Nederlandse prins Johan Friso (44) overleden

Prins Friso met echtgenote Mabel enkele maanden voor het ongeval

De Nederlandse prins Johan Friso is vanochtend op 44-jarige leeftijd overleden in Paleis Huis ten Bosch in Den Haag. Dat heeft de Nederlandse Rijksvoorlichtingsdienst vanmiddag bekendgemaakt. Friso overleed aan complicaties die optraden na de hersenbeschadiging veroorzaakt door zuurstoftekort bij zijn ski-ongeval op 17 februari 2012 in Lech, Oostenrijk.

De Nederlandse koning Willem-Alexander en zijn gezin zijn momenteel met vakantie in Griekenland. Zij komen zo snel mogelijk naar Nederland terug.

Prinses Mabel, echtgenote van Friso, vierde gisteren nog haar 45-jarige verjaardag in Paleis Huis ten Bosch in Den Haag, waar haar man sinds begin vorige maand werd verzorgd. Mabel en haar dochters Luana en Zaria logeren in het woonverblijf van prinses Beatrix, de moeder van Friso en Willem-Alexander.

Na behandeling op de intensive care van het Landeskrankenhaus in Innsbruck werd Friso begin maart 2012 overgebracht naar het Wellington ziekenhuis in zijn woonplaats Londen. Sinds november 2012 vertoonde Prins Friso tekenen van zeer gering bewustzijn ('minimal consciousness'), een toestand waarin zich sindsdien geen veranderingen hebben voorgedaan. Begin juli werd hij overgebracht naar Paleis Huis ten Bosch. Daar is hij deze voormiddag overleden.

Friso was de tweede zoon van prinses Beatrix en prins Claus en de jongere broer van koning Willem-Alexander. Sinds zijn huwelijk op 24 april 2004 met Mabel Wisse Smit was hij geen lid meer van het Koninklijk Huis. De prins werd sindsdien officieel aangeduid als 'Zijne Koninklijke Hoogheid prins Friso van Oranje-Nassau', met 'prins van Oranje-Nassau' als persoonlijke titel.

Na een skiongeval op 17 februari 2012 in Oostenrijk verkeerde de prins een tijdlang in coma. Dit coma ging over in een toestand van minimaal bewustzijn.

Jarenlang werd over Johan Friso beweerd dat hij homoseksueel was, en in Eindhoven werd een maandelijks homofeest naar hem genoemd (Friso-feest). Op 14 februari 2001 liet hij de Rijksvoorlichtingsdienst verklaren dat hij "niet homoseksueel, maar heteroseksueel is".

Op 7 juli 2002 meldde de Rijksvoorlichtingsdienst dat Mabel Wisse Smit "tot de nauwe vriendenkring van de prins" behoorde. Een jaar later, op 30 juni 2003 verloofden ze zich met elkaar.

Mabel Wisse Smit raakte in het najaar van 2003 ernstig in opspraak nadat werd onthuld dat ze een verhouding had gehad met de in 1991 doodgeschoten topcrimineel Klaas Bruinsma. Als gevolg hiervan verzocht Johan Friso premier Balkenende per brief van 9 oktober 2003 de Toestemmingswet niet aan de Staten-Generaal voor te leggen.

Johan Friso verklaarde dat zijn aanstaande vrouw en hij naïef waren geweest toen zij hadden besloten niet alle informatie over de relatie tussen Wisse Smit en Bruinsma te openbaren aan de premier en het staatshoofd.

Op 10 oktober 2003 gaf premier Balkenende een persconferentie. Hij deelde mee dat de regering geen Toestemmingswet aan de Staten-Generaal zou voorleggen. Johan Friso moest van de premier de consequenties aanvaarden. Hierdoor zou Johan Friso zijn eventuele rechten op de troon verliezen op het moment dat zijn huwelijk met Wisse Smit zou worden voltrokken. De brief van Johan Friso werd ook vrijgegeven.

Op 19 april 2004 gaf het paar een televisie-interview, waarbij het herhaalde naïef te zijn geweest.

Tijdens een vakantie in het Oostenrijkse Lech raakte Johan Friso op 17 februari 2012 samen met een vriend onder een lawine bedolven. Zijn vriend wist zich uit de sneeuw te bevrijden, mede doordat hij een lawine-airbag droeg. Na vijfentwintig minuten werd Johan Friso in kritieke toestand onder de sneeuw vandaan gehaald.

Hij werd ter plekke vijftig minuten gereanimeerd en vervolgens naar de afdeling intensieve zorgen van het Landeskrankenhaus in Innsbruck gebracht. Johan Friso bevond zich ten tijde van het ongeval in het zogenaamde vrije skigebied, buiten de piste. Het lawinegevaar was die dag 4 op een schaal van 5.

Hij werd gedurende de eerste dagen na het ongeval bij een lage temperatuur in kunstmatig coma gehouden. De artsen hoopten hiermee de schade aan de hersenen te kunnen beperken. Ondanks deze poging bleek later uit MRI-onderzoek dat Johan Friso ernstig hersenletsel had  overgehouden aan het zuurstofgebrek. Hij bevond zich daarna in comateuze toestand.

In de zomer werd de prins naar Paleis Huis ten Bosch gebracht, aangezien verdere behandeling in het ziekenhuis "niet nodig was".

Prins Friso en Mabel Wisse Smit hebben twee dochters, Zaria en Luana.

Filip en Mathilde betuigen medeleven
Het Belgische vorstenpaar Filip en Mathilde hebben telefonisch hun medeleven overgemaakt aan de Nederlandse koninklijke familie, zo is bij de woordvoerder van het koninklijk paleis vernomen.

"De koningin heeft gebeld met de Nederlandse koningin Maxima. En de koning heeft telefonisch contact gehad met koning Willem-Alexander en prinses Beatrix", zegt de paleiswoordvoerder.(br.hln)