Goudkoorts rond verstopte nazitrein barst helemaal los

Goudzoekers en advocaten lopen zich warm voor de nazitrein die in een Poolse berg verstopt zou staan. Is de Russische Barnsteen Kamer aan boord? En goud van vermoorde joden?

Na de sensationele bevestiging van de Poolse staatssecretaris voor Cultuur dat ergens in het Uilengebergte bij Waltbrzych een gepantserde nazitrein is verstopt - met aan boord mogelijk geroofde kunst en goud - zijn de advocaten alert. "Elke maatregel moet worden genomen om geroofde eigendommen terug te geven aan de rechtmatige eigenaars of aan hun erfgenamen", aldus Robert Singer, voorzitter van het Joodse Wereldcongres (WJC).

Hij vroeg de Poolse autoriteiten niet te dralen als de goudvondst bij Walbrzych (het voormalige Waldenburg) eenmaal een feit was. De Russische advocaat Mikhail Joffe heeft al op hoge poten namens de Russische staat geclaimd dat Russische experts straks betrokken dienen te worden bij de waardebepaling van wat wordt gevonden.

Verbergen
Volgens Holocaustspecialist Gideon Greif is door de nazi's tot de laatste dag van de oorlog wanhopig geprobeerd buitgemaakt goud te verbergen. Rond Waldenburg hadden de Duitsers een wijdvertakt tunnelsysteem, waarin tijdens de oorlog niet alleen militairen en geschut werd verstopt voor het oprukkende Sovjetleger. Ook gestolen kunstwerken en gestolen privé-eigendommen van topnazi's zouden in speciale treinen op afgelegen zijsporen zijn gerangeerd, vermoedt Greif. "Het gaat om miljarden en miljarden. Het gaat elk voorstellingsvermogen te boven", aldus Greif in de krant The Jerusalem Post.

Toen Hitlers oorlog verloren was, werden tunnelingangen opgeblazen en in de loop der jaren kenden steeds minder mensen de locaties van de buit. Een van hen zou op zijn sterfbed het geheim hebben geopenbaard wat nu leidt tot goudkoorts in Zuid-Polen. Schatzoekers hopen op 10 procent van de waarde aan vindersloon.

Kunstspeurder
De Nederlandse kunstspeurder Arthur Brand zegt te zijn benaderd door een Amerikaans televisiestation om snel naar Polen af te reizen. Hij heeft er geen tijd voor omdat hij binnenkort zelf weer met een spraakmakende vondst hoopt te komen. Brand zorgde 3 maanden geleden voor wereldnieuws, toen hij samen met anderen twee zogeheten 'nazipaarden' van de kunstenaar Josef Thorakeen terugvond. Deze favoriete beelden van Hitler belichaamden het Duitse superioriteitsgevoel. Lang werd aangenomen dat ze waren vernietigd bij de helse, Russische, inname van Berlijn. Brand traceerde de kunststukken echter bij een frauduleuze handelaar die ze voor 8 miljoen euro te koop aanbood.

"Die paarden van ons werden uitgeroepen tot de megavondst van de afgelopen decennia. Nou, we hebben 3 maanden van die status mogen genieten, want daar is nu de trein", zegt Brand met een sportieve lach. Het verhaal van de nazitrein had hij al eens gehoord. "Maar je kunt moeilijk een berg in Polen gaan opblazen."

Bijzondere vondst
De Nederlandse kunstspeurder verwacht dat er wel iets bijzonders wordt gevonden in de bergen. Er gaan geruchten over kisten met daarin de fameuze Barnsteen Kamer die de nazi's integraal uit het Catharinapaleis in het Tsarskoje Selo (nabij Sint-Petersburg) zouden hebben gesloopt.

"Maar laten we ook niet vergeten dat er zeer waarschijnlijk ook kunstschatten van vermoorde joden worden gevonden. Nabestaanden volgen dit nieuws met een brok in hun keel. Veel van deze treinen vervoerden ook goud van de joden die in Auschwitz en Birkenau zijn vergast, vaak ook omgesmolten goud van gouden tanden. Dat de joodse staat er nu snel bij is, begrijp ik wel. In het verleden is het vaker voorgekomen en dan vooral in Oost-Europese landen dat ze achter het net visten. In de jaren '90 bleken er joodse miljarden in Zwitserland te liggen waar iedereen zijn mond over had gehouden." (br.hln)