niet, dan kan je een confrontatie overwegen.
Over het algemeen is het dat alleen waard bij mensen die je heel vaak
ziet of waar mee je je leven deelt. Verre familie die je amper ziet, of
iemand die je eigenlijk niet goed kent, vallen daar dus niet onder.
De kans is echter groot dat de confrontatie niet het verhoopte resultaat oplevert:
het valt in dovemansoren, of het roept zoveel weerstand op dat er ruzie
van komt. Nettoresultaat: je staat even ver of nog verder van een
oplossing. Bij dit soort mensen kies je beter voor een minder frontale
aanval.
Voor je start
Bedenk wat er allemaal kan mislopen en ga uit van het allerslechtste geval. Overleeft jullie relatie de confrontatie of niet? Zo niet, kies dan voor een minder sterke aanpak. Zo ja, zet dan alles op een rijtje.
Wat ergert je precies en waarom? Wat is jouw bijdrage daar aan? En hoe
wil je dat dat verandert, en waarom? Wat wil je bereiken met die
relatie? Voor je dit duidelijk in je hoofd hebt, heeft een confrontatie
geen zin.
Blijf je vrezen voor een slechte reactie, probeer dan de reactie van de toehoorder te voorspellen en jouw reactie daarop. Durf toe te geven wanneer een 'tegenargument' terecht is, ook als het kwetst.
Deze tips helpen bij het voeren van het Grote Gesprek:
1) Kies een plaats en tijdstip waar je niet zal gestoord worden en tijd hebt voor elkaar
2) Start met een gemeend compliment, en leg uit dat je het gesprek nodig acht omdat je om elkaar geeft en de relatie wil verbeteren.
3) Richt je op het gedrag,
niet de man/vrouw. Het is moeilijk om die twee te scheiden, maar wel
noodzakelijk. Vergelijk het met een kind disciplineren, dan zeg je ook
'het is stout dat je op de muur hebt getekend' en niet 'wat ben je een
stout kind'.
4) Wees specifiek over wat je
dwarszit. Vage commentaren brengen geen zoden aan de dijk: het duwt de
tegenpartij in de verdediging en uiteindelijk weet niemand wat het
probleem precies is. Verwoord dit altijd in een ik-boodschap en
niet in een jij-boodschap. Bijvoorbveeld: "Ik heb er een probleem mee
dat je niet op tijd bent voor een afspraak met mij" in plaats van "Jij
bent altijd te laat".
5) Wees specifiek over wat je wil veranderen. Afbreken is niet voldoende, opbouwen is
ook belangrijk. Reik meteen terug de hand in een voorstel dat duidelijk
een inspanning van beide partijen vergt. Niet: "Jij moet meehelpen"
maar wel "Het zou leuk zijn als je zou helpen met de afwas en de
boodschappen". Leg ook uit waarom dat voor jou belangrijk is.
6) Koppel terug. Vraag
zo snel mogelijk feedback aan de tegenpartij. Doe je dat niet, dan
wordt het een preek. Natuurlijk heb je schrik om hun kritiek en/of
antwoord te gaan horen, maar het wordt nooit echt een dialoog als niet
beide partijen in het gesprek zijn betrokken.
7) Let op je lichaamstaal en je intonatie. Gek genoeg is wat je zegt veel minder belangrijk dan hoe je het zegt.
Een minder directe aanpak
Een
confrontatie kan niet iedereen aan. Soms zijn omwegen nodig om het
uiteindelijke doel te bereiken. En soms kan je niet anders doen dan het
leefbaar houden voor jezelf, door bepaalde strategieën te ontwikkelen.
a) humor. Gebruik
humor om het gedrag onder de aandacht te brengen. Hou dit speels en
luchtig, maar alleen sociale nitwits snappen na een aantal keer de
verborgen boodschap niet.
b) gebruik de
irritante kantjes van de ander tot jouw voordeel. Heb je een vriendin
die veel kritiek levert, betrek haar dan al vroeg bij het
beslissingsproces. Dat voelt tegennatuurlijk, maar door de
betrokkenheid zal ze minder kritiek leveren én als ze gelijk heeft,
wordt er tijd en geld bespaard. Betweters schakel je in als jij iets
wil weten, en streverige types laat je vervelende opzoekwerkjes doen.
Zij zijn in hun element, en jij wint erbij. Simpel.
c) "Als je het kan voorspellen, kan je het voorkomen".
Komt er een irritante collega weer jouw richting uit, verlaat dan je
plaats of doe alsof je in een zwaar telefoongesprek zit. Na een tijdje
zal ze minder langs komen.
d) Hou het laatste woord.
Bedank voor ongewenst advies, glimlach eens of schenk er weinig
aandacht aan. Stopzinnetjes als 'Allez, zo tof' of 'Weer iets dat ik
weet' kunnen worden doen.
e) Maak je uit de voeten. Verzin een excuus om er onderuit te komen. Niet erg netjes, wel erg bevredigend.
f) gebruik een opening. Maakt
je moeilijke persoon een opmerking die té mooi is om te laten liggen,
aarzel dan niet en dien haar/hem van repliek. Het is het ideale moment,
en doe je het niet, dan krijg je er spijt van.
Hou in gedachten dat sterktes ook zwaktes
inhouden, en elke zwakte wel een sterkte heeft. Vrienden die niet op
tijd zijn, leven relaxter; wie je onbedoelde goede raad geeft, heeft
soms gelijk en kritische types maken dat je verder mikt. Of: elk nadeel
heb ze voordeel.
